Ćwiklice
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
_ID_640858.jpg) Zabytkowy drewniany kościół w Ćwiklicach | |
| Państwo | śląskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
2639 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
| Kod pocztowy |
43-229 |
| Tablice rejestracyjne |
SPS |
| SIMC |
0942268 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} | |
| Strona internetowa | |
Ćwiklice (niem. Cwiklitz) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Pszczyna.
W latach 1973-75 w gminie Goczałkowice-Zdrój[1][2]. W latach 1975-97 dzielnica Pszczyny[2][3]. Od 1 stycznia 1998 w gminie Pszczyna[3].
Nazwa
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa pochodzi od polskiej nazwy - ćwikły - von cwikla = Runkelrübe[4]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Cwiklice podając jej znaczenie Runkelrübendorf czyli po polsku Wieś buraków, ćwikły[4]. Pierwotna nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Cwiklitz i utraciła swoje znaczenie[4]. Współcześni polscy badacze skłaniają się w kierunku stwierdzenia, że nazwa wywodzi się od imienia Ćwik lub przezwiska Ćwikła.[5] Założone w podobnym okresie sąsiednie miejscowości posiadają nazwy patronimiczne – jak na przykład Jankowice od imienia Jan.[5]
Ćwiklice pod staropolską nazwą Czwiklicze figurują na mapie autorstwa Abrahama Orteliusa z 1603 roku. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec wieku XIX podaje polską nazwę miejscowości Ćwiklice oraz niemiecką Cwiklitz[6].
Historia
Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana w spisie świętopietrza parafii dekanatu Oświęcim diecezji krakowskiej z 1326 pod nazwą Czviclicz[7][8].
Według spisu z 1869 roku w miejscowości mieszkało 1643 katolików, 10 ewangelików oraz 5 izraelitów[6].
Jesienią 2007 roku pasjonat historii Ludwik Wojciech zawiadomił Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach o kopcu, którego położenie i forma sugerują istnienie w tym miejscu średniowiecznego gródka rycerskiego. Badania archeologiczne na kopcu w Ćwiklicach rozpoczęto pod kierownictwem dra Pierzaka. Potwierdziła się teza, że w tym miejscu istotnie znajdował się XIV-wieczny gródek rycerski[9].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Zabytki
Główną atrakcją miejscowości jest zabytkowy drewniany kościół barokowy pw. św. Marcina z 1466 roku.[5]
Do innych ciekawych miejsc w Ćwiklicach należą schronisko dla chorych zwierząt „Przystań Ocalenie”[10] na Podlesiu - północnej części wsi, „Organistówka” oraz figura archanioła Michała blisko granicy z Pszczyną oraz grób nieznanych żołnierzy na skraju lasu - pamiątka po walkach z września 1939, kiedy to w Ćwiklicach polscy żołnierze stawiali opór armii niemieckiej. W ćwiklickim lesie jest jeszcze kilka takich grobów.
Przypisy
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
- ↑ a b Dz.U. 1975 nr 15 poz. 88
- ↑ a b Dz.U. 1997 nr 116 poz. 742
- ↑ a b c Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 45.
- ↑ a b c Marian Małecki, Pod Płaszczem świętego Marcina. Z dziejów Ćwiklic ich mieszkańców, parafii i kościoła., 2016, ISBN 978-83-939658-6-1.
- ↑ a b Ćwiklice - Słownik geograficzny Królestwa Polskiego
- ↑ Franciszek Maroń. Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV wieku. „Rozwój sieci parafialnej w diecezji katowickiej aż do końca XV wieku”, s. 101-167, 1969.
- ↑ Monumenta Poloniae Vaticana T.1 Acta Camerae Apostolicae. Vol. 1, 1207-1344. Jan Ptaśnik (redakcja). Cracoviae: Sumpt. Academiae Litterarum Cracoviensis, 1913, s. 147-150.
- ↑ Wiadomości Pszczyna - NaszeMiasto.pl [online], pszczyna.naszemiasto.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
- ↑ www.przystanocalenie.pl
Linki zewnętrzne
- Ćwiklice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 716.
- Siedziba gminy: Pszczyna
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Części miasta |
|
| Części wsi |
|
