Zarzyce Wielkie
49°53′08″N 19°43′35″E/49,885556 19,726389| wieś | |
 Dwór w Zarzycach Wielkich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
250 m n.p.m. |
| Liczba ludności |
544 |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-142[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0057023 |
Położenie na mapie gminy Kalwaria Zebrzydowska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
| 49°53′08″N 19°43′35″E/49,885556 19,726389[1]
| |
Zarzyce Wielkie – wieś w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Kalwaria Zebrzydowska.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś leży w zachodniej części Pogórza Wielickiego 250 m n.p.m., na prawym brzegu Skawinki (Cedronu). Starsza część wsi usadowiła się bliżej Doliny Skawinki i Doliny Solcy, a nowsza na grzbiecie wydłużonej, wschodniej części Krowiej Góry.
Według TERYT integralnymi częściami Zarzyc Wielkich są: Dół, Granice.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zarzyce Wielkie od początku swojego istnienia związane były z Leńczami. Zaczęły się one wyodrębniać z macierzystej wsi po 1274, kiedy rzeka Skawinka na tym odcinku stała się granicą państwową między Księstwem opolskim (po północnej stronie Skawinki), a ziemią krakowska (po południowej stronie Skawinki). Nazwa „Zarzecze” jako oznaczenie „zarzecznej” części Leńcz, po raz pierwszy została użyta w 1381. W 1453 wieś nazwano Leńczami Średnimi.
W 1680 z tego „Zarzecza”, czyli Leńcz Średnich, wyodrębniły się kolejne jednostki: Zarzecze Wielkie i Zarzecze Małe. Jednak aż do końca XVIII wieku stanowiły one część Leńcz. Dopiero w XIX wieku zostały ostatecznie wydzielone pod nazwą Zarzyce (Wielkie i Małe).
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[3].
- Zespół dworski: dwór, zabudowa gospodarcza i resztkówka parku krajobrazowego.
We wsi znajduje się willa „Mądrzykówka” oraz zespół podworski, w którym obecnie mieści się przedsiębiorstwo usług hotelarsko-turystycznych „Dwór”. Obiekt ten pochodzi z XVIII w. W 1905 r., należał on do J. Rybickiego, a podczas okupacji niemieckiej (1939-45) należał do dr. Klimały, który był związany z podziemną działalnością ruchu oporu[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 159257
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1605 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
- ↑ Zinkow J., Wokół Klawarii Zebrzydowskiej i Lanckorony, 2000, Wyd. Calvarianum
- Siedziba gminy: Kalwaria Zebrzydowska
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
