Świerże (powiat chełmski)

Świerże
	wieś
	; Kościół rzymskokatolicki św. Piotra i Pawła
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	chełmski
Gmina	Dorohusk
Liczba ludności (2021)	687
Strefa numeracyjna	82
Kod pocztowy	22-175
Tablice rejestracyjne	LCH
SIMC	0102924
	Położenie na mapie gminy Dorohusk Świerże
	Położenie na mapie Polski Świerże
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Świerże
	Położenie na mapie powiatu chełmskiego Świerże
	51°13′01″N 23°44′08″E/51,216944 23,735556
	Multimedia w Wikimedia Commons

Świerże – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dorohusk^[6]^[5].

Wieś leży na lewym brzegu Bugu przy drodze wojewódzkiej nr 816 .

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Świerże^[6]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0102930	Komarówka	część wsi
0102947	Mielniki^[7]	część wsi
0102953	Piasek	część wsi
0102960	Wyzwolenie	część wsi

Historia i demografia[edytuj | edytuj kod]

Świerże uzyskały lokację miejską przed 1455 rokiem^[8]. Prawa miejskie posiadały do 19 listopada 1822 roku^[9]^[10]. W latach 1867–1954 miejscowość była siedzibą władz gminy Świerże. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa chełmskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Dorohusk^[11]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku, liczyła 811 mieszkańców^[12] i była trzecią co do wielkości miejscowością gminy Dorohusk.

9 lipca 1863 roku w bitwie pod Świerżami stoczonej z Rosjanami, strona polska dowodzona przez majora Władysława Ruckiego, zmusiła wojska rosyjskie do wycofania się. Na miejscu bitwy znajduje się pomnik upamiętniający powstańców styczniowych.

Do 1938 roku w miejscowości stała drewniana cerkiew prawosławna, zburzona w wyniku akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej. Pozostało po niej cerkwisko z krzyżem i kilkoma nagrobkami.

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem Św. Apostołów Piotra i Pawła
park podworski
cmentarz żydowski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138074
↑ Wieś Świerże w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-23] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-01-23] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1270 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ Mielniki 6.) wś, gm. Huszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 327 .
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 76-77.
↑ Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 6,590 z dn. 19 listopada 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD)
↑ Rodecki, F.B., 1830. Obraz jeograficzno-statystyczny Królestwa Polskiego. Drukarnia Antoniego Gałęzowskiego i Kompanii. Warszawa
↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-18]
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Świerże 3.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 676 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Historia miejscowości na portalu Wirtualny Sztetl
Cmentarz żydowski
Park podworski. terier.adrem.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-28)].

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138074

[pwl-2] Wieś Świerże w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-23] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[nsp-3] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-01-23] .

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1270 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[Dz.U._29/2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[7] Mielniki 6.) wś, gm. Huszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 327 .

[8] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 76-77.

[9] Postanowienie Xsięcia Namiestnika Królewskiego Nr 6,590 z dn. 19 listopada 1822; wg Wykazu Miast w Królstwie Polskiem na wieyskie osady zamienionych od dn. 1 lutego 1820 r., to iest od daty ustanowienia Kommissyi dla Miast; w Aktach Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych (KRSW) nr 201, k. 44 w Archiwum Głównych Akt Dawnych w Warszawie (AGAD)

[10] Rodecki, F.B., 1830. Obraz jeograficzno-statystyczny Królestwa Polskiego. Drukarnia Antoniego Gałęzowskiego i Kompanii. Warszawa

[bip-11] Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-18]

[GUS-12] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wsie	Barbarówka Berdyszcze Brzeźno Dobryłówka Dorohusk Dorohusk-Osada Husynne Kępa Kolemczyce Ladeniska Ludwinów Majdan Skordiowski Michałówka Myszkowiec Okopy Olenówka Ostrów Skordiów Świerże Turka Wólka Okopska Zanowinie
Kolonie	Kroczyn Mościska Okopy-Kolonia Pogranicze Puszki Rozkosz Stefanów Świerże-Kolonia Teosin Zalasocze Zamieście
Osada	Suchomiła
Osady leśne	Husynne (gajówka) Ostrów (gajówka) Wólka Okopska (osada leśna)
Integralne cz. miejscowości	Budzynie Bukijowiec Drochowiecka Kolonia Holendernia Husynne Istrów Karczunek Kątek Kąty Kępa (Wólka Okopska) Kępy Kolejowa Kolonia Komarówka Konotopa Koszary Kozły-Piaski Krzyżno Kurnik Las Leśniczówka Łany Łysobyki Majdan Mielniki Niwa Nowa Wieś Nowe Okopy Ostrów (Kępa) Ostrówek Piasek Piaski Pniaczki Popówka Przymiarki Rumianka Stara Wieś Stare Okopy Szczotyska Wielki Las Wygoda Wygon Wyzwolenie Zawoźnik