Zdobycz Robotnicza
52°16′46″N 20°56′42″E/52,279338 20,945032| osiedle Warszawy | |
 Ulica Płatnicza na osiedlu Zdobycz Robotnicza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Warszawy |
30 września 1930[1] |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°16′46″N 20°56′42″E/52,279338 20,945032
| |
Zdobycz Robotnicza – osiedle mieszkaniowe w warszawskiej dzielnicy Bielany wybudowane w latach 1926–1935.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Spółdzielnia mieszkaniowa „Zdobycz Robotnicza”, związana z robotniczymi organizacjami chrześcijańskiej demokracji. Radą Nadzorczą kierował Paweł Romocki działacz i poseł Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji[2]. W 1926 r. zaczęła zabudowywać opustoszałe wówczas pola bielańskie, pozostałości po carskim poligonie, zabudowała ulice Przybyszewskiego, Płatniczą, Kleczewską, Lipińską, Schroegera oraz plac Konfederacji.
Budowa domów zaprojektowanych przez Janusza Dzierżawskiego (prezesa zarządu spółdzielni) rozpoczęła się w 1926 roku. Prowadzono ją częściowo tak zwanym systemem gospodarczym. Polegało to na tym, że część prac wykonywali sami spółdzielcy, którzy pobierali za pracę częściowe wynagrodzenie, a resztę mieli prawo odliczyć od czynszu bądź kredytu[3]. Domy wybudowano w popularnym w latach 20. XX wieku stylu dworkowym[4].
Osiedle nie zostało ukończone[4]. W roku 1931 Sąd Okręgowy wskutek bankructwa postanowił rozwiązać „Zdobycz” na wniosek Banku Gospodarstwa Krajowego – jednego z wierzycieli spółdzielni. Wysokie raty spowodowały, że budynki zasiedlali bardziej zamożni lokatorzy, a coraz mniej było tu robotników. Szeregowiec przy Efraima Schroegera 72-80 kupili do spółki przemysłowiec naftowy hr. Henryk Towarnicki oraz Borys Bielajew. Gdy w 1931 spółdzielnię rozwiązano, budynek był w stanie surowym, wykończono go około roku 1935[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 68, poz. 540
- ↑ Z dziejów i doświadczeń RSM Zdobycz Robotnicza 1927-1928 ↓, s. 12.
- ↑ Ciekawa historia urokliwego zakątka 2016 ↓.
- ↑ a b Grzegorz Mika. „Od pustyni do puszczy” lub „Niedokończony wachlarz”, czyli „Serek Bielański”. „Skarpa Warszawska”, s. 11, marzec 2022.
- ↑ Szchroegera 27 2009 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zdobycz Robotnicza. Ciekawa historia urokliwego zakątka Bielan, 2016 na stronie Tustolica.pl. [dostęp 2021-09-12].
- Z dziejów i z doświadczeń 1 Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej "Zdobycz Robotnicza" (12.2.1926 - 12.2.1927), Warszawa 1927-1928 na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej. [dostęp 2021-09-11].
- Segment domu zbiorowego osiedla „Zdobycz Robotnicza”, kamienicy hr. Henryka Towarnickiego i Borysa Bielajewa, 2016 na stronie Warszawa1939.pl. [dostęp 2021-09-12].
- Gdy „Zdobycz” zlikwidowano.... W: Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta: warszawskie pożegnania. T. V Żoliborz i Wola. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2004, s. 64–65. ISBN 83-85584-61-7.
- Od Chełmżyńskiej do Płatniczej. W: Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta: warszawskie pożegnania. T. V Żoliborz i Wola. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2004, s. 127–129. ISBN 83-85584-61-7.
