Zasada Francka-Condona

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 15:09, 18 sty 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Zasada Francka-Condona (reguła Francka-Condona) – reguła dotycząca przejść promienistych (spektroskopowych) elektronowo-wibracyjnych (elektronowo-oscylacyjnych) w cząsteczkach. Została sformułowana w roku 1926 przez Jamesa Francka dla cząsteczek w stanie podstawowym[1] i w tym samym roku rozwinięta przez Edwarda Condona[2] na cząstki wykazujące drgania termiczne[3].

Zasada ta głosi że:

  1. przejścia elektronowe zachodzą bez zmiany położenia jąder,
  2. najbardziej prawdopodobne są te przejścia, dla których maksymalna jest całka nakrywania funkcji wibracyjnych (oscylacyjnych) opisujących stany wibracyjne (oscylacyjne) cząsteczki należące do dwóch różnych stanów elektronowych.

Całki nakrywania noszą nazwę czynników Francka-Condona.

Założenie 1. jest przybliżeniem, uzasadnionym o tyle, że masa elektronów jest 3-5 rzędy wielkości mniejsza niż masą jąder i, co za tym idzie, elektrony poruszają się znacznie szybciej niż jądra. Fakt ten jest także podstawą przybliżenia Borna-Oppenheimera. Założenie 2. znajdujące odzwierciedlenie w strukturze wibracyjnej (oscylacyjnej) widm elektronowych można wyprowadzić matematycznie, rozpatrując całkę momentu przejścia elektronowo-wibracyjnego (elektronowo-oscylacyjnego) i korzystając z założenia 1.

Rysunek 1. Schemat energetyczny ilustrujący zasadę Francka-Condona. Ponieważ przejścia elektronowe są bardzo szybkie w porównaniu z ruchem jąder (i zatem pokazane jako "prostopadłe"), największe prawdopodobieństwo przejścia jest pomiędzy stanami wibracyjnymi o dużym nakrywaniu. W przypadku takiego wzajemnego położenia krzywych energii elektronowej jak na schemacie, najbardziej prawdopodobne jest przejście pomiędzy v = 0 i v = 2
Rysunek 2. Schematyczna reprezentacja widma absorpcyjnego i fluorescencyjnego (emisyjnego) odpowiadająca schematowi energetycznemu z rysunku 1

Przypisy

  1. ↑ Franck, J.. Elementary processes of photochemical reactions. „Transactions of the Faraday Society”. 21, s. 536–542, 1926. DOI: 10.1039/tf9262100536. 
  2. ↑ Edward Condon. [w:] Notable Names Database (NNDB) [on-line]. [dostęp 2014-04-03]. (ang.).
  3. ↑ Condon, E.. A theory of intensity distribution in band systems (Meeting abstract). „Physical Review”. 27, s. 640, 1926. DOI: 10.1103/PhysRev.27.637. Bibcode: 1926PhRv...27..637. 

Bibliografia

  • Alojzy Gołębiewski, Elementy mechaniki i chemii kwantowej, PWN, Warszawa 1984.
  • Włodzimierz Kołos, Joanna Sadlej, Atom i cząsteczka , Wydaw. Nauk.-Techn., Warszawa 1998 (Wykłady z Chemii Fizycznej, red. Henryk Buchowski i in.)
  • Mikołaj Siergiejew (Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński): Widma cząsteczek dwuatomowych. [w:] Wykład akademicki [on-line]. sergeev.fiz.univ.szczecin.pl. [dostęp 2014-04-03]. (pol.).
  • prof. dr hab. inż. Jan Mazerski: Część IV: Optyczne metody badania oddziaływań. [w:] Materiały pomocnicze do wykładów Biofizyka II [on-line]. www.pg.gda.pl/chem. [dostęp 2014-04-03]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zasada_Francka-Condona&oldid=51730859”