Rondo Mogilskie
| Grzegórzki | |
 Ogólny widok na północ dolnego poziomu ronda – ciągi piesze, rowerowe i przystanki tramwajowe, w tle Unity Centre („Szkieletor”) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′57,7″N 19°57′33,8″E/50,066020 19,959390
| |
Rondo Mogilskie – jedno z ważniejszych skrzyżowań głównych ulic w Krakowie, zlokalizowane na północny wschód od Starego Miasta u zbiegu ulic Lubicz, Aleksandra Lubomirskiego, al. płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego, Mogilskiej i al. Powstania Warszawskiego. Przez skrzyżowanie przebiega II obwodnica Krakowa w ciągu ulicy Lubomirskiego i alei Powstania Warszawskiego. Jest to skrzyżowanie dwupoziomowe – część nocnej komunikacji autobusowej, komunikacja tramwajowa, piesza i rowerowa odbywa się na obniżonym placu znajdującym się pośrodku otaczających wiaduktów, po których przeprowadzona jest komunikacja drogowa.
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
Pomimo wielopoziomowego rozwiązania, Rondo Mogilskie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych, rowerzystów i osób z wózkami dziecięcymi dzięki licznym pochylniom, windom i schodom ruchomym (z których większość nie działała od 2008 do 2014 roku[1]). Na dolnym placu znajdują się przystanki tramwajowe oraz autobusowe komunikacji nocnej (autobusy dzienne nie kursują po trasach umożliwiających zjazd na dolny poziom).
Organizacja ruchu w obrębie Ronda Mogilskiego ma charakter samooczyszczający się; oznacza to, że wszystkie pasy ruchu wyprowadzają kierujących poza skrzyżowanie i aby na nim pozostać należy zmieniać pasy ruchu[2].
Na środku Ronda Mogilskiego i na jego południowo-wschodnim obrzeżu wyeksponowane zostały ruiny bastionu Lubicz wchodzącego w skład Twierdzy Kraków.
Otoczenie[edytuj | edytuj kod]
W północnej części Ronda Mogilskiego swój początek ma tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju prowadzący pod ul. A. Lubomirskiego i dalej pod Krakowskim Centrum Komunikacyjnym do ul. Pawiej.
Przed 2005 w zachodniej części ówczesnego ronda znajdowały się 2 pomniki przyrody – ponad stuletnie topole czarne. Wyższa miała 26 metrów, niższa – 24. Zostały one ścięte pomimo sprzeciwu Polskiego Klubu Ekologicznego. Powodem była modernizacja skrzyżowania i zły stan drzew stanowiących zagrożenie dla przechodniów. W lutym 2008 topole upamiętniono marmurową płytą z napisem „W tym miejscu rosły wiekowe Topole Szafera”.
W pobliżu Ronda Mogilskiego znajdują się:
- Opera Krakowska
- Ogród Botaniczny w Krakowie
- hotel Chopin
- wieżowiec Unity Center (zwany niegdyś przez wiele lat „Szkieletorem”)
- Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Historia[edytuj | edytuj kod]
 |
Ta sekcja od 2016-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Historia Ronda Mogilskiego zaczęła się w 1951 roku, kiedy to wytyczono rondo i rozpoczęto rozbiórkę fortu Lubicz. Pozyskany budulec wywieziono do Warszawy celem odbudowy zniszczonego podczas II wojny światowej miasta. Nieprzeszkadzające resztki fortu przysypano kilkunastocentymetrową warstwą ziemi. Do nowo wybudowanego ronda przyłączono 4 arterie: Mogilską, Lubicz, Powstańców Warszawy (obecnie Powstania Warszawskiego) oraz Marchlewskiego (obecnie płk. Beliny-Prażmowskiego). Wzdłuż trzech z nich (z wyjątkiem alei Marchlewskiego) przeprowadzono torowiska tramwajowe. Linia przez ul. Mogilską pod bramę Kombinatu im. Lenina (obecnie im. T. Sendzimira) została otwarta 7 listopada 1952. W 1957 r. do ronda podłączono piątą ulicę – Modrzewskiego (obecnie Lubomirskiego). W latach 60. XX wieku nastąpiła budowa linii tramwajowej od Ronda Mogilskiego do Dworca Wschodniego. Została ona następnie zlikwidowana w 1985 roku, z myślą przeniesienia jej pod ziemię. Budowa tunelu pod Dworcem Głównym rozpoczęła się w drugiej połowie lat 90. XX wieku, aczkolwiek front prac dotarł do Ronda Mogilskiego dopiero w 2006 roku. Wówczas również rozpoczęto gruntowną przebudowę ronda, która została ukończona dwa lata później – w 2008 roku. W grudniu tego samego roku również oddano do użytku tunel tramwajowy i wyeksponowano ruiny fortu Lubicz. Koszt tej inwestycji wyniósł ok. 140 mln PLN[3]. W 2013 roku na murkach w okolicach przystanków tramwajowych w kierunku al. Powstania Warszawskiego na dolnym poziomie ronda została wykonana mozaika przedstawiająca rysunki Stanisława Wyspiańskiego (głównie kwiaty), oraz jego ostatni autoportret. Nosi ona nazwę „Wyspiański na Rondzie Mogilskim”. W ślad za mozaiką powstało też kilka murali.
Kalendarium przebudowy z lat 2004–2008[edytuj | edytuj kod]
W latach 2004–2008 rondo przebudowano na skrzyżowanie dwupoziomowe i wyeksponowano pozostałości bastionu Lubicz:
- marzec 2004 – turecka firma Güriş uzyskała pozwolenie na przebudowę ronda
- przełom 2004/2005 – wycięto wszystkie drzewa z powierzchni ronda
- marzec 2005 – firma Güriş w atmosferze skandalu opuściła plac budowy
- lipiec 2006 – polska firma Budimex-Dromex rozpoczęła pracę przy rondzie
- październik 2006 – zamknięto ruch drogowy i tramwajowy na rondzie
Graffiti na Rondzie Mogilskim - czerwiec 2007 – zakończono budowę północnej jezdni nowego skrzyżowania (ul. A. Lubomirskiego – ul. Mogilska)
- lipiec 2007 – zakończono budowę zachodniej jezdni Ronda Mogilskiego (ul. A. Lubomirskiego – al. Powstania Warszawskiego)
- wrzesień 2007 – pierwsze tramwaje przejechały dolnym poziomem (ul. Lubicz – ul. Mogilska)
- grudzień 2007 – zakończono budowę południowo-wschodniej jezdni Ronda Mogilskiego i otwarto ruch drogowy na całym skrzyżowaniu
- marzec 2008 – otwarto dolny poziom dla ruchu pieszych wraz z przystankami MPK
- grudzień 2008 – otwarto tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju. Równocześnie zakończono prace konserwatorskie przy ruinach bastionu Lubicz i udostępniono je zwiedzającym.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok Ronda Mogilskiego od strony południowej, w tle „Szkieletor” przed przebudową (2012) -
Pozostałości Bastionu V „Lubicz” i wiadukty drogowe -
Jezdnie samochodowe na górnym poziomie ronda -
Ciągi piesze i rowerowe
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Rondo Mogilskie jest jednym z najważniejszych węzłów komunikacyjnych w Krakowie, dzięki czemu z niego można się dostać w prawie każdą część miasta. Z uwagi na stosunkowo częste zmiany w komunikacji publicznej w Krakowie warto sprawdzić obecnie obowiązujące na stronie z rozkładami jazdy miejskich autobusów i tramwajów[4]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Karuzela wokół nieruchomych schodów na rondzie Mogilskim.
- ↑ Program z cyklu „Jedź bezpiecznie” z dnia 20 stycznia 2008 r. na temat nowej organizacji ruchu w obrębie Ronda Mogilskiego.. [dostęp 2008-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 września 2008)].
- ↑ Przebudowa Ronda Mogilskiego – Magiczny Kraków [online], krakow.pl [dostęp 2020-03-11] (pol.).
- ↑ http://rozklady.mpk.krakow.pl/.