Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża - Komitet Założycielski WZZ został powołany 29 kwietnia 1978 w Gdańsku przez Andrzeja Gwiazdę, Krzysztofa Wyszkowskiego i Antoniego Sokołowskiego.

Impulsem do powstania WZZ Wybrzeża były Wolne Związki Zawodowe Górnego Śląska, co podkreślono w deklaracji z końca kwietnia 1978.

Wolne Związki Zawodowe działały niezależnie od państwa, stawały w obronie praw robotniczych i obywatelskich, celem działalności było odzyskanie prawa do demokratycznego kierowania przez społeczeństwo państwem. WZZ wydawał biuletyn "Robotnik Wybrzeża" (ukazało się kilka numerów). Pierwszy numer ukazał się 1 sierpnia 1978 roku; poniżej jego fragmenty:

W PRL istnieją potężne związki zawodowe zrzeszające miliony pracowników, dysponujące własną prasą, funduszami, lokalami. Mimo to co kilka lat robotnicy wychodzą na ulice i w gwałtowny sposób dopominają się o swoje prawa, narażając się na ataki MO i późniejsze represje. Nawet duże grupy pracowników w przypadku konfliktu z administracją są bezsilne i osamotnione. Sytuacja pojedynczego pracownika skrzywdzonego czy oszukanego jest jeszcze trudniejsza. [...]

Nie stawiamy sobie celów politycznych, nie narzucamy naszym członkom, współpracownikom i sympatykom określonych poglądów politycznych i światopoglądowych, nie dążymy do objęcia władzy.

Zdajemy sobie jednak spraw, że nie unikniemy zarzutu o prowadzenie działalności politycznej. Zakres spraw, które u nas traktuje się jako sprawy polityczne jest bowiem niezmiernie szeroki i obejmuje prawie wszystko za wyjątkiem wycieczek na grzyby. [...]

Nasza działalność jest legalna i zgodna z prawem. Każdy człowiek ma naturalne prawo do obrony, do sprawiedliwości i do godnego życia - gwarantuje nam to Konstytucja PRL oraz międzynarodowe konwencje i umowy dotyczące praw ludzkich i obywatelskich. Działalność związkowa jest pod szczególną ochroną prawną.

Aktywnymi działaczami WZZ byli m.in. Bogdan Borusewicz, Joanna Duda-Gwiazda, Jan Karandziej, Andrzej Kołodziej, Maryla Płońska, Alina Pienkowska, Anna Walentynowicz, Lech Wałęsa, Bogdan Lis, Andrzej Bulc, Lech Kaczyński oraz Tadeusz Szczepański, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1980 r. WZZ skupiało ludzi, którzy w 1980 roku organizowali strajki w Stoczni Gdańskiej - byli to m.in. Piotr Maliszewski, Bogdan Felski, Maciej Miatkowski, Henryk Matysiak, Mieczysław Klamrowski, Leon Stobiecki, Mariusz Muskat, Lech Zborowski.

Osoby należące do WZZ Wybrzeża tworzyły później NSZZ "Solidarność".

Linki zewnętrzne

• Strona byłych działaczy WZZ Wybrzeża. [dostęp 2010-03-13].
• Strefa ludzi Solidarnych - portal podziemia demokratycznego
• Archiwum "Robotnika Wybrzeża" (numery 1-7). [dostęp 2010-03-13].