Moguncja
50°00′N 8°16′E/50,000000 8,266667
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
97,76 km² | ||||
| Populacja (30.06.2018) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
06131 | ||||
| Kod pocztowy |
55116-55131 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
MZ | ||||
Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu  | |||||
Położenie na mapie Niemiec  | |||||
| 50°00′N 8°16′E/50,000000 8,266667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Moguncja (niem. Mainz; fr. Mayence, łac. Moguntiacum/Mogontiacum) – miasto na prawach powiatu nad Renem w Niemczech, obecna stolica kraju związkowego Nadrenia-Palatynat, dawna stolica Arcybiskupstwa Moguncji w czasach Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W starożytności Moguncja była twierdzą dominującą na zachodnim brzegu Renu, jako część północnych kresów Cesarstwa Rzymskiego.
Miasto jest położone w zachodniej części aglomeracji Ren-Men, zdominowanej przez Frankfurt nad Menem. Znajduje się naprzeciw Wiesbaden, z którym jest połączone mostem Theodora Heussa. Moguncja jest kolebką drukarstwa europejskiego i światowego na przemysłową skalę za sprawą jej znamienitego rzemieślnika Johannesa Gutenberga.
W 2018 roku miasto liczyło około 216 tys. mieszkańców[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
- założone przez Celtów ok. 40 p.n.e.
- następnie miasto rzymskie Mogontiacum, stolica rzymskiej prowincji Germania Superior
- 343 – powstanie biskupstwa Moguncji
- od 745 siedziba arcybiskupstwa
- 1356–1806 – siedziba arcybiskupa-elektora Rzeszy, jednego z trzech najważniejszych duchownych w Rzeszy
- 1631–1635 – okupowana przez Szwedów
- pod koniec XVIII w. zajęta przez Francję – w okresie napoleońskim stolica departamentu Mont-Tonnerre
- 1815 – miasto przypadło księstwu Hesja-Darmstadt
- 1866 – inkorporacja miasta przez Królestwo Prus
- 1918–1930 – okupacja Moguncji przez Francję
- duże zniszczenia w czasie II wojny światowej
- 1945 – przyłączenie dzielnicy Mainz-Kastel do Wiesbaden
- do 1949 r. we francuskiej strefie okupacyjnej
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Miasto podzielone jest na 15 jednostek administracyjnych (Ortsbezirk):
- Altstadt
- Bretzenheim
- Drais
- Ebersheim
- Finthen
- Gonsenheim
- Hartenberg-Münchfeld
- Hechtsheim
- Laubenheim
- Lerchenberg
- Marienborn
- Mombach
- Neustadt
- Oberstadt
- Weisenau
Zabytki i turystyka[edytuj | edytuj kod]
- romańska katedra katolicka pw. św. Marcina i Stefana (Dom Sankt Martin und Stefan) z XI wieku, przebudowywana w XIII i XVIII w. Katedra posiada dwa naprzeciwległe chóry (rozwiązanie charakterystyczne dla niemieckiej architektury romańskiej) i zachodni transept. Skrzyżowanie naw wieńczy ośmioboczna wieża. Dwie okrągłe wieże wtopione są w ramiona transeptu.
- dom Haus zum Römischen Kaiser z muzeum Jana Gutenberga
- Stare Miasto (Altstadt) z wieloma budynkami z muru pruskiego
- późnokaroliński kościół św. Jana (Sankt Johanniskirche)
- gotycki kościół św. Kwintyna (Sankt Quintin)
- barokowy kościół farny (Sankt Peter)
- kościół (Sankt Ignatz)
- kościół św. Szczepana (Sankt Stephankirche) z witrażami Marca Chagalla
- Nowa Synagoga przy Hindenburgstr. 44
- pałac książęcy (Kurfürstlisches Schloß) z XV w., przebudowany w XVI, XVII i XVIII w. Mieści się w nim Muzeum Historii Rzymsko-Germańskiej (Römisch-Germanisches Zentralmuseum)
- historyczna twierdza (Zitadelle Mainz) z XVII w., na jej terenie znajduje się kolumna z czasów starożytnego Rzymu (Drususstein)
Do atrakcji turystycznych zalicza się: Karnawał w Moguncji (Mainzer Fastnacht), Festiwal Wina w Moguncji (Mainzer Weinmarkt) i Johannisnacht (Mainz) (Noc Świętojańska w Moguncji). Dużą atrakcją turystyczną jest także samo położenie nad Renem – zwłaszcza w okresie letnim – tzw. Rhein in Flammen (widowiskowy pokaz sztucznych ogni). Z miastem związany jest również kompozytor Peter Cornelius, który się tutaj urodził (24 grudnia 1824) i wychował. Zmarł również w Moguncji 26 października 1874.
Polityka lokalna[edytuj | edytuj kod]
- Nadburmistrz: Michael Ebling (SPD)
- Stadtrat (Rada miejska po wyborach 2019)[2]:
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W mieście rozwinął się przemysł elektroniczny, precyzyjny, maszynowy, metalowy, chemiczny, szklarski, poligraficzny oraz spożywczy[3].
Transport[edytuj | edytuj kod]
Przez miasto lub w jego pobliżu przebiegają autostrady A60, A63 i A643 oraz drogi krajowe B9 i B40.
W Moguncji mieści się port rzeczny o powierzchni ok. 30 ha i przeładunku ok. 1,3 mln ton rocznie.
Z Frankfurtem nad Menem i Wiesbaden łączy Moguncję linia S8 (S-Bahn Rhein-Main).
W mieście znajduje się stacja kolejowa Mainz Hauptbahnhof i stacja Mainz Römisches Theater.
Media[edytuj | edytuj kod]
W Moguncji znajduje się główna siedziba i centrum nadawcze publicznej telewizji ZDF.
Oświata i nauka[edytuj | edytuj kod]
- Uniwersytet Johannesa Gutenberga w Moguncji (Johannes Gutenberg-Universität Mainz)
- Hochschule Mainz
- Katholische Hochschule Mainz
- Instytut Chemii Maxa Plancka (Max-Planck-Institut für Chemie – Otto-Hahn-Institut)
- Instytut Badań nad Polimerami Maxa Plancka (Max-Planck-Institut für Polymerforschung)
Sport[edytuj | edytuj kod]
- Klub piłkarski 1. FSV Mainz 05 występujący w niemieckiej 1. Bundeslidze.
Współpraca[edytuj | edytuj kod]
Miejscowości partnerskie[4]:
Azerbejdżan: Baku
Francja: Dijon, Longchamp
Erfurt, Turyngia
Izrael: Hajfa
Stany Zjednoczone: Louisville
Włochy: Rodengo
Hiszpania: Walencja
Wielka Brytania: Watford
Chorwacja: Zagrzeb
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fläche am 31.12.2017 und Bevölkerungsentwicklung in den Verwaltungsbezirken vom 1.7. – 31.12.2018 [online], Statistisches Landesamt Rheinland-Pfalz [dostęp 2023-08-13] (niem.).
- ↑ https://wahl.mainz.de/wahlapp/gw2019pers.html.
- ↑ Moguncja, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-26].
- ↑ Współpraca.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- strona internetowa miasta (de., en., fr.)
- Siedziba kraju związkowego: Moguncja (Mainz)
