Zgrubek zmienny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zgrubek zmienny
Brachyta interrogationis
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kózkowate

Podrodzina

zmorsznikowe

Plemię

Rhagiini

Rodzaj

Brachyta

Gatunek

zgrubek zmienny

Zgrubek zmienny[1] (Brachyta interrogationis) – gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych i podrodziny zmorsznikowych.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. edycji Systema Naturae pod nazwą Leptura interrogationis[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o ciele długości od 9 do 18 mm. Z wyjątkiem pokryw ciało ubarwione czarno. Pokrywy mają żółte tło z czarnym wzorem[3]. Wzór ten cechuje bardzo duża zmienność i na jego podstawie opisano ponad 150 aberracji[4]. Niekiedy czerń na pokrywach może całkiem zanikać lub też zajmować całe pokrywy. Stopy tylnej pary odnóży mają pierwszy człon krótszy niż drugi i trzeci razem wzięte. Trzeci człon wszystkich stóp jest płatkowaty na ponad połowie długości[3].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Owad dorosły na kwiecie

Larwy rozwijają się w glebie, żerując na korzeniach bylin, w których drążą podłużne chodniki. Po 1–2 zimowaniach tworzą komorę poczwarkową, którą imagines opuszczają w maju i czerwcu. Dorosłe chrząszcze spotyka się do sierpnia. Żerują na liściach, płatkach kwiatowych i pyłku dzięgla leśnego (Angelica silvestris), bodziszka leśnego (Geranium silvaticum), zawilców (Anemone), ostów (Carduus), barszczy (Heracleum) i przewiercieni (Bupleurum)[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zasięg jego występowania rozciąga się od środkowej i północnej Europy, przez Syberię i Mongolię aż do Mandżurii, Korei i Japonii. W Europie jest borealno-górski, sięgając na południe do włoskich i francuskich Alp, a na północ za koło podbiegunowe. W Alpach spotykany na rzędnych do 2700 m n.p.m.[4] W Polsce chrząszcz skrajnie rzadki, wykazywany z Pienin, Tatr, Zakopanego, Babiej Góry i Rabki[5]. Jedyna informacja o występowaniu na północy Polski (Braniewo) pochodzi z publikacji z 1857[6], ale istnieje możliwość jego znalezienia w północno-wschodniej części kraju[4].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jacek Kurzawa: Polskie nazwy kózkowatych. [dostęp 2017-06-14].
  2. Karol Linneusz: Systema Naturae per regna tria naturae, regnum animale, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus differentiis synonymis, locis. Ed. X. Stockholm: Holmiae, 1758, s. 398.
  3. a b Karl Wilhelm Harde: Familie Cerambycidae, Bockkäfer. W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 9: Cermabycidae, Chrysomelidae. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1966, s. 24.
  4. a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cerambycidae i Bruchidae. „Katalog Fauny Polski,”. XXIII (15), 1990. 
  5. Brachyta interrogationis interrogationis (Linnaeus, 1758). Rekordy. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2017-06-17].
  6. Ottomar Pfeil. Die Käferfauna Ost- und Westpreussens. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 18, s. 52–60, 1857.