Złotośliwowate

Złotośliwowate
	; Chrysobalanus icaco
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	złotośliwowate
	Nazwa systematyczna
	Chrysobalanaceae R. Br.; Observ. Congo: 14. 3 Mar 1818
	Typ nomenklatoryczny
	Chrysobalanus L. (1753)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Złotośliwowate (Chrysobalanaceae) – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu malpigiowców. Obejmuje 18 rodzajów liczących około 520 gatunków. Najbardziej zróżnicowane rodzaje to: Licania (218 gatunków), Hirtella (109), Couepia (71), Parinari (39). Rośliny te występują na wszystkich kontynentach znajdujących się w strefie klimatu tropikalnego. Owoce kilku gatunków są lokalnie spożywane, z nasion kilku innych wytwarza się olej. Drewno drzew z tej rodziny zawiera krzemionkę, w związku z czym jest bardzo trudne w obróbce, ale też jest niezwykle odporne. Drewno Licania ternatensis wykorzystywane jest w budownictwie konstrukcji podwodnych oraz podziemnych^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Drzewa i krzewy^[4]^[5].
Liście: Skrętoległe, niepodzielone, z przylistkami krótkotrwałymi^[4] lub czasem trwałymi, przyrośniętymi do ogonka. Blaszki całobrzegie, pierzasto użyłkowane^[5].
Kwiaty: Zwykle obupłciowe, promieniste lub grzbieciste, zebrane w różnorodnych typach kwiatostanów (grona, wiechy, wierzchotki^[5]). Zarówno działek kielicha, jak i płatków korony jest zazwyczaj po 5. Działki często mają nierówną długość i bywają wywinięte. Płatki korony także bywają nierównej długości, czasem szybko odpadają lub są zredukowane. Pręciki występują w liczbie od 2 do 100 (300 u Couepia). Górna zalążnia powstaje z trzech owocolistków, ale zwykle tylko jeden z nich się rozwija, tworząc pojedynczą komorę z dwoma zalążkami, ew. dwie komory z pojedynczymi zalążkami. Szyjka słupka jest prosta, kończy się trójdzielnym znamieniem^[4]^[5].
Owoce: Mięsiste, rzadziej suche pestkowce^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjnie rośliny tu zaliczane uważano za blisko spokrewnione z różowatymi (Rosaceae) i włączane były do tej rodziny, często w randze podrodziny. Badania molekularne wskazują na przynależność tej grupy do rzędu malpigiowców (Malpighiales) i sytuują jako grupę siostrzaną wobec rodziny Euphroniaceae^[2]^[4].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

malpigiowce

	Putranjivaceae

	Lophopyxidaceae

Caryocaraceae – drzewipestowate

Centroplacaceae

	Malpighiaceae – malpigiowate

	Elatinaceae – nadwodnikowate

Balanopaceae

	Trigoniaceae

	Dichapetalaceae

	Chrysobalanaceae – złotośliwowate

	Euphroniaceae

Podział na rodzaje^[6]

Acioa Aubl.
Afrolicania Mildbr.
Atuna Raf.
Bafodeya Prance ex F. White
Chrysobalanus L. – złotośliw^[7]
Couepia Aubl.
Dactyladenia Welw.
Exellodendron Prance
Grangeria Comm. ex Juss.
Hirtella L. – hirtella, rozdrza
Hunga Pancher ex Prance
Kostermanthus Prance
Licania Aubl.
Magnistipula Engl.
Maranthes Blume
Neocarya (DC.) Prance ex F. White
Parastemon A. DC.
Parinari Aubl.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 98-99. ISBN 1-55407-206-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 321-322. ISBN 978-1-842466346.
↑ Genera of Pandaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
↑ Nazwa polska według: Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).

[rev-3] James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).

[heywood-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 98-99. ISBN 1-55407-206-9.

[maarten-5] Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 321-322. ISBN 978-1-842466346.

[grin-6] Genera of Pandaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).

[7] Nazwa polska według: Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]