Zdeněk Fierlinger

Zdeněk Fierlinger
Data i miejsce urodzenia	11 czerwca 1891 ; Ołomuniec
Data i miejsce śmierci	2 maja 1976 ; Praga
	Premier Czechosłowacji
Okres	od 5 kwietnia 1945; do 2 lipca 1946
Przynależność polityczna	Czechosłowacka Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Jan Šrámek
Następca	Klement Gottwald
	Wicepremier Republiki Czechosłowackiej
Okres	od 2 lipca 1946; do 25 listopada 1947
Przynależność polityczna	Czechosłowacka Partia Socjaldemokratyczna
Okres	od 15 czerwca 1948; do 14 września 1953
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Czechosłowacji
	Minister Przemysłu Republiki Czechosłowackiej
Okres	od 25 lutego 1948; do 15 czerwca 1948
Przynależność polityczna	Czechosłowacka Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Ludmila Jankovcová
Następca	Gustav Kliment
	Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Czechosłowacji
Okres	od 15 września 1953; do 12 czerwca 1964
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Czechosłowacji
Poprzednik	Oldrich John
Następca	Bohuslav Laštovička
	Przewodniczący Czechosłowackiej Partii Socjaldemokratycznej
Okres	od 1945; do 1947
Poprzednik	Antonín Hampl
Następca	Bohumil Laušman
Okres	od marca 1948; do czerwca 1948
Poprzednik	Bohumil Laušman
Następca	Slavomír Klaban
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zdeněk Fierlinger (11 czerwca 1891 w Ołomuńcu, zm. 2 maja 1976 w Pradze) – czechosłowacki dyplomata i polityk socjaldemokratyczny, premier Republiki w latach 1945–1946, wieloletni przewodniczący Zgromadzenia Narodowego (1953–1964).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie nauczyciela ze szkoły średniej w Ołomuńcu. Podczas I wojny światowej znalazł się w Rosji, gdzie wstąpił do Korpusu Czechosłowackiego. Walczył w bitwie pod Zborowem. Po powrocie do kraju rozpoczął karierę jako dyplomata. Był na placówkach w Holandii, Rumunii, USA, Szwajcarii i Austrii. Blisko współpracował z Edvardem Benešem. W 1924 przystąpił do Czechosłowackiej Partii Socjaldemokratycznej (ČSSD)^[1].

W latach 1937–1945 przebywał na placówce dyplomatycznej w ZSRR. Przyjmuje się, że właśnie wtedy został agentem NKWD. W imieniu czechosłowackiego rządu emigracyjnego 12 grudnia 1943 roku podpisał z ZSRR „Układ o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej”.^[2] Na krótko przed końcem wojny objął urząd premiera Czechosłowacji (5 kwietnia 1945) i pełnił go do wyborów w 1946. Jako przewodniczący ČSSD (1946–1947) opowiadał się za bliską współpracą z komunistami. Po tzw. przewrocie lutowym poparł komunistów, doprowadzając do połączenia ČSSD z Komunistyczną Partią Czechosłowacji (KSČ)^[1]. Zasiadł wówczas w Komitecie Centralnym KSČ i był jego członkiem do 1966 roku.

Od 1948 do 1953 pełnił obowiązki wicepremiera^[3] (oraz ministra ds. kościelnych, 1951–1953). W latach 1953–1964 stał na czele Zgromadzenia Narodowego^[4].

5 lipca 1947 został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Vláda České Republiky: Zdeněk Fierlinger. [dostęp 2021-08-27]. (cz.).
↑ Договор между СССР и Чехословацкой Республикой о дружбе, взаимной помощи и послевоенном сотрудничестве 12 декабря 1943 года, Smlouva o přátelství, vzájemné pomoci a poválečné spolupráci mezi Československou republikou a Svazem sovětských socialistických republik, podepsaná v Moskvě dne 12. prosince 1943
↑ StanisławS. Żerko StanisławS., Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 126, ISBN 978-83-63795-77-1 .
↑ StanisławS. Żerko StanisławS., Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 127, ISBN 978-83-63795-77-1 .
↑ M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 860 „za wybitne zasługi w dziedzinie współpracy polsko-czechosłowackiej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Życiorys na stronach zivotopisyonline (cz.)

[ZF-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Vláda České Republiky: Zdeněk Fierlinger. [dostęp 2021-08-27]. (cz.).

[2] Договор между СССР и Чехословацкой Республикой о дружбе, взаимной помощи и послевоенном сотрудничестве 12 декабря 1943 года, Smlouva o přátelství, vzájemné pomoci a poválečné spolupráci mezi Československou republikou a Svazem sovětských socialistických republik, podepsaná v Moskvě dne 12. prosince 1943

[3] StanisławS. Żerko StanisławS., Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 126, ISBN 978-83-63795-77-1 .

[4] StanisławS. Żerko StanisławS., Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 127, ISBN 978-83-63795-77-1 .

[5] M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 860 „za wybitne zasługi w dziedzinie współpracy polsko-czechosłowackiej”.

[a-6] W latach 1918–1920 Republika Czecho-Słowacka

[b-7] Na uchodźstwie

[c-8] W 1990 Czechosłowacka Republika Federacyjna

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

[B]

[C]

Republika Czechosłowacka^[A]	Karel Kramář (1918–1919) Vlastimil Tusar (1919–1920) Jan Černý (1920–1921) Edvard Beneš (1921–1922) Antonín Švehla (1922–1926) Jan Černý (1926) Antonín Švehla (1926–1929) František Udržal (1929–1932) Jan Malypetr (1932–1935) Milan Hodža (1935–1938) Jan Syrový (1938)
Republika Czecho-Słowacka	Jan Syrový (1938) Rudolf Beran (1938–1939)
Tymczasowy Rząd Czechosłowacji	Jan Šrámek (1940–1945)^[B]
Republika Czechosłowacka	Zdeněk Fierlinger (1945–1946) Klement Gottwald (1946–1948)
Republika Czechosłowacka Czechosłowacka Republika Socjalistyczna	Klement Gottwald (1948) Antonín Zápotocký (1948–1953) Viliam Široký (1953–1963) Jozef Lenárt (1963–1968) Oldřich Černík (1968–1970) Lubomír Štrougal (1970–1988) Ladislav Adamec (1988–1989) Marián Čalfa (1989–1990)
Czeska i Słowacka Republika Federacyjna^[C]	Marián Čalfa (1990–1992) Jan Stráský (1992)