Zamek w Drohiczynie

Zamek w Drohiczynie

Wzgórze zamkowe
Państwo	Polska
Miejscowość	Drohiczyn
Adres	ul. Zamkowa
Typ budynku	miejsce po zamku
Styl architektoniczny	gotyk, renesans
Rozpoczęcie budowy	XIV lub XV wiek
Zniszczono	1657 ?
Kolejni właściciele	książęta mazowieccy, książęta litewscy, królowie Polski
Położenie na mapie Drohiczyna Zamek w Drohiczynie
Położenie na mapie Polski Zamek w Drohiczynie
Położenie na mapie województwa podlaskiego Zamek w Drohiczynie
Położenie na mapie powiatu siemiatyckiego Zamek w Drohiczynie
Położenie na mapie gminy Drohiczyn Zamek w Drohiczynie
52°23′39,530″N 22°39′30,164″E

Góra Zamkowa w XIX wieku z widoczną pieczarą

Góra Zamkowa w I połowie XIX wieku

Przełom Bugu widziany z Góry Zamkowej

Obelisk na Górze Zamkowej

Zamek w Drohiczynie – zbudowany w Drohiczynie na skarpie nad rzeką Bug, w XIV lub XV wieku przez książąt litewskich lub mazowieckich.

Historia

Pierwszy zamek drewniany, znajdujący się w strefie obwarowań grodu, był wielokrotnie niszczony do XIV w. Wówczas został zniszczony przez księcia Janusza Mazowieckiego w 1382 r. Następnie w 1383 r. podczas zdobywania zamku przez Jagiełłę, według słów Stryjkowskiego, Rusini będący w zamku w służbie mazowieckiej, podłożyli nocą ogień pod drewniane obwarowania i uciekli na stronę litewską. Wojewoda Sasin wraz z resztkami mazowieckiej osady zamku został wzięty do niewoli. Zamek odbudowany w czasach panowania Jagiellonów, uległ z czasem przekształceniu w siedzibę administracyjną i sądową tracąc znaczenie militarne.

W 1612 roku o istnieniu zamku w Drohiczynie wzmiankował wizytator klasztoru franciszkanów, który napisał „miasto drewniane bez murów obronnych, prócz zamku”. Prawdopodobnie na zamku mieścił się sąd grodzki i była to siedziba królewskiego starosty grodowego. Dwór ten został zniszczony podczas potopu szwedzkiego i na skutek braku opieki oraz osuwania się góry do rzeki uległ całkowitej zagładzie. Jedynie w pamięci mieszkańców Drohiczyna zachowało się wspomnienie o stojącym tu niewielkiej kwadratowej budowli, która mieściła tzw. górną wieżę i dolną wieżę, czyli areszt cywilny i więzienie kryminalne dla szlachty. W 1788 r. wieża ta została rozebrana. Pozostałościami rozebranej konstrukcji są obrabiane ciosy kamienne znajdujące się na dnie dawnej fosy.

Do lat 80. XX wieku było jeszcze widoczne wejście do lochów znajdujące się w zboczu góry, pod wałem. Pozostałość przejścia podziemnego tak opisywał Zygmunt Gloger:

Góra po starożytnym zamku składa się z twardej, gliniastej opoki, osypującej się ciągle od strony Bugu, który ją u podnóża nurtem swoim podmywa i zniszczył już w znacznej części. W połowie jej wysokości od strony rzeki dostrzegliśmy duży otwór. Po spadzistej, a po deszczu nader trudnej do wyjścia pochyłości, dostaliśmy się do tego otworu, który wprowadził nas do ciekawej pieczary, wykutej w opoce. Pieczarę stanowił prosty, wąski na trzy kroki korytarz, długi na kroków kilkanaście. W obu jego bokach znajdowały się po dwie przeciwległe sobie nisze, czyli wgłębienia, co nadawało lochowi podobieństwo do wnętrza miniaturowego kościółka, z czterema kapliczkami. Pieczara ta wszakże w czasach dawnych, gdy na górze stał zamek (niewątpliwie drewniany) była najpewniej więzieniem, lub skarbcem, a nie świątynią. W każdym razie musiała być znacznie dłuższą, bo zaczynała się w części góry, już dziś nieistniejącej, ta zaś część pieczary, która obecnie pozostała, stanowiła tylko zakończenie, do którego woda z deszczów naniosła sporo ziemi zewnętrznej. Niszczenie góry od strony Bugu odbywa się powoli, bo opoka gliniasta, z której się góra składa, jest tak twarda, że na ścianach pieczary, znaleźliśmy nazwiska zwiedzających, zapisane tu przed laty dwudziestu. Jeżeli zważymy, że pomimo takiej oporności opoki, tak znaczna część góry, może połowa, podmytą i zniszczoną już została, a na pozostałym jej wierzchołku niema już miejsca na zamek, to musimy przyjść do przekonania, że tylko za bardzo dawnych czasów, zamek warowny mógł być na górze Drohickiej założony w tem miejscu. Podanie miejscowe, będące zwykłą baśnią ludową, do wszystkich naszych zamków przywiązaną, powiada, że góra ta usypaną, była rękoma jeńców wojennych, że we wnętrzu swojem zawiera podziemia pełne skarbów, że podziemia te pełne łączyły niegdyś zamek Drohicki z klasztorem Franciszkanów, w którego lochach miały znajdować się tajemne drzwi żelazne do tego przejścia na zamek. [1]

Obecnie masyw Góry Zamkowej stanowi tylko małą część góry mieszczącej kiedyś zabudowania zamkowe. Na szczycie Góry Zamkowej znajduje się obelisk, wzniesiony w 1928 roku w 10. rocznicę odzyskania niepodległości.

Jedyną pozostałością po zamku jest nazwa ul. Zamkowej.

Badania archeologiczne

• 1886-1888 - Nikołaj Pietrowicz Avenarius
• 1955 - Krystyna Musianowicz
• 2011 - mgr Mieczysław Bienia („Izis. Usługi archeologiczne. Małgorzata Bienia)

Bibliografia

• Tygodnik Ilustrowany nr 112, 1870 rok
• „Grodzisko i osada w Drohiczynie, pow. siemiatycki w świetle badań 1955 r.”, „Sprawozdania Archeologiczne” 1957, t. 3, s. 190 – 195.
• „Najstarsze osadnictwo wczesnośredniowieczne Podlasia na przykładzie wybranych stanowisk”, [w:] „Najstarsze dzieje Podlasia w świetle źródeł archeologicznych”, red. B. Bryńczak, P. Urbańczyk, Siedlce 2001, s. 169 – 204.
• „Drohiczyn średniowieczny i nowożytny w świetle badań z roku 2006”, “Podlaskie Zeszyty Archeologiczne” 2009, t. 5, s. 153-195
• „Drohiczyn. Opis historyczny, „Atheaneum”, Wilno 1847, z. IV.
• „Budowle sakralne Drohiczyna w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, z. 17, Białystok 2011.
• „Szkliwione płytki posadzkowe z Góry Zamkowej w Drohiczynie, [in:] Hereditatem Cognoscere. Studia i szkice dedykowane Prof. Marii Miśkiewicz, ed. Z. Kobyliński, Warszawa, 228–246.
• „Drohiczyn we wczesnym średniowieczu, „Materiały Wczesnośredniowieczne”, t.6, Warszawa 1969, 7–228.
• „Grodzisko i osada w Drohiczynie, pow. siemiatycki w świetle badań 1955 r., „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 3, Warszawa 1957, 190–195.
• „Drohiczyn średniowieczny i nowożytny w świetle badań z roku 2006, „Podlaskie Zeszyty Archeologiczne”, t. 5, Bialystok 2009, 153-195.
• „Drogicin Nadbużskij i ego drewnosti [w:] Drevnosti severo – zapadnogo kraja, Materiały po archeologii Rossii, t. 1, w. 1, Sanktpetersburg 1890,

Linki zewnętrzne

• Strona poświęcona historii Drohiczyna (informacje o zamku)