Zdzisław Goszczyński
| |
 kapitan piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 sierpnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1932, 1939-1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  
| |
Zdzisław Goszczyński (ur. 31 sierpnia 1897 w Janowicach, zm. kwiecień 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Witolda i Stanisławy z Kossowskich. Po wybuchu I wojny światowej służył w szeregach Legionu Puławskiego, I Korpusu Polski w Rosji. Za bitwę pod Tichiniczami w rejonie Bobrujska otrzymał Order Virtuti Militari 5 kl. Po rozbrojeniu działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został oficerem Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 służył w stopniu porucznika jako dowódca kompanii w 55 pułku piechoty. Następnie przeszedł do Korpusu Ochrony Pogranicza[1] i służył w 17 batalionie KOP „Dawidgródek”. 31 marca 1924 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 56. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. W grudniu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy KOP, a z dniem 31 maja 1932 przeniesiony w stan spoczynku[3][4].
Jego żoną była Janina, z domu Turska, z którą miał córkę Alicję. Zamieszkiwał w Wilnie przy ulicy Mickiewicza 22[5]
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez NKWD. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. W odnalezionym dzienniku, którego autorem był inny jeniec mjr Kazimierz Szczekowski, pojawiła się notka, że Zdzisław Goszczyński otrzymał w obozie od rodziny paczkę żywnościową, której zawartością podzielił się z innymi oficerami, organizując suty jak na tamtejsze warunki posiłek na Wielkanoc 24 marca 1940[6]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany potajemnie w zbiorowej mogile na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 4128 (przy zwłokach został odnaleziony m.in. dokument nadania orderu[7]; ponadto Zdzisław Goszczyński znalazł się na odnalezionej liście 27 oficerów przetrzymywanych w obozie w Putywlu[8]).
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W maju 2008 została odsłonięta tablica pamiątkowa w Racławicach, upamiętniająca mieszkańców ziemi miechowskiej, ofiar zbrodni katyńskiej; wśród uhonorowanych był Zdzisław Goszczyński[10]
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Zdzisławowi Goszczyńskiemu został poświęcony Dąb Pamięci zasadzony w Klimontowie, nieopodal rodzinnych Janowic.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari[11]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie[11] (po raz 1, 2 i 3 w 1921)[12]
- Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”[11]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133, 201.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 361.
- ↑ Zdzisław Goszczyński. zaginieni1939-45.pl. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
- ↑ Janusz Zawodny: Pamiętniki znalezione w Katyniu. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 124. ISBN 2-86914-044-4.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 59. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-07-12].
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ W Racławicach zostaną uczczeni mieszkańcy Miechowszczyzny polegli w katowniach Związku Radzieckiego. miechow.info. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133.
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 62)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 177. [dostęp 2014-02-22].
- Zdzisław Goszczyński. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lipca 2014)].
- Zdzisław Goszczyński. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2014-07-12].
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Jeńcy polscy obozu przejściowego w Putywlu
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie związani z Wilnem
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Żołnierze Legionu Puławskiego
- Żołnierze I Korpusu Polskiego w Rosji 1917–1918
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1940
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Oficerowie 55 Poznańskiego Pułku Piechoty