Zakrze (Kudowa-Zdrój)
50°25′46″N 16°14′46″E/50,429556 16,246028| Dzielnica Kudowy-Zdroju | |
 Kościół św. Katarzyny w Zakrzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Kudowy-Zdroju |
1945[1] |
| SIMC |
0984195 |
| Wysokość |
370-390[2] m n.p.m. |
| Kod pocztowy |
57-351 |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
Położenie na mapie Kudowy-Zdroju  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
| 50°25′46″N 16°14′46″E/50,429556 16,246028
| |
Zakrze (niem. Sackisch[3], czes. Žakš) – dawna wieś, obecnie dzielnica Kudowy-Zdroju.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Zakrze leży na zachodzie hrabstwa kłodzkiego, dwa kilometry od granicy z Czechami, w Obniżeniu Kudowy, na wysokości około 370–390 m n.p.m.[2] Przez dzielnicę przebiega międzynarodowa droga E67[2]. Sąsiednią miejscowością jest Kudowa na północy, Jerzykowice Wielkie na północnym wschodzie, Jeleniów na południowym wschodzie, Brzozowie na południu i Słone na zachodzie[2]. Przez dzielnicę przepływa rzeka Bystra, która po drugiej stronie granicy wpływa do rzeki Metuje[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Zakrzu pochodzi z 1477 roku, miejscowość figuruje w niej pod czeską nazwą Zakesz[4]. Początkowo wieś należała do państwa homolskiego, następnie została włączona do dóbr jeleniowskich[4]. Mieszkańcy Zakrza zajmowali się głównie tkactwem, a po wybudowaniu przez hrabiego von Mutiusa w sąsiednim Jeleniowie dużej tkalni miejscowość stała się przyfabrycznym osiedlem[4]. Kiedy w roku 1905 zbudowano linię kolejową z Kłodzka do Kudowy, w rejonie dworca powstał hotel i trzy gospody[4]. Po 1945 roku wieś stała się dzielnicą Kudowy-Zdroju. W latach 1944–1945 zlokalizowany był tu jeden z podobozów Groß-Rosen, kobiecy obóz pracy[5][6].
W 1962 roku do Zakrza dołączono część Jeleniowa z Kudowskimi Zakładami Przemysłu Bawełnianego[4].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Obecnie na terenie Zakrza jest podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt[7]:
- zespół kościoła par. pw. św. Katarzyny z XVII wieku:
Inne zabytki:
- liczne domy mieszkalne z XIX wieku[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gemeindeverzeichnis Landkreis Glatz
- ↑ a b c d e Słownik geografii turystycznej Sudetów. red. Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 269–271. ISBN 83-7005-301-7.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ a b c d e f g h i Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 467, 468. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Czesław Pilichowski Hitlerowskie obozy i ośrodki przymusowego odosobnienia oraz ich rola w realizacji programu ludobójstwa i zagłady narodu polskiego, [w:] Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945, PWN, Warszawa 1979, s. 85.
- ↑ Abraham Kajzer, Za drutami śmierci, Wałbrzych: Muzeum Gross-Rosen, 2013, ISBN 978-83-89824-09-7.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 72. [dostęp 2017-02-24].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zakrze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 325.
| Części miasta |
|---|
