Łzy św. Piotra
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1580–1589 |
| Medium | |
| Wymiary |
108 × 89,6 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Łzy św. Piotra – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.
El Greco był pierwszym w Hiszpanii artystą, który apostołów malował w półpostaci. Dzięki temu lepiej można było ukazać ich emocje, co przybliżało ich do wiernych. W XVI wieku temat ukazania sakramentu pokuty i pojednania stał się bardzo modny. El Greco otrzymał wiele podobnych zamówień. W 1584 roku namalował, na wzór Tycjanowskiej Pokutującej Magdaleny własną wersję pt. Pokuta Marii Magdaleny. Temat Piotra namalował przynajmniej pięć razy. Obecnie znane wersje znajdują się w Bowes Museum, Szpital Tavera w Toledo, San Diego Museum of Art, Museo Soumaya w Meksyku i The Phillips Collection.
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz przedstawia apostoła Piotra, który po trzykrotnym wyparciu się Jezusa, „wyszedł na zewnątrz i gorzko zapłakał” (Mt.26,75). Piotr stoi pod drzewem, jego dłonie złożone są do modlitwy a głowa skierowana ku niebu. Modląc się prosi Boga o wybaczenie. Na jego twarzy rysuje się żal za popełniony grzech, a oczy przepełnione są łzami. Motyw załzawionych oczu będzie często naśladowany przez późniejszych malarzy, a dla barokowego malarza Guida Reniego stał się znakiem rozpoznawczym. Wokół głowy Apostoła widać zielone gałązki, symbolizujące odrodzenie i nawiązujące do drzewa życia jakim był krzyż. Śmierć Chrystusa na krzyżu zapowiada zmartwychwstanie. U jego pasa widoczne są dwa klucze, symbol władzy nad Kościołem dany mu od Jezusa:
I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie (Mt. 16,19)
Po lewej stronie w tle El Greco umieścił małą scenkę. Nie jest ona widoczna na pierwszy rzut oka, ale po głębszym przyjrzeniu się widać Marie Magdalenę odkrywającą pusty grób Jezusa. Obok niej widać jasną postać anioła, który zgodnie z Ewangelią nakazał jej i kobietom jej towarzyszącym, by powiadomili uczniów o zmartwychwstaniu Chrystusa.
Inne wersje[edytuj | edytuj kod]
-
1587–1596
Museo Soumaya
96,5 × 79 cm -
1590–1595
San Diego Museum of Art,
125,1 × 107,6 cm, -
1600–1605
Phillips Collection
93,7 × 75,2 cm -
1605
Hospital de Tavera w Toledo
108 × 89,5 cm
- Łzy św. Piotra – po 1590, 102 × 79,5 cm Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania w Oslo. Obraz znajdował się do 1923 roku w kolekcji Christiana Langaarda, by na mocy testamentu trafić do zbiorów muzealnych[1]
- Łzy św. Piotra – , wczesny XVII wiek lub (1585-1595)[2] 20,3 × 15,9, National Gallery w Londynie[3]; najmniejsza wersja przedstawiająca tylko głowę Piotra
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Den angrende Peter [Maleri] - Nasjonalmuseet, billedkunstsamlingene / DigitaltMuseum [online], www.digitaltmuseum.no [dostęp 2017-11-15] (ang.).
- ↑ J. Lassaigne, El Greco, s. 257.
- ↑ After El Greco | Saint Peter | NG3131 | National Gallery, London [online], www.nationalgallery.org.uk [dostęp 2017-11-15] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michael Scholz-Hänsel, Edyta Tomczyk (tłum.): El Greco: Dominikos Theotokopulos: 1541-1614. Köln/Warszawa: Taschen/TMC Art, 2005. ISBN 83-89192-90-X.
- Święci według mistrzów. Warszawa: Demart S.A, 2009. ISBN 978-83-7427-535-4.
- Jacques Lassaigne: El Greco. London: Thames and Hudson, 1973. ISBN 0-500-20136-6.