Zieminek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zieminek
Geophilus electricus
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

wije

Gromada

pareczniki

Rząd

zieminkokształtne

Rodzina

zieminkowate

Rodzaj

Geophilus

Gatunek

zieminek

Synonimy
  • Scolopendra electrica Linnaeus, 1758[1]
  • Scolopendra ferruginea Geoffroy, 1764[2]
  • Scolopendra phosphorica Fourcroy,1785[2]
  • Arthronomalus flavus Newport,1845[2]
  • Geophilus sudeticus Haase, 1880[2]
  • Geophilus electricus alpestris Verhoeff 1895[2]
  • Geophilus rhenanorum Verhoeff 1939[2]
  • Geophilus helveticus Verhoeff 1928[2]

Zieminek (Geophilus electricus) – gatunek parecznika z rzędu zieminkokształtnych i rodziny zieminkowatych.

Gatunek ten został opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. wydaniu Systema Naturae pod nazwą Scolopendra electrica[1].

Wij ten osiąga od 35 do 45 mm długości ciała i wyposażony jest w 65–73 par odnóży krocznych[3][4]. Ubarwiony jest żółtawopomarańczowo[4]. Coxosterna jego szczękonóży mają pełne linie chitynowe i pozbawione są wyraźnych zębów na przednich krawędziach. Sternity początkowej ⅓ tułowia mają wyraźne przednie kieszonki pośrodkowe (fossae) o szerokości znacznie przekraczającej ½ szerokości danego sternum[5]. Zaniepokojony może wydzielać z gruczołów sternalych świecącą substancję, która pełni funkcje obronne[6].

Parecznik zachodniopaleartkyczny, preferujący gleby siedlisk suchych. Spotykany w lasach liściastych i ciepłolubnych, zakrzewieniach, polach i ugorach. Notowany też ze środowisk synantropijnych, jak parki, ogrody i szklarnie[7]. Wykazany z Austrii, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Danii, Finlandii, Francji, Holandii, Irlandii, terenu byłej Jugosławii, Luksemburgu[8], Łotwy[5], Niemiec, Norwegii, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Szwajcarii, Węgier, Wielkiej Brytanii i Wysp Normandzkich[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Karol Linneusz: Systema Naturae per regna tria naturae, regnum animale, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus differentiis synonymis, locis. Ed. X. Stockholm: Holmiae, 1758, s. 638.
  2. a b c d e f g Geophilus electricus. [w:] ChiloBase 2.0 [on-line]. [dostęp 2017-05-01].
  3. Alfred Kaestner: Invertebrate Zoology: Arthropod relatives, Chelicerata, Myriapoda. Vol. 2. John Wiley, 1967.
  4. a b Geophilus electricus (Linné, 1758). British Myriapod and Isopod Group. [dostęp 2017-05-03].
  5. a b Lucio Bonato, Alessandro Minelli, Voldemārs Spungis. Geophilomorph Centipedes of Latvia (Chilopoda, Geophilomorpha). „Latvijas Entomologs”. 42, s. 5-17, 2005. 
  6. J.G.E. Lewis: The Biology of Centipedes. Cambridge University Press, 1981, s. 344, 347. ISBN 978-0-521-03411-1.
  7. Karin Voigtländer. Habit preferences of selected Central European centipedes. „Peckiana”. 4, s. 163-179, 2005. 
  8. a b Geophilus electricus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2017-05-03].