Zbigniew Dębski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbigniew Dębski
Zbigniew Franciszek Dębski
Zbych, Prawdzic
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

29 listopada 1922
Łasin, Polska

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2010
Smoleńsk, Rosja

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa

Stanowiska

dowódca 7 drużyny 3 kompanii – "Szare Szeregi-Junior"

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Późniejsza praca

chemik

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Krzyż Walecznych (od 1941, trzykrotnie) Warszawski Krzyż Powstańczy Krzyż Armii Krajowej
Cytaty w Wikicytatach
Grób Zbigniewa Dębskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Zbigniew Franciszek Dębski (ur. 29 listopada 1922 w Łasinie, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – powstaniec warszawski, podpułkownik WP (pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika)[1], członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, sekretarz Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Emiliana Dębskiego (właściciela apteki w Łasinie[3]) i Marii z domu Szpitter[4], brat Ireny i Aleksandry. Absolwent szkoły podstawowej w Łasinie[4]. W 1939 ukończył gimnazjum jezuickie w Gdyni-Orłowie. Od sierpnia do września 1939 mieszkał w Toruniu. Przy próbie przedostania się na wschód kraju wraz z ojcem został aresztowany i osadzony w więzieniu w Żabince, a następnie w Kobryniu. Po zwolnieniu z więzienia udał się wraz z ojcem do Warszawy. Tam kontynuował naukę na tajnych kompletach w Liceum im. Adama Mickiewicza, a następnie w szkole budowlanej oraz w zakresie rysunku technicznego.

Od stycznia 1940 w konspiracji[4]. 30 grudnia 1943 ukończył kurs dla niższych stopniem dowódców w szkole podchorążych, po czym służył w plutonie Stefana Nasta w batalionie „Vistula”. W powstaniu warszawskim był dowódcą 7 drużyny 3 kompanii – „Szare Szeregi-Junior” (pseudonim „Zbych”, „Prawdzic”[5]). Uczestniczył w walkach o Pocztę Główną oraz o PAST – był jednym z 3 żołnierzy (obok Teodora Karczewskiego „Orła” i Stanisława Zielaskowskiego „Wiąza”), którzy 20 sierpnia 1944 zawiesili polską flagę na budynku PAST[6][4]. 8 września został ranny w trakcie obrony kina „Coloseum”. Awansowany do stopnia podporucznika 27.09.1944[4].

Po klęsce powstania trafił najpierw do Stalagu IV B, a następnie do Stalagu XI A. Po wyzwoleniu obozu przez oddziały brytyjskie służył w polskich oddziałach w amerykańskiej strefie okupacyjnej[4].

W czerwcu 1948 powrócił do kraju; w 1952 ukończył chemię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pracował w Wytwórni Farmaceutycznej „Motor”, Instytucie Farmaceutycznym, Centralnym Laboratorium Chemicznym i w Zjednoczonych Zespołach Gospodarczych. Brał czynny udział w życiu środowiska powstańczego. Był współzałożycielem Związku Powstańców Warszawskich, członkiem prezydium Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich oraz współzałożycielem komitetów budowy pomnika powstania. W grudniu 1989 przeszedł na emeryturę[4]. W 2009 uhonorowany został Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy[7]. Decyzją nr 808/Komb. z 6 czerwca 2008 Minister Obrony Narodowej na wniosek Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari mianował go na stopień podpułkownika[8].

Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[9].

Decyzją Ministra ON Nr 353/KADR z dnia 15 kwietnia 2010 został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika[1].

22 kwietnia został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[10] w kwatera A18-6-23[11].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Pośmiertne awanse i odznaczenia dla ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. wp.mil.pl, 15 kwietnia 2010.
  2. ↑ krs-online.com.pl
  3. ↑ Urodziłem się w 29.11.1922 r. na Pomorzu w miejscowości Łasin koło Grudziądza. Mój ojciec Emilian miał tam aptekę..
  4. ↑ a b c d e f g h i j k Szostak 2008 ↓, s. 78.
  5. ↑ Robert Bielecki: W zasięgu PAST-y. Warszawa: Czytelnik, 1994, s. 234. ISBN 83-07-01950-8.
  6. ↑ Władysław Jewsiewicki: Powstanie warszawskie 1944 okiem polskiej kamery. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 53. ISBN 83-223-2531-2.
  7. ↑ Uchwała nr LVI/1664/2009. BIP m. st. Warszawy, 2009-05-28. [dostęp 2011-03-29].
  8. ↑ Sprawozdanie operacyjne z działalności Zarządu Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari za II kwartał 2008 roku. „Biuletyn”. 18, s. 10, kwiecień–czerwiec 2008. Warszawa: Stowarzyszenie–Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari. ISSN 1732-4974. .
  9. ↑ Zginęli pod Smoleńskiem. Lista pasażerów samolotu. www.polskieradio.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-08].
  10. ↑ Uroczystości pogrzebowe płk. Zbigniewa Dębskiego. www.interia.pl, 2010-04-22. [dostęp 2010-11-27].
  11. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  12. ↑ Komunikat Nr 163/VI kad.. Biuro Prasowe Kancelarii Sejmu, 16 kwietnia 2010.
  13. ↑ a b Polak (red.) 1999 ↓, s. 78.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zbigniew_Dębski&oldid=71411206”