Zwiniarz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zwiniarz
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

nowomiejski

Gmina

Grodziczno

Liczba ludności (2012)

281[2]

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

13-324[3]

Tablice rejestracyjne

NNM

SIMC

0844146

Położenie na mapie gminy Grodziczno
Mapa konturowa gminy Grodziczno, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Zwiniarz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Zwiniarz”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zwiniarz”
Położenie na mapie powiatu nowomiejskiego
Mapa konturowa powiatu nowomiejskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zwiniarz”
Ziemia53°26′07″N 19°50′26″E/53,435278 19,840556[1]

Zwiniarzwieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W XII wieku, prawdopodobnie z inicjatywy Bolesława Krzywoustego, powstał tu gród w celu zabezpieczenia granicy z plemionami pruskimi. Gród powstał na kulminacji niewielkiego polodowcowego wzniesienia, oddalonego o około 100 m od zachodniego brzegu jeziora Zwiniarz i o około 500 m na południe od zabudowań wsi Łążyn, przy szosie do Lubawy. Zachowała się jedynie zachodnia część obiektu, część wschodnia została zniwelowana, prawdopodobnie w latach siedemdziesiątych podczas usypywania grobli i budowy drogi biegnącej wzdłuż jeziora. Majdan grodziska znajduje się na wysokości 182,4 m n.p.m., współczesny poziom wody w jeziorze Zwiniarz wynosi około 170 m n.p.m., różnica między tymi dwiema wartościami wynosi około 12 m; zachowane wały mają wysokość około 3 m, mierząc od powierzchni majdanu. W najszerszym miejscu majdan ma szerokość około 46 m. Walory obronne obiektu podnosi głęboki wąwóz otaczający go o wschodu i północnego wschodu, który stanowił naturalną fosę, będący zapewne tworem polodowcowym, oraz wypływający z jeziora niewielki ciek wodny. Grodzisko w Zwiniarzu w starszej literaturze figuruje pod nazwą Łążyn[4].

Na przełomie XVI i XVII wieku należał do dóbr stołowych biskupów chełmińskich[5].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół z 1913-1926 o prostym kształcie, dwunawowy, nawa główna nakryta drewnianym stropem kolebkowym, posiada neobarokowe detale i skromny, barokowy wystrój. Obok wolno stojąca drewniana dzwonnica połączona ze świątynią budynkiem bramnym[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 162612
  2. grodziczno.pl Ludność gminy. [dostęp 2013-09-02].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1640 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Kazimierz Grążawski Z najnowszych badań pogranicza słowiańsko=pruskiego w rejonie lubawsko=iławskim. [dostęp 2014-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-27)].
  5. Inwentarz dóbr biskupstwa chełmińskiego z r. 1614 : z uwzględniem późniejszych do r. 1759 inwentarzy, Toruń 1927, s. IV.
  6. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8, s. 218

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]