Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe województwa łódzkiego

Las Popioły, fragment ZPK „Ruda Willowa”

Ujście Dobrzynki w ZPK „Międzyrzecze Neru i Dobrzynki”

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe województwa łódzkiego

Według Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku zespoły przyrodniczo-krajobrazowe to:

„fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe i estetyczne”

W 2010 roku w województwie łódzkim istniało 36 takich zespołów o łącznej powierzchni 11 994,4 ha. Areały poszczególnych z nich wahały się od 0,82 ha w przypadku ZPK „Skarpa Jurajska” do 4007 ha w przypadku ZPK „Dolina Grabi”. Najczęściej tą formą ochrony przyrody obejmowane były doliny rzeczne i kompleksy leśne. Ponadto stosowano ją w przypadku założeń dworsko-parkowych i pałacowo-parkowych. Istnieje także wiele zespołów, gdzie ochroną objęte są zarówno obiekty przyrodnicze jak i kultury materialnej.

Lista zespołów przyrodniczo-krajobrazowych województwa łódzkiego

Kompletny wykaz zespołów przyrodniczo-krajobrazowych wg stanu na 2010 rok

Nazwa ZPK	Rok powołania	Pow. (ha)	lokalizacja (gmina)	Obiekt
Borkowice	2001	507,38	Dłutów	kompleks leśny
Dąbrowa I	1996	55,98	Dłutów	starodrzew
Dąbrowa II	1996	142,84	Dłutów	starodrzew
Dobroń	2001	221,36	Dobroń	wydmy śródleśne i torfowiska
Dolina Grabi	1998	4007,0	Dobroń, Łask, miasto Łask, Sędziejowice, Widawa	dolina rzeczna z zabytkami kultury materialnej
Dolina Mrogi	1997	493	Brzeziny, Rogów, Dmosin	dolina rzeczna z zabytkami kultury materialnej
Dolina Sokołówki	2010	219,78	miasto Łódź	krajobraz naturalny i kulturowy
Działoszyński	1998	299,0	Działoszyn	krajobraz naturalny i kulturowy
Górna Mrożyca	1998	105,0	Brzeziny	dorzecze górnego odcinka rzeki
Góry Wapienne	1995	3,64	Burzenin	roślinność kserotermiczna
Kolumna-Las	1993	365,0	miasto Łask	starodrzew, hist. drewniana zabudowa letniskowa
Lipnickie Błota	2005	721,9	Goszczanów	bagna i torfowiska, ostoja ptactwa
Luciejów	2001	139,93	Sędziejowice	wydma śródleśna, źródła wysiękowe, oczka wodne
Majowa Góra	1994	3,90	Przedbórz (miasto)	kompleks leśno-historyczny w granicach miasta
Międzyrzecze Neru i Dobrzynki	2010	217,02	miasto Łódź	doliny rzeczne z krajobrazem naturalnym i kulturowym
Mogilno	2001	68,35	Dobroń	wydma eoliczna z borem sosnowym
Nieborów	1998	46,35	Nieborów	łąki wilgotne, teren byłego lapidarium
Niemysłów	1996	4,52	Poddębice	starodrzew
Osjakowski	1998	2492,0	Osjaków, Konopnica, Siemkowice	dolina Warty, odcinek ujściowy Wężnicy
Park Podworski w Zadzimiu	2005	6,61	Zadzim	zabytkowy park podworski z pałacem
Park Zabytkowy w Sokolnikach	2005	3,96	Sokolniki	park z pomnikowymi drzewami
Parki Złoczewskie	2004	4,04	Złoczew	krajobraz przyrodniczy parków
Poddębicki	2007	5,77	miasto Poddębice	park miejski z bulwarem nad Nerem
Renesansowe założenie Pałacowo-Parkowe w Działoszynie	2005	2,34	Działoszyn	park z pałacem
Rochna	1998	21,95	Brzeziny	krajobraz naturalny źródlisk rzeki Mrogi, kompleks leśny
Ruda Willowa	2009	225,23	miasto Łódź	dolina rzeczna z kompleksem leśnym, zabytkowe wille
Sędziejowicki	1995	13,0	Sędziejowice	starodrzew
Skarpa Jurajska	2001	0,82	Inowłódz	zbocze doliny Pilicy z kościołem
Sucha Dolina w Moskulach	2010	161,89	miasto Łódź	krajobraz naturalny i kulturowy doliny denudacyjnej, las grądowy
Uroczysko Zieleń	2004	77,67	Uniejów	kompleks leśny, użytki zielone
Uroczysko Zieleń II	2006	15,68	Uniejów	użytki zielone, zadrzewienia, panorama zespołu zamkowo-pałacowego
Wzgórza Ożarowskie	1998	628,30	Mokrsko	krajobraz naturalny i kulturowy, były park dworski
Zabytkowy Park Podworski w Czepowie Dolnym	2004	4,63	Uniejów	starodrzew byłego parku dworskiego
Zabytkowy Park w Buczku	2004	1,60	Buczek	dawny park dworski
Zwierzyniec Królewski	1994	572,32	Skierniewice, Maków	kompleks leśny ze starodrzewiem i obiektami kulturowymi
Źródła Neru	2010	134,07	miasto Łódź	krajobraz naturalny i kulturowy odcinka źródłowego rzeki

Zespoły planowane i projektowane oraz o niejasnym statusie

Na terenie gminy Dobroń ma powstać:

• ZPK „Młynów nad Grabią” – miałby być to przekształcony ZPK „Dolina Grabi” po rewizji granic

Na obszarze Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki planowano w 2008 roku utworzyć następujące ZPK:

• ZPK „Siemiechów Łąki” – kompleks łąk i zbiorowisk turzycowych o powierzchni 75,9 ha.
• ZPK „Wola Wężykowa” – zespół stawów rybnych wraz ze zróżnicowanym siedliskowo otoczeniem.
• ZPK „Widawa – Grabno – Rogóźno” – na obszarze 382 ha znajduje się węzeł hydrograficzny Widawki, Grabi i Niecieczy, gdzie można obserwować procesy geologiczne i hydrograficzne.
• ZPK „Zabłocie II” – suche lasy sosnowe i położone obok malownicze stawy, 94,2 ha.
• ZPK „Ochle” – duży obszar o powierzchni 356,4 ha porośnięty łąkami i roślinnością torfowiska niskiego, gniazdują tu licznie ptaki.
• ZPK „Las Zborowski” – śródlądowy bór wilgotny z licznymi stanowiskami rzadkich roślin.
• ZPK „Dolina Niecieczy” – naturalny charakter małej rzeki.

Ponadto niektóre źródła wymieniają:

• ZPK „Dolina rzeki Końskiej”
• ZPK „Węzeł hydrograficzny Widawki-Grabi-Niecieczy” – prawdopodobnie tożsamy z ZPK „Widawa – Grabno – Rogóźno”

Bibliografia

• Wojewódzki InspektoratW.I. Środowiska Wojewódzki InspektoratW.I., Raport o stanie środowiska w woj. łódzkim w 2010 r.: Rozdz. VIII „Elementy Przyrody” [PDF], ISBN 978-83-62174-09-6 [dostęp 2018-06-23] .brak strony (książka)