Wybory prezydenckie w Rumunii w 2019 roku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rumunia
Godło Rumunii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Rumunii
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna

Wikiprojekt Polityka

Wybory prezydenckie w Rumunii w 2019 roku zostały przeprowadzone w dwóch turach – 10 i 24 listopada 2019. W ich wyniku reelekcję uzyskał urzędujący prezydent Klaus Iohannis. W drugiej turze głosowania pokonał byłą premier Viorikę Dăncilă.

Podłoże[edytuj | edytuj kod]

Klaus Iohannis wygrał wybory prezydenckie w 2014 roku i został zaprzysiężony na swoją pierwszą kadencję w dniu 21 grudnia 2014. Zgodnie z art. 83 konstytucji Rumunii „Kadencja Prezydenta Rumunii trwa pięć lat od daty złożenia przysięgi.”[1], urząd można sprawować przez dwie kadencje z rzędu. W czerwcu 2018 prezydent Iohannis publicznie ogłosił zamiar ubiegania się o drugą kadencję[2].

System wyborczy[edytuj | edytuj kod]

Przepisy ogólne[edytuj | edytuj kod]

Głosowanie i procedurę wyborczą reguluje ustawa nr 370/2004 oraz przepis art. 81 Konstytucji Rumunii. Wybór prezydenta odbywa się w dwóch turach. Druga tura wyborów odbywa się tylko wtedy, gdy w pierwszej turze żaden z kandydatów nie zdobył 50% + 1 głosów wyborców zarejestrowanych na stałych listach wyborczych. Do zarejestrowania kandydatury, konieczne jest przedłożenie w Centralnym Biurze Wyborczym listy poparcia z podpisami co najmniej 200 000 obywateli[3].

Zmiany w prawie wyborczym w 2019[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak w ostatnich wyborach prezydenckich, także w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 wystąpiły problemy z głosowaniem Rumunów w diasporach, Stały Urząd Wyborczy (AEP) zaproponował uchylenie ustawy nr 370/2004 w sprawie wyboru prezydenta i zastąpienia go nowym aktem normatywnym, który obejmuje głosowanie przedterminowe, głosowanie korespondencyjne i uproszczenie procedur w lokalach wyborczych za granicą[4].

3 lipca 2019 Izba Deputowanych przyjęła, jako organ decyzyjny, 228 głosami „za”, jeden „przeciw” i 19 osób wstrzymujących się, projekt zmiany aktów normatywnych dotyczących głosowania za granicą w wyborach prezydenckich. Projekt przewiduje przedłużenie okresu głosowania do trzech dni - piątek, sobota i niedziela - dla Rumunów z diaspory. W piątek głosuje się między godzinami lokalnymi 12–21, a w sobotę i niedzielę w godzinach 7–21. Rumuni z zagranicy, którzy znajdują się w lokalu wyborczym o godzinie 21:00, kiedy ten jest zamykany, mogą głosować do godz. 23:59[5]. Procedura przedłużenia czasu głosowania do maksymalnie 23:59 obowiązuje również w lokalach wyborczych w kraju[6]. Jednocześnie wprowadzono głosowanie korespondencyjne, a proces głosowania został uproszczony poprzez automatyzację dodatkowych list[7]. Według prezydenta AEP Florina Mitulețu-Buică głosowanie korespondencyjne dotyczy tylko diaspory[8].

28 lipca uruchomiono portal www.votstrainatate.ro, na którym Rumuni, którzy chcą głosować za granicą, mogą się wstępnie zarejestrować. Ze względu na niewielką liczbę osób, które zarejestrowały się w pierwotnym terminie (do 11 września), rząd przedłużył, w trybie nadzwyczajnym, termin do 15 września[9].

Kalendarz wyborczy[edytuj | edytuj kod]

Harmonogram wyborów prezydenckich został zatwierdzony przez rząd na posiedzeniu w dniu 27 sierpnia 2019[10]:

  • 2 września: przedłożenie BEC protokołu dotyczącego powołania komitetu wyborczego;
  • 11 września (przedłużony do 15 września): wpis do rejestru wyborców dla wyborcy mieszkających za granicą i wyborców korespondencyjnych;
  • 22 września (do godz. 0:00): składanie wniosków ws. rejestracji kandydatury i przekazywanie do BEC identyfikujących znaków wyborczych (logo wyborcze);
  • 29 września: ustalenie kolejności kandydatów na karcie do głosowania kandydatów;
  • 12 października: początek kampania wyborcza;
  • 8 listopada, godz. 12–21 (–23:59): pierwszy dzień głosowania za granicą;
  • 9 listopada, (godz. 7:00): Koniec kampanii wyborczej w kraju;
  • 9 listopada, godz. 7–21 (–23:59): drugi dzień głosowania za granicą;
  • 10 listopada, godz. 7–21 (–23:59): trzeci dzień głosowania za granicą i rozpoczęcie głosowania w kraju.

Kandydaci[edytuj | edytuj kod]

W ustawowym terminie (do 22 września) 27 osób ogłosiło zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich[11]. Ponieważ kandydatura podlegająca rejestracji przez Centralne Biuro Wyborcze (BEC) wymaga 200 000 podpisów obywateli, większość z nich odpadła[12]. Spośród złożonych wniosków BEC odrzuciło kandydatury Mirona Cozmy[13], Mariei Minea[14], Bobby Păunescu[15], Nicolae Epurescu[16], Radu Moraru[17], Marin Duță[18] i Bogdana Zamfira[19]. BEC początkowo odrzuciło również kandydaturę biznesmena Viorela Cataramă. Sąd Konstytucyjny Rumunii (RCC) uchylił decyzję BEC i potwierdził kandydaturę Cataramy, argumentując, że BEC nie jest właściwe do ustalenia, czy podpisy pod listą poparcia są fałszywe czy prawdziwe[20][21]. RCC uwzględnił również odwołania od braku rejestracji kandydatów Radu Moraru, Bogdana Zamfira i Marina Duță[22]. Orzeczenie sądu nie było równoznaczne z rejestracją tej trójki w wyścigu prezydenckim[23]. 24 września BEC złożyło zawiadomienie do Prokuratury Generalnej przeciwko kandydatom Viorelowi Cataramă, Mironowi Cozma, Marii Minea, Cătălin-Sorin Ivanowi, Sebastianowi Popescu, Alexandru Cumpănașu, Ninel Peia i Bobby'mu Păunescu, twierdząc, że „znaczna liczba podpisów przedstawionych na listach poparcia jako należąca do różnych osób, ma elementy oczywistego podobieństwa[24].

Lista kandydatów zarejestrowanych przez Centralne Biuro Wyborcze w porządku alfabetycznym:

Imię i nazwisko Data i miejsce urodzenia Doświadczenie w administracji publicznej Przynależność i rekomendacje Kandydatura
Data rejestracji przez BEC

John Ion Banu 		(ur. 8 lipca 1960)
Câmpulung
Hasło: Certitudinea românilor
(Pewność Rumunów)
Przynależność: PNRo 		22 września 2019[25]

Dan Barna 		(ur. 10 lipca 1975)
Sibin 		Deputowany (2016–obecnie)
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy Europejskich (2016)
Hasło: Fericiți în România
(Szczęśliwy w Rumunii)
Przynależność: Sojusz 2020 USR-PLUS (USR i PLUS) 		22 września 2019[26]
Ramona Bruynseels (ur. 14 lutego 1980)
Kluż-Napoka 		Sekretarz Stanu w Sekretariacie Generalnym Rządu (2017-2018)
Hasło: Fără imunitate
(Politycy bez immunitetu)
Przynależność: Humanistyczna Partia Władzy (socjalno-liberalna) (PPU) 		22 września 2019[27]

Viorel Cataramă 		(ur. 31 stycznia 1955)
Bacău 		Senator (1996-2000)
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Handlu i Turystyki (1991-1992)
Hasło: Muncești și câștigi
(Pracujesz i zarabiasz)
Przynależność: Liberalna Prawica (DL) 		18 września 2019 kandydatura odrzucona przez BEC[28]. Zarejestrowany po apelacji przez Sąd Konstytucyjny Rumunii w dniu 22 września 2019[29]
Alexandru Cumpănașu (ur. 29 marca 1981)
Caracal
Hasło: Ori noi, ori ei
(Albo my, albo oni)
Przynależność: Niezależny. 		22 września 2019[30]

Viorica Dăncilă 		(ur. 16 grudnia 1963)
Roșiorii de Vede 		Premier (2018-2019)
Eurodeputowana (2009-2018)
Hasło: Alături de fiecare român
(Obok każdego Rumuńczyka)
Przynależność: PSD. Poparta przez: PNȚCD[31] i UNPR.
Dodatkowe poparcie przed II turą: FN[32] i PNeR. 		20 września 2019[33]

Mircea Diaconu 		(ur. 24 grudnia 1949)
Vlădești 		Eurodeputowany (2009-2014)
Minister Kultury i Tożsamości Narodowej (2012)
Senator (2008-2012)
Hasło: Cu bună credință
(W dobrej wierze)
Przynależność: Niezależny. Poparty przez: "Sojusz dla Jednego Mężczyzny" (członkowie sojuszu: PRO Rumunia i ALDE). 		22 września 2019[34]

Klaus Iohannis 		(ur. 13 czerwca 1959)
Sibin 		Prezydent Rumunii (2014-obecnie)
Burmistrz Sibinu (2000-2014)
Hasło: Pentru o Românie normală
(Dla normalnej Rumunii)
Przynależność: PNL (członkostwo zawieszone na czas prezydentury Rumunii). Poparty przez: FDGR).
Dodatkowe poparcie przed II turą: Sojusz USR-PLUS[35] i PMP[36] 		22 września 2019[37]

Cătălin-Sorin Ivan 		(ur. 23 grudnia 1978)
Gałacz 		Eurodeputowany (2009-2019)
Radny Jassy (2005-2009)
Hasło: Președinte pentru Români
(Prezydent Rumunów)
Przynależność: Alternatywa dla Godności Narodowej (ADN) 		22 września 2019[38]

Hunor Kelemen 		(ur. 18 października 1967)
Cârţa 		Deputowany (2000–obecnie)
Minister Kultury i Tożsamości Narodowej (2009-2012, 2014)
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury (1997-2000)
Hasło: Respect pentru toți
(Szacunek dla wszystkich)
Przynależność: UDMR) 		22 września 2019[39]

Theodor Paleologu 		(ur. 15 lipca 1973)
Bukareszt 		Deputowany (2008-2016)
Minister Kultury i Tożsamości Narodowej (2008-2009)
Ambasador w Danii (2005-2008)
Hasło: Respect, educație, performanță
(Szacunek, edukacja, wydajność)
Przynależność: PMP 		22 września 2019[40]

Ninel Peia 		(ur. 7 października 1969)
Brastavățu 		Deputowany (2012-2016)
Hasło: Un președinte ca niciunul
(Prezydent jak żaden inny)
Przynależność: Rumuńska Partia Narodowa (NR) 		22 września 2019[41]

Sebastian Popescu 		(ur. 12 lutego 1982)
Balș
Hasło: Pentru o nouă Românie
(Dla nowej Rumunii)
Przynależność: Nowa Partia Rumunii (PNR) 		22 września 2019[42]

Bogdan Stanoevici 		(ur. 22 stycznia 1958)
Bukareszt 		Sekretarz Stanu w Ministerstwie ds. Stosunków z Rumunami za Granicą (2014)
Minister Kultury i Tożsamości Narodowej (2008-2009)
Ambasador w Danii (2005-2008)
Hasło: România, din nou acasă
(Rumunii, z powrotem do domu)
Przynależność: Niezależny 		22 września 2019[43]

Kampania wyborcza[edytuj | edytuj kod]

Kampania wyborcza w pierwszej turze wyborów rozpoczęła się 12 października 2019 i zakończyła 9 listopada 2019 o godz. 7:00[44]. Kampania wyborcza drugiej tury rozpoczęła się 15 listopada 2019 (kilka godzin przed zatwierdzeniem wyników pierwszej tury przez Sąd Konstytucyjny Rumunii) i zakończyła się 23 listopada 2019 o godz. 7:00 czasu wschodnioeuropejskiego. Zgodnie z prawem rumuńskim obie kampanie muszą zakończyć się co najmniej 24 godziny przed oficjalnym rozpoczęciem głosowania.

Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]

Kandydat Dan Barna podał do publicznej wiadomości dochody swojej żony, chociaż wcześniej utaił je w oświadczeniu majątkowym złożonym w BEC[45]

Media opublikowały nagrania rozmów, które kandydatka Ramona Bruynseels przeprowadziła ze swoim personelem, dotyczące rzekomo podejrzanych czynów popełnionych ze środków jej kampanii przez Dana Voiculescu, nieformalnego lidera partii popierającej jej kandydaturę[46].

Kandydat Viorel Cataramă w wywiadzie udzielonym dla Mediafax odrzucił zarzuty dotyczące jego domniemanej współpracy z niesławną Securitate (wywiadem komunistycznej Rumunii). Certyfikat CNSAS potwierdza, że był informatorem, ale nie był współpracownikiem służb bezpieczeństwa[47].

Alexandru Cumpănașu został oskarżony o sfałszowanie dyplomu licencjata lub kłamstwo na temat ukończenia studiów wyższych. Publicznie za pośrednictwem portalu społecznościowego pokazał dyplom honorowy wydany przez Tawrijski Uniwersytet Narodowy im. Władimira Wiernadskiego na Ukrainie, ale nie udowodnił swojego statusu absolwenta uniwersytetu. Później w dokumentach złożonych w Centralnym Biurze Wyborczym wspomniał, że ukończył jedynie szkołę średnią i nie studiował na żadnym uniwersytecie[48].

Pierwsza debata wyborcza, w której uczestniczył Alexandru Cumpănaşu, zakończyła się skandalem. Zaproszony do Radia Rumunia Actualitati Cumpănaşu krzyczał i obrażał prawnika Daniela Ionascu, przedstawiciela kandydatki Ramony Bruynseelsa[49].

W programie wyborczym transmitowanym na żywo przez rumuńską publiczną stację telewizyjną TVR1 Alexandru Cumpănașu pokazał swoje umiejętności posługiwania się bronią strzelając do balonów wiszących na ścianie. Później stwierdził, że karabin maszynowy był „zabawką”[50].

Wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza tura głosowania odbyła się w dniu 10 listopada 2019. Ponieważ żaden kandydat nie uzyskał poparcia ponad 50% zarejestrowanych wyborców[51], druga tura odbyła się dwa tygodnie później z udziałem obecnego prezydenta Klausa Iohannisa, z rządzącej Partii Narodowo-Liberalnej (PNL) i byłej premier Vioriki Dăncilă, z opozycyjnej Partii Socjaldemokratycznej (PSD), (kandydaci, którzy zajęli pierwsze i drugie miejsce w pierwszej turze) walczyli przeciwko sobie[52][53].

W drugiej turze wyborów urzędujący prezydent Klaus Iohannis z wynikiem 66,09% głosów poparcia pokonał liderkę opozycji Viorikę Dăncilă (33,91%). Frekwencja wyborcza wyniosła 54,86%.

Kandydat Partia Pierwsza tura Druga Tura
Głosy % Głosy %
Klaus Iohannis Partia Narodowo-Liberalna 3 485 292 37,82 6 509 135 66,09
Viorica Dăncilă Partia Socjaldemokratyczna 2 051 725 22,26 3 339 922 33,91
Dan Barna Sojusz 2020 Związek Zbawienia Rumunii - PLUS 1 384 450 15,02
Mircea Diaconu „Sojusz dla Jednego Mężczyzny” (PRO Rumunia i ALDE) 815 201 8,85
Theodor Paleologu Partia Ruchu Ludowego 527 098 5,72
Hunor Kelemen Demokratyczny Związek Węgrów w Rumunii 357 014 3,87
Ramona Bruynseels Humanistyczna Partia Władzy (socjalno-liberalna) 244 275 2,65
Alexandru Cumpănașu Niezależny 141 316 1,53
Viorel Cataramă Liberalna Prawica 48 662 0,53
Bogdan Stanoevici Niezależny 39 192 0,43
Cătălin-Sorin Ivan Alternatywa dla Godności Narodowej 32 787 0,36
Ninel Peia Rumuńska Partia Narodowa 30 884 0,34
Sebastian Popescu Nowa Partia Rumunii 30 850 0,33
John Ion Banu Partia Narodu Rumuńskiego 27 769 0,30
Nieważne/ puste głosy 142 961 – 182 648 –
Razem 9 359 673 100 10 031 762 100
Zarejestrowani wyborcy/frekwencja 18 217 156 51,19 18 217 411 54,86
Źródło: BEC (I tura); BEC (II tura)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Constitution of Romania, Article 83. www.cdep.ro. (ang.).
  2. ↑ Klaus Iohannis va candida pentru un nou mandat de președinte: „Sunt ferm hotărât”. www.cdep.ro, 2018-06-23. [dostęp 2018-06-23]. (rum.).
  3. ↑ „LEGEA Nr. 370 din 20 septembrie 2004 pentru alegerea Președintelui României”. www.roaep.ro. (rum.).
  4. ↑ Ce propune AEP pentru votul din diaspora: Vot anticipat, vot prin corespondență și pre-înregistrarea alegătorilor. www.libertatea.ro, 2019-06-24. [dostęp 2019-06-24]. (rum.).
  5. ↑ Proiectul privind votul în străinătate a fost adoptat de Parlament / Amendamentul ce interzicea exit-poll-uri înainte de ora 24,00 a fost respins / Prevederi: Vot 3 zile în diaspora, liste suplimentare generate electronic, vot prin corespondență la prezidențiale. www.g4media.ro, 2019-07-03. [dostęp 2019-07-03]. (rum.).
  6. ↑ Camera Deputaţilor a adoptat proiectul pentru extinderea votului în diaspora. Ce aduce nou această lege. www.digi24.ro, 2019-07-03. [dostęp 2019-07-03]. (rum.).
  7. ↑ Guvernul stabileste alegerile prezidentiale pe 10 si 24 noiembrie. www.ziare.com, 2019-07-09. [dostęp 2019-07-09]. (rum.).
  8. ↑ UPDATE Legea pentru votul din diaspora, aprobată de Parlament. Cum pot vota românii din străinătate la prezidențiale. www.hotnews.ro, 2019-07-03. [dostęp 2019-07-03]. (rum.).
  9. ↑ Guvernul a prelungit, prin ordonanta de urgenta, termenul de inregistrare pentru votul din strainatate. www.ziare.com, 2019-09-12. [dostęp 2019-09-12]. (rum.).
  10. ↑ „HG nr. 630/27.08.2019”. www.roaep.ro, 2019-08-27. [dostęp 2019-08-27]. (rum.).
  11. ↑ Pelerinaj la BEC pentru depunerea candidaturilor la alegerile prezidențiale. www.jurnalul.antena3.ro, 2019-09-23. [dostęp 2019-09-23]. (rum.).
  12. ↑ Salonul cu prezidențiabili. Candidați serioși, candidați fără șansă, candidați penibili. www.newsweek.ro, 2019-09-13. [dostęp 2019-09-13]. (rum.).
  13. ↑ Decizie BEC nr 16. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-20. [dostęp 2019-09-20]. (rum.).
  14. ↑ Decizie BEC. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  15. ↑ Decizie BEC. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  16. ↑ Decizie BEC. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-21. [dostęp 2019-09-21]. (rum.).
  17. ↑ Decizie BEC. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  18. ↑ Decizie BEC. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  19. ↑ Decizie BEC. www.prezidentiale2019.bec.ro, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  20. ↑ Viorel Cataramă revine în cursa pentru prezidenţiale. CCR i-a admis contestaţia contra deciziei BEC. www.digi24.ro, 2019-09-23. [dostęp 2019-09-23]. (rum.).
  21. ↑ CCR legalizează falsul în acte pentru alegeri. Surse din BEC: ce metode de falsificare a semnăturilor au candidaţii. www.adevarul.ro, 2019-09-23. [dostęp 2019-09-23]. (rum.).
  22. ↑ COMUNICAT DE PRESĂ. www.ccr.ro, 2019-09-26. [dostęp 2019-09-26]. (rum.).
  23. ↑ Ce a decis, de fapt, Curtea Constituțională în privința candidaturii lui Radu Moraru la prezidențiale: Jurnalistul nu poate candida, dar Biroul Electoral Central, care nu a respectat legea, este obligat să emită o decizie în acest sens. www.g4media.ro, 2019-09-27. [dostęp 2019-09-27]. (rum.).
  24. ↑ BEC a depus plangere penala impotriva a 8 candidati la prezidentiale, pentru fals in semnaturi. www.ziare.com, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-24]. (rum.).
  25. ↑ Decizie BEC nr 22. www.prezidentiale2019, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-24]. (rum.).
  26. ↑ Decizie BEC nr 17. www.prezidentiale2019, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  27. ↑ Decizie BEC nr 19. www.prezidentiale2019, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  28. ↑ Viorel Cataramă, primul candidat certificat de BEC pentru alegerile prezidențiale. www.realitatea.net, 2019-09-18. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  29. ↑ HOTĂRÂREA nr.4. www.ccr.ro, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-17)]. (rum.).
  30. ↑ Decizie BEC nr 24. www.prezidentiale2019, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-24]. (rum.).
  31. ↑ Decizie BEC. www.romanialibera.ro, 2019-11-03. [dostęp 2019-11-03]. (rum.).
  32. ↑ Disidenții din ALDE și-au ales noua conducere. Meleșcanu: ”Forța Națională este un partid de centru, deschis către toate partidele/ În turul II o vom susține pe Viorica Dăncilă”. www.g4media.ro, 2019-11-26. [dostęp 2019-11-16]. (rum.).
  33. ↑ Decizie BEC nr 11. www.prezidentiale2019, 2019-09-20. [dostęp 2019-09-20]. (rum.).
  34. ↑ Decizie BEC nr 14. www.prezidentiale2019, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  35. ↑ Dacian Cioloş: Alianţa USR-PLUS îl susţine pe Klaus Iohannis în turul doi al alegerilor prezidenţiale. www.digi24.ro, 2019-11-11. [dostęp 2019-11-11]. (rum.).
  36. ↑ "PMP îl va susţine pe Klaus Iohannis în turul doi al alegerilor, dar îl avertizează asupra lipsei de dezbateri: „Va creşte absenteismul la vot". www.mediafax.ro, 2019-11-13. [dostęp 2019-11-13]. (rum.).
  37. ↑ Decizie BEC nr 13. www.prezidentiale2019, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  38. ↑ Decizie BEC nr 20. www.prezidentiale2019, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-24]. (rum.).
  39. ↑ Decizie BEC nr 15. www.prezidentiale2019, 2019-09-22. [dostęp 2019-09-22]. (rum.).
  40. ↑ Decizie BEC nr 12. www.prezidentiale2019, 2019-09-20. [dostęp 2019-09-20]. (rum.).
  41. ↑ Decizie BEC nr 25. www.prezidentiale2019, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-24]. (rum.).
  42. ↑ Decizie BEC nr 23. www.prezidentiale2019, 2019-09-24. [dostęp 2019-09-24]. (rum.).
  43. ↑ Decizie BEC nr 21. www.prezidentiale2019, 2019-09-21. [dostęp 2019-09-21]. (rum.).
  44. ↑ Alegeri prezidențiale 2019. Azi începe campania electorală: Calendarul procesului electoral. www.digi24.ro, 2019-10-12. [dostęp 2019-10-12]. (rum.).
  45. ↑ Dan Barna a făcut publice veniturile soției sale, deși anterior le-a anonimizat în declarația de avere depusă la BEC. www.g4media.ro, 2019-09-26. [dostęp 2019-09-26]. (rum.).
  46. ↑ "EXCLUSIV AUDIO Candidata lui Voiculescu îl acuză pe "varan" de șantaj și furt de bani de campanie". www.newsweek.ro, 2019-10-18. [dostęp 2019-10-18]. (rum.).
  47. ↑ "Cataramă: Voi cere la CNSAS documentele originale despre care vorbesc. E un atac pe ştiri false". www.mediafax.ro, 2019-11-07. [dostęp 2019-11-07]. (rum.).
  48. ↑ CUMPĂNAȘU NU A ABSOLVIT FACULTATEA, DAR ARE TITLU DE DOCTOR HONORIS CAUSA. www.digifm.ro, 2019-10-14. [dostęp 2019-10-14]. (rum.).
  49. ↑ Cumpănaşu era să fie dat afară din studio, la Radio România Actualităţi. www.magnanews.ro, 2019-10-16. [dostęp 2019-10-16]. (rum.).
  50. ↑ Alexandru Cumpănașu, cu arma în studioul TVR. Ce transmite acest gest în campania electorală?. www.digi24.ro, 2019-11-04. [dostęp 2019-11-04]. (rum.).
  51. ↑ Romania presidential elections 2019: Partial results confirm that incumbent president and former PM move to second round - update. www.romania-insider.com, 2019-11-11. [dostęp 2019-11-11]. (ang.).
  52. ↑ Exit polls: Romania's President Iohannis wins re-election. www.aljazeera.com, 2019-11-24. [dostęp 2019-11-24]. (ang.).
  53. ↑ Pro-European incumbent wins Romania presidential elections. wwwfrance24.com, 2019-11-24. [dostęp 2019-11-24]. (ang.).
Wybory w Rumunii od 1990
Wybory parlamentarne
Wybory prezydenckie
Wybory europejskie
Referenda

Godło Rumunii

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_prezydenckie_w_Rumunii_w_2019_roku&oldid=73021580”