Zwiastowanie (obraz El Greca z 1570)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zwiastowanie
Ilustracja
Autor

El Greco

Data powstania

ok. 1570[1]

Medium

olej na desce

Wymiary

26.7 × 20 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Madryt

Lokalizacja

Prado

Zwiastowanie – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.

Późniejsza wersja Zwiastowania z 1576, z Muzeum Thyssen-Bornemisza

El Greco zobrazował scenę zaczerpniętą z Nowego Testamentu, opisaną jedynie w kanonicznej Ewangelii Łukasza. Motyw zwiastowania Marii przez Archanioła Gabriela był często przedstawiany przez malarzy różnych epok i interpretowany na wiele sposobów. Mistycyzm i znaczenie epizodu pozwalały malarzom na swobodne przedstawianie reakcji Marii na wiadomość od Archanioła o woli Bożej i oddziaływaniu nowiny poczęcia na inne postacie; umożliwiały też wykorzystanie wielu różnych detali i szczegółów otoczenia do zaznaczenia wagi sceny.

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Obraz został stworzony w okresie weneckim i mógł być wzorowany na scenie przedstawionej na Tryptyku modeńskim. W scenie można doszukać się wpływów malarstwa Tycjana a przede wszystkim Michała Anioła a kompozycja obrazu, zwłaszcza elementy architektoniczne, bliskie są stylowi Tintoretta. Mimo wpływów malarzy weneckich dzieło zachowuje klasyczny kanon sztuki bizantyjskiej.

Inne wersje[edytuj | edytuj kod]

El Greco wielokrotnie w późniejszej działalności artystycznej poruszał temat Zwiastowania. W wersji starszej niż ta z Prado, z 1576 roku, znajdującej się obecnie w Muzeum Thyssen-Bornemisza w Madrycie[a], artysta powtórzył układ kompozycyjny, ale zrezygnował z elementów architektonicznych widocznych w tle na rzecz zachmurzonego nieba.

Trzecia, uważana za najbardziej dopracowaną, powstała w tym samym okresie co wersja madrycka, lecz jest znacznie większa od niej (wersja z Prado, ze względu na jej wymiary, wydaje się kopią lub rysunkiem przygotowawczym). Obraz przez lata znajdował się w madryckiej kolekcji Aureliana de Beruete, a następnie u hiszpańskiego biznesmena Julia Ramoneta z Barcelony. Ramonet zapisał swoją posiadłość wraz ze znajdującą się w niej kolekcją sztuki miastu Barcelonie. Po jego śmierci w 1991 roku obraz zaginął, a o jego zniknięcie podejrzewano jedną z córek milionera[2]. W marcu 2012 Sąd Najwyższy wydał wyrokobligujący spadkobierców Ramoneta do przekazania spuścizny. W oczekiwaniu na rozwiązanie sprawy obraz został zdeponowany w Museu Nacional d’Art de Catalunya w Barcelonie[3].

Kolejne wersje pozbawione były już wpływów włoskich i charakteryzowały się typowym stylem El Greca.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Wcześniej obraz znajdował się we florenckich kolekcjach Principe Corsini oraz Contini-Bonacossi. Obraz wymieniany jest przez Gudiola i Wetheya, ale datowany jest na lata 1570–1575, czyli na ten sam okres co płótna madryckie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. The Annunciation – The Collection – Museo Nacional del Prado [online], www.museodelprado.es [dostęp 2017-11-20].
  2. Las hijas de Muñoz Ramonet ocultan dos cuadros de Goya y El Greco | Cataluña | EL PAÍS [online], ccaa.elpais.com [dostęp 2017-11-20] (hiszp.).
  3. a b La Fundación recupera «el Greco y el Goya». [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-15)]. (hiszp.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Antonina Vallentin: El Greco. Warszawa: PIW, 1958.
  • David Davies, John H. Elliott El Greco, Wyd. National Gallery Company, London 2003 ISBN 978-1-8570-9938-6.