Beta Virginis
| β Vir | |||||||||||||||||||||
 Zdjęcie gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
11h 50m 41,71824s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+01° 45′ 52,9910″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−270,43 ± 0,18 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
4,71 ± 0,08 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
F9 V[3] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
0,12 ± 0,01[2] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | |||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
3 km/s[5] | ||||||||||||||||||||
| Wiek |
3,3 ± 0,1 mld lat[4] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
6132 ± 26 K[4] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
9844[2] | ||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,3345[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Beta Virginis (β Vir, Zavijava) – jedna z najjaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Panny.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda ma nazwę własną Zavijava, wywodzącą się od arabskiego زاوية العواء Zāwiyat ul-ʿAwwā', która oznacza dosłownie „krawędź”, „kąt Szczekającego [Psa]”, gdyż taką nazwę nosił asteryzm, w którym Arabowie umieszczali tę gwiazdę[6][5][7]. W atlasie Bečvářa występuje pod nazwą Alaraph o nieznanym pochodzeniu[8]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Zavijava dla określenia tej gwiazdy[9].
Charakterystyka obserwacyjna[edytuj | edytuj kod]
Gwiazda na niebie znajduje się blisko zachodniej krawędzi gwiazdozbioru Panny, na północny zachód od Porrimy (Gamma Virginis) i Zaniah (Eta Virginis), na południowy zachód od Vindemiatrix (Epsilon Virginis) i na południe od Deneboli (Beta Leonis)[6]. Gwiazda ma dwóch optycznych sąsiadów: IDS 11454N0219A i IDS 11454N0219B[10].
Właściwości fizyczne[edytuj | edytuj kod]
Beta Virginis znajduje się w odległości ponad 35 lat świetlnych od Słońca. Znajduje się w zaawansowanym stadium cyklu życia gwiazdy, a jej wodorowe jądro jest bliskie wypalenia się, na co wskazuje m.in. wysoka metaliczność[6]. Jej wiek szacuje się na ok. 3,3 mld lat.
Wielkość gwiazdowa Beta Virginis wynosi +3,59m, a wielkość absolutna 3,57m.
Zavijava to żółto-biały karzeł należący do typu widmowego F9[6]. Jego temperatura przekracza 6100 K[1], a jasność jest 3,5 raza większa niż jasność Słońca. Jest gwiazdą 1,36 razy masywniejszą od Słońca i ma 1,681 razy większy promień. Prędkość obrotu wokół własnej osi wynosi 4,71 km/s[1]. Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni gwiazdy wynosi log g = 4,25 ± 0,1[11].
Planety[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z badaniami z 1997 roku gwieździe mogą towarzyszyć dwie lub trzy planety o charakterze gazowych olbrzymów[12]. Ewentualność tę potwierdzono również w 2004 roku[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Beta Virginis w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d Anderson E., Francis C.: HIP 57757. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2019-01-04]. (ang.).
- ↑ a b c d Robert A. Wittenmyer, Michael Endl, William D. Cochran: Detection limits from the McDonald Observatory planet search program. arxiv.org, 2004-06-22. [dostęp 2014-05-22]. (ang.).
- ↑ a b c d Tabetha S. Boyajian, Harold A. McAlister, Gerard van Belle, Douglas R. Gies, Theo A. ten Brummelaar, Kaspar von Braun, Chris Farrington, P.J. Goldfinger, David O’Brien, J. Robert Parks, Noel D. Richardson, Stephen Ridgway, Gail Schaefer, Laszlo Sturmann, Judit Sturmann, Yamina Touhami, Nils H. Turner, Russel White: Stellar Diameters and Temperatures, I. Main Sequence A, F, & G Stars. arXiv, 2011-12-14. [dostęp 2014-05-22]. (ang.).
- ↑ a b c d Jim Kaler: Zavijava. [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-05-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e Zavijava (Beta Virginis). solstation.com. [dostęp 2014-05-22]. (ang.).
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 469. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ David Harper, L.M. Stockman: (Un)Common Star Names. Obliquity. [dostęp 2019-01-04]. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-06].
- ↑ Helmut A. Abt, Saul G. Levy. Multiplicity among solar-type stars. „The Astronomical Journal Supplement Series wolumin= 30”, s. 273-306, 1975-06-13. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
- ↑ T. Gehren. On The Cmical Composition and Age of β Vir. „Astronomy and Astrophysics”. 65, s. 427-433, 1977-10-17. Bibcode: 1978A%26A....65..427G. (ang.).
- ↑ A.F. Nelson, J.R.P. Angel. The Range of Masses and Periods Explored by Radial Velocity Searches for Planetary Companions. „The Astrophysical Journal”. 500 (2), s. 940-957, 1998-06-20. The American Astronomical Society. DOI: 10.1086/305741.