Jurassic Coast

Dorset i wschodnie wybrzeże Devon^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Wielka Brytania
Numer ref.	1029
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2001; na 25. sesji
	Położenie na mapie Anglii Dorset i wschodnie wybrzeże Devon
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Dorset i wschodnie wybrzeże Devon
	50°42′20,0″N 2°59′23,6″W/50,705556 -2,989889
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Wybrzeże Jurajskie (ang. Jurassic Coast) – fragment północnego wybrzeża kanału La Manche i zarazem południowej linii brzegowej Anglii. Miejsce to znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO pod nazwą Dorset i wschodnie wybrzeże Devon (Dorset and East Devon Coast).

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wybrzeże Jurajskie rozciąga się od Orcombe Point w pobliżu Exmouth we wschodniej części hrabstwa Devon aż do Old Harry Rocks w pobliżu Swanage we wschodniej części hrabstwa Dorset. Łączna długość wybrzeża wynosi 153 km^[1]. Najwyżej położonym punktem na Wybrzeżu Jurajskim i jednocześnie na całym południowym wybrzeżu Anglii jest Golden Cap o wysokości 191 m.

W roku 2001 umieszczone zostało na liście światowego dziedzictwa UNESCO jako drugi obiekt naturalny w Wielkiej Brytanii.

Geologia[edytuj | edytuj kod]

Wybrzeże Jurajskie składa się z klifów będących utworami triasu, jury i kredy z ery mezozoicznej, sprzed 180 milionów lat. Wybrzeże odznacza się bogactwem unikalnych utworów geologicznych, będących przykładem różnorodności form krajobrazowych – np. naturalny łuk przy Durdle Door, utworami z piaskowca, m.in. Lulworth Cove oraz wyspa Portland.

Zważywszy na jakość i wyjątkowość utworów geologicznych Wybrzeże Jurajskie jest przedmiotem badań międzynarodowych. Mary Anning, która badała skamieniałości wokół Lyme Regis, odkryła tutaj na początku XIX w. pierwszą kompletną skamieniałość ichtiozaura.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Fragment linii brzegowej w Budleigh Salterton

W okresie II wojny światowej kilka odcinków wybrzeża przeszło na własność armii. W Portland umiejscowiono jedną z największych baz Royal Navy, zamkniętą w latach powojennych. Inna baza wojskowa w Bovington jest używana do dziś, w związku z czym znaczna część wybrzeża jest tylko częściowo dostępna dla ruchu turystycznego.

Wybrzeże w niektórych swych częściach, zwłaszcza wokół Portland, jest niebezpieczne – zdarzają się tu katastrofy morskie. W styczniu 2007 na wybrzeżu zanotowano najgroźniejszą katastrofę ekologiczną – kontenerowiec "MSC Napoli" o pojemności 2400 ton stracił paliwo i ładunek, doprowadzając do zanieczyszczenia wybrzeża^[2].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Piękno krajobrazu wybrzeża powoduje, że jest ono popularnym celem turystycznym. Wzdłuż wybrzeża prowadzi południowo-zachodnia część pieszego szlaku turystycznego South West Coast Path^[3]. Baza hotelowa znajduje się w takich miastach jak Weymouth, Exmouth, Sidmouth, poza tym działa tu rozwinięta sieć pól namiotowych i kempingów. Centrum informacji turystycznej i obsługi ruchu turystycznego World Heritage Coast Centre znajduje się w Weymouth.

Miasta Wybrzeża Jurajskiego[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dorset and East Devon Coast. [dostęp 2008-09-14]. (ang.).
↑ BBC News: Stricken cargo ship run aground. [dostęp 2008-09-14]. (ang.).
↑ South West Coast Path. [dostęp 2008-09-14]. (ang.).

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] Dorset and East Devon Coast. [dostęp 2008-09-14]. (ang.).

[4] BBC News: Stricken cargo ship run aground. [dostęp 2008-09-14]. (ang.).

[5] South West Coast Path. [dostęp 2008-09-14]. (ang.).

[6] Nazwy według Polskiego Komitetu ds. UNESCO

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[A]

Anglia	Dorset i wschodnie wybrzeże Devon Fabryki doliny Derwent Granice Cesarstwa Rzymskiego (wał Hadriana) Katedra, opactwo św. Augustyna i kościół św. Marcina w Canterbury Katedra i zamek w Durham Krajobraz górniczy Kornwalii i Zachodniego Devonu Królewskie Ogrody Botaniczne Kew Miasto Bath / Wielkie uzdrowiska europejskie Morskie Greenwich Obserwatorium Jodrell Bank Pałac i Opactwo Westminsterskie oraz kościół św. Małgorzaty Pałac w Blenheim Park Studley Royal i ruiny opactwa w Fountains Saltaire Stonehenge, Avebury i pobliskie miejsca kultowe The English Lake District Twierdza Tower w Londynie Wąwóz Ironbridge
Szkocja	Granice Cesarstwa Rzymskiego (wał Antonina) Most nad ujściem rzeki Forth New Lanark Serce neolitycznych Orkadów (kamienie ze Stennes, krąg Brogar, Maes Howe, Skara Brae) Stare i Nowe Miasto w Edynburgu Wyspa Świętej Kildy
Walia	Akwedukt i kanał Pontcysyllte Krajobraz łupkowy północno-zachodniej Walii Krajobraz przemysłowy Blaenavon Warowne zamki i mury obronne króla Edwarda I w dawnym księstwie Gwynedd (Beaumaris, Caernarfon, Conwy, Harlech)
Irlandia Północna	Droga Olbrzymów i wybrzeże
Brytyjskie terytoria zamorskie	Miasto zabytkowe St. George’s i związane z nim fortyfikacje na Bermudach Rezerwat dzikiego ptactwa na wyspie Gough Wyspa Hendersona Zespół Jaskiń Gorhama (Gibraltar)
Wykreślone z listy	Liverpool – miasto floty handlowej (Pier Head, Albert Dock, William Brown Street)