Zgrupowanie Żyrafa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zgrupowanie „Żyrafa”
8 pułk artylerii lekkiej AK
Historia
Państwo

 Polskie Państwo Podziemne

Sformowanie

1 sierpnia 1944

Rozformowanie

30 września 1944

Tradycje
Rodowód

I Zgrupowanie IV Rejonu Obwodu Żoliborz

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Kazimierz Nowacki "Żyrafa"

Działania zbrojne
II wojna światowa (powstanie warszawskie)
Organizacja
Dyslokacja

Warszawa

Rodzaj wojsk

wojska lądowe

Podległość

8 Dywizja Piechoty AK im. Romualda Traugutta

Tablica upamiętniająca komunikację Żoliborza ze Śródmieściem i Starówką obsługiwaną przez harcerzy z 227 plutonu zgrupowania "Żyrafa"

Zgrupowanie „Żyrafa” – oddziały bojowe Armii Krajowej Rejonu IV Powązki Obwodu Żoliborz, walczące w okresie powstania warszawskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Rejon IV Powązki Obwodu Żoliborz (kryptonim XXII-24) dowodzony był przez kpt. Kazimierza Nowackiego ps. Witold, Szkodnik, Żyrafa. W skład rejonu wchodziły oddziały:

  • I Zgrupowanie (IV Batalion OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego), (w składzie plutonów 218, 221, 219/I, 219/II, 220) - miało wykonać główne natarcie na Fort Bema wraz z samodzielną kompanią "Kmicic"* (plutony 240, 241, 242);
  • II Zgrupowanie w składzie:
    • 1 kompania (plutony 215, 233, 234) - pluton 215 miał zaatakować zabudowania szkoły przy ul. Elbląskiej, zaś plutony 233 i 234 miały zdobyć budynki "Sanitar-Parku" i "Pionier-Parku";
    • 2 kompania "Powiśle" (11 Batalion Pancerny, obejmująca plutony 245, 246) - wraz z plutonem 222 z 3 kompanii, miała związać walką załogę fortu atakując główną bramę Fortu od ul. Powązkowskiej;
    • 3 kompania (plutony 222, 223 i prawdopodobnie 216 i 217) - pluton 222 wraz z żołnierzami 2 kompanii miał związać walką załogę fortu atakując główną bramę Fortu od ul. Powązkowskiej. Plutony 216 i 217 prawdopodobnie miały wesprzeć oddziały wolskie w ataku na skład materiałów pędnych "Naftusia" przy ul. Kozielskiej 4.
  • kompania Rejonu 7 (oddelegowana w lipcu 1944 z Ożarowa Mazowieckiego VII Obwodu AK, obejmująca plutony 1762, 1764, 1765);
  • Kompania WSOP (obejmująca plutony 294, 295, 296, 297) - miała zaatakować obiekty dawnej fabryki sprawdzianów Państwowych Wytwórni Uzbrojenia przy ul. Duchnickiej 3 i udzielić wsparcia oddziałom wolskim w walce o zabudowania szkoły przy ul. Spokojnej 13[1].

Skład i dowództwo[edytuj | edytuj kod]

  • Dowódca – ppor. Ryszard Wołczyński ps. "Tatar";
  • 1. kompania – dowódca ppor. Marian Mehrenhole ps. "Wiktor";
  • 2. kompania – dowódca ppor. Tadeusz Zaliwski ps. "Jan";
  • 3. kompania – dowódca ppor. Kazimierz Woyde ps. "Sioka".

Szlak bojowy[edytuj | edytuj kod]

Zgrupowanie walczyło w alei Wojska Polskiego, na ul. Stołecznej, placu Henkla, w klasztorze Sióstr Zmartwychwstanek na ul. Krasińskiego, gdzie toczono zaciekłe i krwawe walki. Na skrzyżowaniu ul. Krasińskiego i Stołecznej był właz do kanału, którym przebiegała komunikacja ze Starówką. Walczył w nim m.in. Rajmund Kazimierz Łaszczyński.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Grzegorz Jasiński: Żoliborz 1944. Dzieje militarne II Obwodu Okręgu Warszawa AK w Powstaniu Warszawskim. Pruszków: 2009, s. 112-113.