Teoria polityki

Koncepcje

Konsensualna koncepcja polityki

Koncepcja polityki konsensualnej "nawiązuje do klasycznej definicji polityki jako dobra powszechnego”. Zakłada ona że wspólnoty zorganizowane w państwo opierają się na mechanizmach konsensusu. Polityka konsensusu „może występować w różnych formach jako polityka:

• pokoju
• pojednania
• sprawiedliwości
• wolności
• jedności
• kooperacji
• współpracy"

Celem takiej polityki jest dążenie do zminimalizowania, jak również eliminacji konfliktów między uczestnikami życia politycznego. Zwolennikami polityki konsensualnej są liberałowie. Postrzegają oni politykę jako środek, który zabezpiecza wolność obywatelską i eliminuje przyczyny jej ograniczeń tj. wojny, konflikty. W tej koncepcji polityki istotną rolę odgrywają np.:

• konsultacje
• negocjacje
• debata parlamentarna
• egzekwowanie przyjętych ustaleń

Ma to znaczący wpływ na scenę polityczną, koalicje rządowe oraz legitymizację władzy przez społeczeństwo.

Konfliktowa koncepcja polityki

Koncepcja polityki konfliktowej opiera się na sprzecznościach i konfliktach społecznych, np. ścieraniu się klas, narodowości. W koncepcji konfliktowej ważne są takie pojęcia jak:

• konfrontacja
• agresja
• walka
• przemoc

Elementy konfliktowej koncepcji polityki można odnaleźć w:

• marksizmie
• decyzjonizmie Carla Schmitta

Koncepcja polityki bez stosowania przemocy – (polityka non-violence)

Jest przeciwieństwem konfliktowej koncepcji polityki. Zakłada, że należy zrezygnować ze stosowania przemocy na korzyść pokojowych środków (tj.: obywatelskie nieposłuszeństwo, milczący protest). W tej koncepcji dużą rolę odgrywają tradycje moralne i religijne. Uosobieniem takiej koncepcji polityki była działalność Mahatmy Gandhiego i Martina L. Kinga.

Koncepcja polityki bez ideologii

Koncepcja ta narodziła się w Stanach Zjednoczonych. Jej istotą jest walka o zdobycie rynku politycznego Przede wszystkim liczą się wyborcy, którzy są konsumentami. Bycie wybranym jest celem samym w sobie, a nie środkiem prowadzącym do właściwego celu politycznego.

Koercyjna koncepcja polityki

Istotą koercyjnej koncepcji polityki jest możność zastosowania przez państwo wielu instrumentów regulujących stosunki międzyludzkie również zastosowania środków przymusu. Ma to umożliwić państwu wypełnianie jego funkcji czyli dbanie o bezpieczeństwo i utrzymywanie porządku publicznego Stosowany przymus musi być jednak określony przez prawo, podlegać publicznej kontroli jak również musi być stosowany przez prawomocną władzę. "Polityka koercyjna jest polityką państwa prawa i jest w niej miejsce dla instytucji chroniących prawa obywatelskie a nawet obywatelskiego nieposłuszeństwa".

Bibliografia

1. Konstanty Adam Wojtaszczyk, Wojciech Jakubowski, Społeczeństwo i Polityka, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2001, ISBN 83-88766-07-4
2. Marek Chmaj, Marek Żmijgrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 1996, ISBN 83-227-0841-6