Ziemia Palmera
71°30′S 65°00′W/-71,500000 -65,000000 Creswick Peaks widziane z Cieśniny Jerzego VI | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Miejscowości |
brak, istnieje jedynie obóz polarny Sky Blu |
| Wysokość |
do 3239 m n.p.m. (Mount Hope) |
| Wydarzenia historyczne | |
| Rodzaj obiektu |
południowa część Półwyspu Antarktycznego |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
| 71°30′S 65°00′W/-71,500000 -65,000000
| |
Ziemia Palmera (ang. Palmer Land)[1] – południowa część Półwyspu Antarktycznego, położona na południe od linii łączącej przylądki Cape Jeremy i Cape Agassiz. Od południa graniczy z Ziemią Ellswortha, a od północy z Ziemią Grahama.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Wcześniej nazwy „Półwysep Palmera” używali Amerykanie wobec całego Półwyspu Antarktycznego, podczas gdy Brytyjczycy używali nazwy „Ziemia Grahama”[2]. Zgodnie z porozumieniem amerykańskiej i brytyjskiej komisji ds. nazw geograficznych Antarktyki z 1964 roku nazwie „Ziemia Palmera” nadano obecne znaczenie[3]. Nazwa ta została nadana na cześć amerykańskiego poławiacza fok Nathaniela Palmera (1799–1877), który dotarł do wybrzeży Półwyspu Antarktycznego w 1820 roku[3].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Ziemia Palmera to południowa część Półwyspu Antarktycznego w Antarktydzie Zachodniej[4]. Rozciąga się na południe od linii łączącej przylądki Cape Jeremy (69°24′S 68°51′W/-69,400000 -68,850000[5]) – na styku Fallières Coast i Rymill Coast[6] i Cape Agassiz (68°29′S 62°56′W/-68,483333 -62,933333[5]) – na styku Wybrzeża Bowmana i Wybrzeża Wilkinsa[6][7]. Południową granicę Ziemi Palmera wyznacza linia łącząca Rydberg Peninsula (73°S 80°W/-73,000000 -80,000000) z Evans Ice Stream (76°34′S 75°00′W/-76,566667 -75,000000)[6]. Ziemia Palmera leży ok. 640 km na wschód od Wyspy Piotra I na Morzu Bellingshausena[8].
Jest bardziej górzystą częścią Półwyspu Antarktycznego[7], pokrytą grubymi lodowcami[8]. Znajdują się tu m.in. Latady Mountains, Seward Mountains i Sweeney Mountains[9]. Występują tu złoża rud żelaza i srebra[4], a także magnetyt, hematyt, limonit, chalkopiryt, piryt, azuryt i złoto[8].
U zachodniego wybrzeża Ziemi Palmera – Wybrzeża Englisha – leżą m.in. Wyspa Aleksandra (największa wyspa Antarktyki), Smyley Island i Spaatz Island[9]. Wschodnie wybrzeża Ziemi Palmera tworzą: Wybrzeże Wilkinsa (przylega do niego południowa część Lodowca Szelfowego Larsena), Black Coast, Wybrzeże Lassitera, Orville Coast i Zumberge Coast[9]. Do wybrzeży Orville Coast i Zumberge Coast przylega Lodowiec Szelfowy Ronne, a do Zumberge Coast także Lodowiec Szelfowy Filchnera[9].
Wzdłuż wschodniego wybrzeża rozsiane są niewielkie zatoczki, m.in. Hilton Inlet, Violante Inlet i New Bedford Inlet[9].
Historia[edytuj | edytuj kod]
20 grudnia 1928 roku, podczas pierwszego długodystansowego lotu nad Antarktydą, George Hubert Wilkins (1888–1958) odkrył Wybrzeże Bowmana i Wybrzeże Wilkinsa[10]. 30 grudnia 1940 roku, podczas lotów ze Stonington Island, Richard Black odkrył Wybrzeże Lassitera i Black Coast[10]. 21 listopada 1947 roku amerykański polarnik pochodzenia norweskiego Finn Ronne (1899–1980) odkrył podczas lotu Orville Coast[10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej 2006 ↓, s. 21.
- ↑ Mills 2003 ↓, s. 27.
- ↑ a b United States Gazetteer ↓.
- ↑ a b Encyklopedia PWN ↓.
- ↑ a b Hund 2014 ↓, s. 37.
- ↑ a b c Gazetteer of the British Antarctic Territory ↓.
- ↑ a b Clarkson 2007 ↓, s. 48.
- ↑ a b c Encyclopædia Britannica 2017 ↓.
- ↑ a b c d e Hund 2014 ↓, s. 39.
- ↑ a b c Mills 2003 ↓, s. 29.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Peter Clarkson: Antarctic: Definitions and Bounderies. W: Beau Riffenburgh: Encyclopedia of the Antarctic. Taylor & Francis, 2007, s. 47–51. ISBN 978-0-415-97024-2. [dostęp 2021-02-07]. (ang.).
- Palmer Land, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-02-07] (ang.).
- Palmera, Ziemia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-02-07].
- Andrew J. Hund: Antarctic Peninsula. W: Andrew J. Hund: Antarctica and the Arctic Circle: A Geographic Encyclopedia of the Earth’s Polar Regions. ABC-CLIO, 2014, s. 37–41. ISBN 978-1-61069-393-6. [dostęp 2021-02-07]. (ang.).
- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, s. 26, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2021-02-07]. (pol.).
- William James Mills: Exploring Polar Frontiers. ABC-CLIO, 2003. ISBN 978-1-57607-422-0. [dostęp 2021-02-07]. (ang.).
- Palmer Land. [w:] SCAR Composite Gazetteer of Antarctica [on-line]. Scientific Committee on Antarctic Research. [dostęp 2021-02-07]. (ang.).
- Palmer Land. [w:] SCAR Composite Gazetteer of Antarctica [on-line]. Scientific Committee on Antarctic Research. [dostęp 2021-02-07]. (ang.).