Zdrojek błyszczący

Zdrojek błyszczący
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	zdrojkowate
Rodzaj	zdrojek
Gatunek	zdrojek błyszczący
	Nazwa systematyczna
	Montia fontana L.; Sp. pl. 1:87. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zdrojek błyszczący, z. źródlany (Montia fontana L.) – gatunek rośliny z rodziny zdrojkowatych (Montiaceae), dawniej (np. system Cronquista z 1981) w portulakowatych (Portulacaceae).

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Gatunek kosmopolityczny^[4]. W Polsce współcześnie występuje jedynie w Sudetach na ok. 30 stanowiskach^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Rozgałęziona, przeświecająca.
Liście: Naprzeciwległe, lancetowate lub łopatkowate,zwężone u nasady^[5].
Kwiaty: Białe, zebrane w wierzchotki.
Owoce: Torebki z 2 lub 3 nasionami^[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Rośnie w źródliskach i łęgach podgórskich. Kwitnie od maja do sierpnia. Liczba chromosomów 2n=18 lub 20. Gatunek charakterystyczny górskich źródlisk mszysto-watrobowcowych z podzwiązku Montenion^[6].

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono 4 podgatunki^[7]:

Montia fontana subsp. fontana
Montia fontana subsp. amporitana Sennen - podgatunek charakterystyczny zespołu Montio-Philonotidetum fontanae^[6]
Montia fontana subsp. chondrosperma (Fenzl) Walters
Montia fontana subsp. variabilis Walters

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006, 2016)^[8]^[9]: VU (narażony na wyginięcie).
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin^[10]: VU (narażony na wyginięcie).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-19] (ang.).
↑ Montia fontana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2013-09-30]
↑ ^a ^b ^c Z. Sotek, A. Popiela 2001. Zdrojek źródlany. s. 92-93. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ ^a ^b WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ The Plant List [dostęp 2013-09-30]
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-19] (ang.).

[iucn-3] Montia fontana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2013-09-30]

[CZK-5] Z. Sotek, A. Popiela 2001. Zdrojek źródlany. s. 92-93. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[M-6] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[7] The Plant List [dostęp 2013-09-30]

[8] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[10] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]