Wrząca (powiat sieradzki)
51°36′10″N 18°26′23″E/51,602778 18,439722| wieś | |
-dworek.jpg) Dwór we Wrzącej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
43 |
| Kod pocztowy |
98-235[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ESI |
| SIMC |
0698986 |
Położenie na mapie gminy Błaszki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu sieradzkiego  | |
| 51°36′10″N 18°26′23″E/51,602778 18,439722[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wrząca – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Błaszki, ok. 5 km na południe od Błaszek.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie sieradzkim.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0698992 | Borek | część wsi |
| 0699000 | Łapigrosz | część wsi |
| 0699017 | Migacz | część wsi |
| 0699023 | Poręby | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś pierwszy raz wzmiankowana w 1413 r., kiedy to należała do Zajączków h. Świnka piszących się „z Wrzący”. Kolejnymi jej właścicielami byli Brzechwowie h. Jastrzębiec i Urbańscy h. Nieczuja. Ok. 1660 r. Teresa Urbańska wniosła Wrzącą w posagu Grodzickim h. Gryf, którzy utrzymali ją do 1939 r.
W pobliżu dworu w niedzielę 16 listopada 1863 r. rosyjscy huzarzy z Kalisza rozbili polski oddział powstańczy dowodzony przez Wincentego Pągowskiego. 19 zabitych powstańców pochowano w pobliskim Wojkowie. Ich akta zgonów zachowały się w tamtejszym kościele. Schwytanych powstańców stracono w Kaliszu. Bitwę upamiętnia pomnik w centrum wsi (przy rozjeździe do Wojkowa), postawiony w 135. rocznicę powstania.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zachowało się w stosunkowo dobrym stanie założenie parkowo-dworskie. Poprzedni dwór od czasów późnośredniowiecznych do schyłku XVIII w. stał na wysepce – „kopcu”, otoczony wodą, po lewej stronie od bramy wjazdowej. Jest tam teraz kapliczka w postaci słupka ze świętym. Obecny dwór stoi nieco dalej, pośrodku parku. Główny budynek powstał najprawdopodobniej u schyłku XVII w. w stylu neoklasycystycznym. Około 1800 r. dobudowano do niego czterokolumnowy portyk z piętrami, a po 1870 r. dodano piętra nad dwoma skrajnymi osiami. Wówczas też powstały boczne ryzality, zwieńczone tympanonami o takim samym stopniu nachylenia jak w portyku. Dwór użytkowała do niedawna szkoła. W owalnym salonie, a także w owalnym bocznym saloniku zachowała się polichromia figuralna i krajobrazowa. Dwór otoczony jest parkiem z pocz. XIX w. z rzadkimi i pomnikowymi okazami drzew.
Naprzeciwko głównego do dworu wjazdu (po drugiej stronie drogi)) stoi kapliczka z początku XIX w. z czterema rzeźbami świętych, których imiona najczęściej występowały w rodzinie Grodzickich. Po przeciwnej stronie od wjazdu, przy tzw. owczej drodze prowadzącej na skróty do Wojkowa stoi kapliczka w kształcie krzyża, przykryta namiotowym daszkiem z gontów, wg tradycji postawiona na miejscu mogiły powstańców z 1863 r.
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[5] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- zespół dworski, 1 poł. XIX w.:
- dwór, nr rej.: 96/299 z 28.12.1967
- park z aleją dojazdową od szosy Gruszczyce-Wojków, nr rej.: 874 z 28.12.1967
- aleja Wrząca-Gruszczyce, nr rej.: 1154 z 14.06.1974
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
W lasach dawnego majątku Wrząca, przy drodze Brąszewice-Wojków, w uroczysku Orły, utworzono w 1995 r. rezerwat przyrody Wrząca[6].
Szkoła[edytuj | edytuj kod]
Do roku 2003 w Dworze mieściła się szkoła. Lecz był to jej ostatni rok. Początkowo było 8 klas, lecz w roku 1999 wybudowano w Gruszczycach Publiczne Gimnazjum wtedy zostało już tylko 6 klas.
Ludzie związani z Wrzącą[edytuj | edytuj kod]
- Radosław Popłonikowski – polski aktor i lektor filmowy
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 151776
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1555 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-19].
- ↑ Nadleśnictwo Złoczew: Rezerwat przyrody „Wrząca”. [dostęp 2009-01-31]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ruszkowski A.: Sieradz i okolice. Sieradz, 2000
- Pachulska-Rydel J.: Starodrzew parku dworskiego we Wrzącej [w:] „Na sieradzkich szlakach”, nr 1/13/1989, s. 8-10 (plan)
Siedziba gminy: Błaszki
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Części miasta |
|
| Części wsi |
|
| Części kolonii |
|
