Tirat Cewi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (Robot dodał ca:Tirat Zvi |
rozbudowa, ilustracja, źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Kibuc infobox |
{{Kibuc infobox |
||
| Kibuc = Tirat Cvi <br /> טירת צבי |
| Kibuc = Tirat Cvi <br /> טירת צבי |
||
| dopełniacz_kibucu = Tirat Cvi |
| dopełniacz_kibucu = Tirat Cvi |
||
| herb_kibucu = |
| herb_kibucu = |
||
| flaga_kibucu = |
| flaga_kibucu = |
||
| motto = |
| motto = |
||
| nazwa_państwa = ISR |
| nazwa_państwa = ISR |
||
| jednostka_adm = Dystrykt |
| jednostka_adm = Dystrykt |
||
| nazwa_jednostki_adm = [[Dystrykt Północny (Izrael)|Dystrykt Północny]] |
| nazwa_jednostki_adm = [[Dystrykt Północny (Izrael)|Dystrykt Północny]] |
||
| |
| jednostka_adm_2 = Poddystrykt |
||
| nazwa_jednostki_adm_2 = [[Poddystrykt Jezreel]] |
|||
| ⚫ | |||
| |
| jednostka_adm_3 = Samorząd Regionu |
||
| nazwa_jednostki_adm_3 = [[Samorząd regionu Doliny Beit Szean|Samorząd Regionu Doliny Beit Szean]] |
|||
| ⚫ | |||
| |
| zarządzający = |
||
| |
| burmistrz = |
||
| |
| powierzchnia = |
||
| |
| stopniN = 32 |
||
| |
| minutN = 25 |
||
| |
| sekundN = 19 |
||
| |
| szerokość = N |
||
| |
| stopniE = 35 |
||
| |
| minutE = 31 |
||
| |
| sekundE = 42 |
||
| |
| długość = E |
||
| |
| wysokość = -224 |
||
| |
| populacja = 622 |
||
| |
| gęstość = |
||
| |
| aglomeracja = |
||
| rok = 2010 |
|||
| miasta_partnerskie = |
|||
| |
| nr_kier = |
||
| |
| kod_poczt = |
||
| |
| tablica_rej = |
||
| |
| miasta_partnerskie = |
||
| |
| mapa_kibucu = |
||
| |
| www = http://www.tiratzvi.org.il/ |
||
| |
| galeria_commons = Category:Tirat Tzvi |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| zdjęcie = Tirat Tzvi.JPG |
|||
| opis_zdjęcia = Widok kibucu Tirat Cvi |
|||
}} |
}} |
||
'''Tirat Cvi''' ([[ |
'''Tirat Cvi''' ([[język hebrajski|hebr.]] טירת צבי; oficjalna pisownia w [[język angielski|ang.]] Tirat Zvi; [[język polski|pol.]] ''Twierdza Cwi'') - [[kibuc]] położony w [[Samorząd regionu Doliny Beit Szean|Samorządzie Regionu Doliny Beit Szean]], w [[Dystrykt Północny (Izrael)|Dystrykcie Północnym]], w [[Izrael]]u. Członek [[Ruch Religijnych Kibuców|Ruchu Religijnych Kibuców]] (''HaKibbutz HaDati''). |
||
== Położenie == |
|||
Leży w odległości 3 [[Kilometr|km]] na południe od miasta [[Bet Szean]], w [[Galilea|Galilei]]. |
|||
Kibuc jest położony na wysokości 224 metrów [[p.p.m.]] w intensywnie użytkowanej rolniczo [[Dolina Beit Szean|Dolinie Beit Szean]], będącej częścią [[Rów Jordanu|Rowu Jordanu]] w [[Dolna Galilea|Dolnej Galilei]]. Okoliczny teren jest stosunkowo płaski, opada jednak w kierunku wschodnim w [[depresja (geografia)|depresję]] [[Jordan (rzeka)|rzeki Jordan]]. Wokół osady znajdują się liczne źródła, których wody są odprowadzane do sztucznych stawów hodowlanych. W odległości około 1,5 km na wschód od kibucu przepływa rzeka Jordan, stanowiąca granicę z [[Jordania|Jordanią]]. W odległości 2 km na południe od kibucu przebiega [[mur bezpieczeństwa]], oddzielający państwo Izrael od terytoriów [[Autonomia Palestyńska|Autonomii Palestyńskiej]]. |
|||
W jego otoczeniu znajdują się kibuce [[Kfar Ruppin]] i [[Sde Elijahu]], oraz moszawy [[Sde Trumot]] i [[Tel Teomim]]. Po stronie jordańskiej jest miasto [[Al-Maschariqa]]. Po stronie palestyńskiej są wioski [[Bardala]], [[Kardala]] i [[Ein al-Beida]], oraz osiedle żydowskie [[Mehola]]. |
|||
Członek [[Ruch Religijnych Kibuców|Ruchu Religijnych Kibuców]] (''HaKibbutz HaDati''). |
|||
== Demografia == |
|||
Większość mieszkańców kibucu jest [[Żydzi|Żydami]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.cbs.gov.il/mifkad/tables/more_tabeles/pirsom3/nonum.xls | tytuł = Dane statystyczne z lat 1948-1995 | data dostępu = 2012-05-15 | autor = | opublikowany = | praca = Israel Central Bureau of Statistics | data = | język = he}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.cbs.gov.il/ishuvim/ishuv2005/bycode.xls | tytuł = Dane statystyczne z lat 2001-2009 | data dostępu = 2012-05-15 | autor = | opublikowany = | praca = Israel Central Bureau of Statistics | data = | język = he}}</ref>: |
|||
<center> |
|||
<timeline> |
|||
ImageSize = width:500 height:270 |
|||
PlotArea = left:50 right:40 top:20 bottom:40 |
|||
TimeAxis = orientation:vertical |
|||
AlignBars = justify |
|||
Colors = |
|||
id:gray1 value:gray(0.9) |
|||
DateFormat = yyyy |
|||
Period = from:0 till:718 |
|||
ScaleMajor = unit:year increment:100 start:0 gridcolor:gray1 |
|||
TextData = |
|||
pos:(250,20) textcolor:black fontsize:S |
|||
text:Ludność Tirat Cvi |
|||
PlotData = |
|||
bar:1948 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:334 width:15 text:334 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:1949 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:290 width:15 text:290 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:1961 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:353 width:15 text:353 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:1972 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:419 width:15 text:419 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:1983 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:601 width:15 text:601 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:1995 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:718 width:15 text:718 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:2001 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:668 width:15 text:668 textcolor:red fontsize:8px |
|||
bar:2010 color:gray1 width:1 |
|||
from:0 till:622 width:15 text:622 textcolor:red fontsize:8px |
|||
</timeline> |
|||
</center> |
|||
== Historia == |
== Historia == |
||
{{Galeria |
|||
Kibuc został założony w [[1937]] przez żydowskich imigrantów z [[Polska|Polski]], [[Rumunia|Rumunii]] i [[Niemcy|Niemiec]]. Został nazwany na cześć [[Rabin|Rabbi]] [[Zvi Hirsch Kalischer]]a, jednego z liderów ruchu [[Chowewej Syjon]]. |
|||
|Nazwa= Tirat Cvi |
|||
|wielkość=290 |
|||
|pozycja=right |
|||
|margines_lewy=1em |
|||
|Plik:Mosaic of a Synagogue in Kibbutz Tirat Zvi.jpg|Mozaika podłogowa przed synagogą w kibucu Tirat Cvi |
|||
|Plik:The Synagogue in Kibbutz Tirat Tzvi.jpg|Synagoga w kibucu Tirat Cvi |
|||
|Plik:Roman Milestone in Kibbutz Tirat Tzvi, Israel.jpg|Rzymski kamień milowy w kibucu Tirat Cvi |
|||
|Plik:Water Tower in Kibbutz Tirat Tzvi.jpg|Wieża wodna w Tirat Cvi |
|||
}} |
|||
Pierwotnie w okolicy tej istniała [[Arabowie|arabska]] wioska [[al-Khunajzir]]. Została ona wysiedlona i zniszczona w dniu 20 maja 1948 podczas [[I wojna izraelsko-arabska 1948-1949|I wojny izraelsko-arabskiej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.palestineremembered.com/Baysan/al-Khunayzir/index.html | tytuł = Welcome To al-Khunayzir | data dostępu = 2012-05-15| autor = | opublikowany = | praca = Palestine Remembered | data = | język = en}}</ref>. Dużo wcześniej tutejsze grunty wykupiły od arabskich mieszkańców żydowskie organizacje [[Syjonizm|syjonistyczne]]. |
|||
Kibuc został założony w dniu 30 czerwca 1937 przez żydowskich imigrantów z [[Polska|Polski]], [[Rumunia|Rumunii]] i [[III Rzesza|Niemiec]]. Była to typowa osada rolnicza, z obronną palisadą i wieżą obserwacyjną. Został nazwany na cześć rabina [[Zvi Hirsch Kalischer]]a, jednego z liderów ruchu [[Chowewej Syjon]]. Pierwsi osadnicy żyli w trudnych warunkach. Okoliczne bagna powodowały chorobę malarii, która szybko rozprzestrzeniała się wśród osadników. Chorowało dwie trzecie mieszkańców. Podczas [[arabskie powstanie w Palestynie (1936-1939)|arabskiego powstania (1936-1939)]] w dniu 28 lutego 1938 arabska banda usiłowała napaść na kibuc, została jednak odparta. Podczas [[Wojna domowa w Mandacie Palestyny|Wojny domowej w Mandacie Palestyny]] w dniu 16 lutego 1948 kibuc zaatakował oddział dowodzony przez [[Fawzi al-Qawuqji]]. W trakcie ciężkiej walki zginął 1 obrońca i 57 napastników. Po nieudanym ataku większość mieszkańców okolicznych wiosek uciekła, ponieważ obawiała się żydowskiej zemsty<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.bet-alon.co.il/info/city_details.php?city_id=266 | tytuł = Tirat Cvi | data dostępu = 2012-05-16| autor = | opublikowany = | praca = Bet Alon | data = | język = he}}</ref>. |
|||
Podczas [[Wojna sześciodniowa|Wojny sześciodniowej]] w 1967, kibuc przez pierwsze dwa dni znajdował się pod jordańskim ostrzałem. Uszkodzeniu uległo wówczas kilka domów. W [[lata 90. XX wieku|latach 90. XX wieku]] kibuc przeszedł przez proces [[prywatyzacja|prywatyzacji]], zachowując kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia. Istnieją plany rozbudowy osady<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.romgalil.org.il/cds/68/ | tytuł = Tirat Cvi | data dostępu = 2012-05-16| autor = | opublikowany = | praca = Rom Galil | data = | język = he}}</ref>. W 2001 w pobliżu kibucu wybudowano mur bezpieczeństwa, oddzielający państwo Izrael od terytoriów Autonomii Palestyńskiej<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.btselem.org/download/separation_barrier_map_eng.pdf | tytuł = The Separation Barrier Map | data dostępu = 2012-05-16| autor = | opublikowany = 2008 | praca = B´Tselem | data = | język = en}}</ref>. |
|||
== Kultura i sport == |
|||
W kibucu znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, basen kąpielowy, sala sportowa z siłownią. |
|||
== Edukacja == |
|||
Kibuc utrzymuje przedszkole. Starsze dzieci są dowożone do szkoły podstawowej w kibucu Sde Elijahu i szkoły średniej w kibucu [[Neve Eitan]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.galil-net.org.il/htmls/article.aspx?C2004=13320&BSP=13015 | tytuł = Tirat Cvi | data dostępu = 2012-05-16| autor = | opublikowany = | praca = Galil Net | data = | język = he}}</ref>. |
|||
== Religia == |
|||
Kibuc posiada własną [[synagoga|synagogę]] i [[mykwa|mykwę]]. Tirat Cvi wraz z sąsiednimi osadami [[Szluchot]], [[Ein HaNaciv]] i Sde Elijahu tworzy blok religijnych kibuców. |
|||
== Turystyka == |
|||
W sąsiedztwie kibucu odkryto pozostałości starożytnej synagogi pochodzącej z [[IV wiek]]u. Zachowała się mozaika podłogowa z wizerunkiem siedmioramiennego świecznika. Została ona odnowiona i przeniesiona do kibucu. Umieszczono ją przed wejściem do współczesnej synagogi. Dodatkową atrakcją jest zachowany fragment rzymskiej drogi. |
|||
== Gospodarka == |
== Gospodarka == |
||
Gospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie i sadownictwie. Uprawy polne obejmują [[pszenica|pszenicę]], [[bawełna (roślina)|bawełnę]] i [[warzywa]]. W sadach hoduje się [[winorośl]]a, [[oliwka (roślina)|oliwki]] i [[granatowiec właściwy|granaty]]. Znajduje się tutaj największy w Izraelu gaj [[daktylowiec właściwy|daktylowców]] (liczy około 18 tys. drzew). Na wschód i na południe od kibucu są duże stawy hodowlane ryb. Jest tu także ferma drobiu i hodowla bydła na mięso. Tutejszy zakład przetwórstwa mięsa ''Tiv'' produkuje znane w całym kraju wędliny. Zatrudnia on 220 pracowników. |
|||
Gospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie. Znajduje się tutaj [[rzeźnia]] i zakład przetwórstwa mięsa. |
|||
== Infrastruktura == |
|||
W kibucu jest przychodnia zdrowia z gabinetem stomatologicznym, sklep wielobranżowy i warsztat mechaniczny. |
|||
== Transport == |
|||
Z kibucu wyjeżdża się na północny zachód drogą nr 6678, którą dojeżdża się do kibucu Sde Elijahu, i dalej do kibucu Ein HaNaciv oraz skrzyżowania z [[droga ekspresowa 90 (Izrael)|drogą nr 90]]. |
|||
== Ciekawostki == |
== Ciekawostki == |
||
W |
W dniu 21 czerwca 1942 w Tirat Cvi zanotowano temperaturę +53,9°C. Jest to rekord temperatury powietrza na kontynencie [[Azja|azjatyckim]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.ncdc.noaa.gov/oa/climate/globalextremes.html | tytuł = Global Measured Extremes of Temperature and Precipitation | data dostępu = 2012-05-16| autor = | opublikowany = | praca = National Climatic Data Center | data = | język = en}}</ref>. |
||
{{Przypisy}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
| Linia 60: | Linia 136: | ||
[[Kategoria:Samorząd regionu Bet Shean]] |
[[Kategoria:Samorząd regionu Bet Shean]] |
||
[[Kategoria:Kibuce]] |
[[Kategoria:Kibuce]] |
||
[[Kategoria:Osiedla żydowskie utworzone w 1937]] |
|||
[[ca:Tirat Zvi]] |
[[ca:Tirat Zvi]] |
||
Wersja z 01:04, 16 maj 2012
Szablon:Kibuc infobox Tirat Cvi (hebr. טירת צבי; oficjalna pisownia w ang. Tirat Zvi; pol. Twierdza Cwi) - kibuc położony w Samorządzie Regionu Doliny Beit Szean, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu. Członek Ruchu Religijnych Kibuców (HaKibbutz HaDati).
Położenie
Kibuc jest położony na wysokości 224 metrów p.p.m. w intensywnie użytkowanej rolniczo Dolinie Beit Szean, będącej częścią Rowu Jordanu w Dolnej Galilei. Okoliczny teren jest stosunkowo płaski, opada jednak w kierunku wschodnim w depresję rzeki Jordan. Wokół osady znajdują się liczne źródła, których wody są odprowadzane do sztucznych stawów hodowlanych. W odległości około 1,5 km na wschód od kibucu przepływa rzeka Jordan, stanowiąca granicę z Jordanią. W odległości 2 km na południe od kibucu przebiega mur bezpieczeństwa, oddzielający państwo Izrael od terytoriów Autonomii Palestyńskiej.
W jego otoczeniu znajdują się kibuce Kfar Ruppin i Sde Elijahu, oraz moszawy Sde Trumot i Tel Teomim. Po stronie jordańskiej jest miasto Al-Maschariqa. Po stronie palestyńskiej są wioski Bardala, Kardala i Ein al-Beida, oraz osiedle żydowskie Mehola.
Demografia
Większość mieszkańców kibucu jest Żydami[1][2]:
Historia
Pierwotnie w okolicy tej istniała arabska wioska al-Khunajzir. Została ona wysiedlona i zniszczona w dniu 20 maja 1948 podczas I wojny izraelsko-arabskiej[3]. Dużo wcześniej tutejsze grunty wykupiły od arabskich mieszkańców żydowskie organizacje syjonistyczne.
Kibuc został założony w dniu 30 czerwca 1937 przez żydowskich imigrantów z Polski, Rumunii i Niemiec. Była to typowa osada rolnicza, z obronną palisadą i wieżą obserwacyjną. Został nazwany na cześć rabina Zvi Hirsch Kalischera, jednego z liderów ruchu Chowewej Syjon. Pierwsi osadnicy żyli w trudnych warunkach. Okoliczne bagna powodowały chorobę malarii, która szybko rozprzestrzeniała się wśród osadników. Chorowało dwie trzecie mieszkańców. Podczas arabskiego powstania (1936-1939) w dniu 28 lutego 1938 arabska banda usiłowała napaść na kibuc, została jednak odparta. Podczas Wojny domowej w Mandacie Palestyny w dniu 16 lutego 1948 kibuc zaatakował oddział dowodzony przez Fawzi al-Qawuqji. W trakcie ciężkiej walki zginął 1 obrońca i 57 napastników. Po nieudanym ataku większość mieszkańców okolicznych wiosek uciekła, ponieważ obawiała się żydowskiej zemsty[4].
Podczas Wojny sześciodniowej w 1967, kibuc przez pierwsze dwa dni znajdował się pod jordańskim ostrzałem. Uszkodzeniu uległo wówczas kilka domów. W latach 90. XX wieku kibuc przeszedł przez proces prywatyzacji, zachowując kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia. Istnieją plany rozbudowy osady[5]. W 2001 w pobliżu kibucu wybudowano mur bezpieczeństwa, oddzielający państwo Izrael od terytoriów Autonomii Palestyńskiej[6].
Kultura i sport
W kibucu znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, basen kąpielowy, sala sportowa z siłownią.
Edukacja
Kibuc utrzymuje przedszkole. Starsze dzieci są dowożone do szkoły podstawowej w kibucu Sde Elijahu i szkoły średniej w kibucu Neve Eitan[7].
Religia
Kibuc posiada własną synagogę i mykwę. Tirat Cvi wraz z sąsiednimi osadami Szluchot, Ein HaNaciv i Sde Elijahu tworzy blok religijnych kibuców.
Turystyka
W sąsiedztwie kibucu odkryto pozostałości starożytnej synagogi pochodzącej z IV wieku. Zachowała się mozaika podłogowa z wizerunkiem siedmioramiennego świecznika. Została ona odnowiona i przeniesiona do kibucu. Umieszczono ją przed wejściem do współczesnej synagogi. Dodatkową atrakcją jest zachowany fragment rzymskiej drogi.
Gospodarka
Gospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie i sadownictwie. Uprawy polne obejmują pszenicę, bawełnę i warzywa. W sadach hoduje się winorośla, oliwki i granaty. Znajduje się tutaj największy w Izraelu gaj daktylowców (liczy około 18 tys. drzew). Na wschód i na południe od kibucu są duże stawy hodowlane ryb. Jest tu także ferma drobiu i hodowla bydła na mięso. Tutejszy zakład przetwórstwa mięsa Tiv produkuje znane w całym kraju wędliny. Zatrudnia on 220 pracowników.
Infrastruktura
W kibucu jest przychodnia zdrowia z gabinetem stomatologicznym, sklep wielobranżowy i warsztat mechaniczny.
Transport
Z kibucu wyjeżdża się na północny zachód drogą nr 6678, którą dojeżdża się do kibucu Sde Elijahu, i dalej do kibucu Ein HaNaciv oraz skrzyżowania z drogą nr 90.
Ciekawostki
W dniu 21 czerwca 1942 w Tirat Cvi zanotowano temperaturę +53,9°C. Jest to rekord temperatury powietrza na kontynencie azjatyckim[8].
- ↑ Dane statystyczne z lat 1948-1995. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-05-15]. (hebr.).
- ↑ Dane statystyczne z lat 2001-2009. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-05-15]. (hebr.).
- ↑ Welcome To al-Khunayzir. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2012-05-15]. (ang.).
- ↑ Tirat Cvi. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2012-05-16]. (hebr.).
- ↑ Tirat Cvi. [w:] Rom Galil [on-line]. [dostęp 2012-05-16]. (hebr.).
- ↑ The Separation Barrier Map. [w:] B´Tselem [on-line]. 2008. [dostęp 2012-05-16]. (ang.).
- ↑ Tirat Cvi. [w:] Galil Net [on-line]. [dostęp 2012-05-16]. (hebr.).
- ↑ Global Measured Extremes of Temperature and Precipitation. [w:] National Climatic Data Center [on-line]. [dostęp 2012-05-16]. (ang.).