Zadomka
| Ectobius[1] | |
| Stephens, 1835 | |
 Ectobius vittiventris | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
zadomka |
_female,_Nijmegen,_the_Netherlands.jpg)
Zadomka (Ectobius) – rodzaj karaczanów z rodziny zadomkowatych i podrodziny Ectobiinae.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Małe karaczany o smukłym ciele i szczeciniastych, znacznie dłuższych niż połowa ciała czułkach. Pokrywy skórzaste o wyraźnym użyłkowaniu. U samców dłuższe niż odwłok, a u samic często skrócone, a nawet łuskowate. Skrzydła tylne, gdy obecne, z wyraźnym trójkątem wtrąconym. Uda o zewnętrznej, dolnej krawędzi opatrzonej dwoma kolcami. Stopy o pazurkach nierównych, a przylgach dużych. Zewnętrzny pazurek krótszy lub równy długości przylgi. Samiec posiada na VII tergicie dołek gruczołowy, mający duże znaczenie przy oznaczaniu gatunków. Jego płytka subgenitalna jest asymetryczna i wyposażona w pojedynczy stylik. Samice mają płytkę subgenitalną pozbawioną trójkątnych płatów[2].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Większość gatunków zasiedla lasy, gdzie występuje na drzewach, krzewach i w ściółce, a tylko nieliczne są stepowe[2].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Zadomki występują w Palearktyce, krainie etiopskiej i na subkontynencie indyjskim. Podawane są także ze Stanów Zjednoczonych[3].
W Polsce potwierdzono występowanie pięciu gatunków: zadomki polnej, zadomki leśnej, Ectobius erythronotus, Ectobius lucidus i Ectobius duskei[4].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj opisany został w 1835 roku przez Jamesa Francisa Stephensa[3].
Należy tu 68 gatunków zgrupowanych w 2 podrodzaje[3]:
- podrodzaj: Ectobius (Ectobiola) Uvarov, 1940
- Ectobius duskei Adelung, 1906
- podrodzaj: Ectobius (Ectobius) Stephens, 1835
- Ectobius aeoliensis Failla et Messina, 1974
- Ectobius aethiopicus (Shelford, 1910)
- Ectobius aetnaeus Ramme, 1927
- Ectobius africanus Saussure, 1899
- Ectobius albicinctus (Brunner von Wattenwyl, 1861)
- Ectobius alleni Rehn, 1931
- Ectobius baccettii Failla et Messina, 1979
- Ectobius balcani Ramme, 1923
- Ectobius brunneri Seoane, 1879
- Ectobius burri Adelung, 1917
- Ectobius corsorum Ramme, 1923
- Ectobius darbandae Rehn, 1931
- Ectobius delicatulus Bei-Bienko, 1950
- Ectobius eckerleini Harz, 1977
- Ectobius erythronotus Burr, 1898
- Ectobius filicensis Failla et Messina, 1974
- Ectobius frieseanus Princis, 1963
- Ectobius heteropterus Bei-Bienko, 1963
- Ectobius ichnusae Failla et Messina, 1982
- Ectobius indicus Bei-Bienko, 1938
- Ectobius intermedius Failla et Messina, 1981
- Ectobius involutus Rehn, 1931
- Ectobius jarringi (Hanitsch, 1938)
- Ectobius kervillei Bolívar, 1907
- Ectobius kikensis Rehn, 1931
- Ectobius kikuyuensis Rehn, 1931
- Ectobius kirgizius Bei-Bienko, 1936
- Ectobius kraussianus Ramme, 1923
- Ectobius lagrecai Failla et Messina, 1981
- Ectobius lapponicus (Linnaeus, 1758)
- Ectobius larus Rehn, 1931
- Ectobius leptus Rehn, 1931
- Ectobius lineolatus (Rehn, 1922)
- Ectobius lodosi Harz, 1983
- Ectobius lucidus (Hagenbach, 1822)
- Ectobius makalaka Rehn, 1931
- Ectobius minutus Failla et Messina, 1978
- Ectobius montanus Costa, 1866
- Ectobius neavei Shelford, 1911
- Ectobius nuba Rehn, 1931
- Ectobius pallidus (Olivier, 1789)
- Ectobius palpalis Chopard, 1958
- Ectobius parvosacculatus Failla et Messina, 1974
- Ectobius pavlovskii Bei-Bienko, 1936
- Ectobius punctatissimus Ramme, 1922
- Ectobius pusillus Bei-Bienko, 1967
- Ectobius pyrenaicus Bohn, 1989
- Ectobius rammei Rehn, 1926
- Ectobius sardous Baccetti, 1991
- Ectobius scabriculus Failla et Messina, 1976
- Ectobius semenovi Bei-Bienko, 1935
- Ectobius siculus Ramme, 1949
- Ectobius sjoestedti (Shelford, 1910)
- Ectobius stanleyanus Rehn, 1931
- Ectobius subvitreus Bei-Bienko, 1936
- Ectobius supramontes Bohn, 2004
- Ectobius sylvestris (Poda, 1761)
- Ectobius tadzhikus Bei-Bienko, 1935
- Ectobius textilis Rehn, 1931
- Ectobius ticinus Bohn, 2004
- Ectobius togoensis Ramme, 1923
- Ectobius tuscus Galvagni, 1978
- Ectobius tyrrhenicus Failla et Messina, 1973
- Ectobius usticaensis Failla et Messina, 1974
- Ectobius vittiventris (Costa, 1847)
- Ectobius willemsei Failla et Messina, 1980
- podrodzaj: niesklasyfikowano
- Ectobius hipposiderus Bohn, 2013
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ectobius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. IX-X Karaczany – Blattodea, Modliszki – Mantodea. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 24.
- ↑ a b c Ectobius na: Cockroach Species File (Version 5.0/5.0). [dostęp 2014-08-11].
- ↑ Anna Liana, 1990. Blattodea – karaczany. W: J. Razowski (red.) Wykaz zwierząt Polski, tom I. Ossolineum