Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach
Symbol zabytku nr rej. :
- A/1343/24 z 12 lutego 2024 (woj. śląskie)[1]
- A/1343/87 z 12 czerwca 1987 (dawne woj. katowickie)[2]
Ilustracja
Elewacja budynku od ul. Adama Mickiewicza (2019)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Adama Mickiewicza 5

Styl architektoniczny

eklektyzm

Rozpoczęcie budowy

1894

Ukończenie budowy

1895

Ważniejsze przebudowy

1911, 19961997

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „budynek łaźni”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „budynek łaźni”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „budynek łaźni”
Ziemia50°15′38,32″N 19°01′13,79″E/50,260644 19,020497

Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach (niem. Städtisches Badehaus) – budynek użyteczności publicznej przy ul. Adama Mickiewicza 5 w Katowicach, wzniesiony w latach 1894–1895 w stylu eklektycznym, przebudowany w 1911 i w latach 1996–1997[3], wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

W ciągu drugiej połowy XIX wieku wykształcił się reprezentacyjny zespół zabudowy wzdłuż ul. Adama Mickiewicza (ówczesna August-Schneider-Straße). Najwcześniej powstał, usytuowany najbliżej rynku, budynek łaźni miejskiej – utrzymany w stylu ceglanego historyzmu (oddany do użytku w 1895), a dalej budynek szkoły – gimnazjum miejskiego (obecnie III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza), neogotycki z elementami neorenesansu i modernizmu, i najbardziej reprezentacyjny obiekt całego zespołu, założona na planie krzyża greckiegoSynagoga Wielka[4].

Łaźnię wzniesiono kosztem 155 000 marek niemieckich[5] i oddano do użytku w 1895. Koszty budowy basenu pokrył Richard Holtze[6], który na ten cel przekazał wysoką nagrodę, przyznaną mu od społeczeństwa miasta w 25. rocznicę uzyskania doktoratu[7]. W lipcu 1928 z łaźni korzystało 12 530 osób[8]. W latach 80. XX w. w dolnej części budynku znajdował się salon gier z automatami do gry. W latach 1997–1999 gmach zaadaptowano na potrzeby siedziby Inspektoratu PZU Życie SA; autorami projektu przebudowy z lat 1996–1997 byli Jan Pallado i Aleksander Skupin. Powierzchnia całkowita obiektu wynosi 1880 m², a kubatura – 10 360 m³. Za plan modernizacji obiektu architekci otrzymali nagrodę Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa, nagrodę Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz wyróżnienie „Architektura Roku 2000” województwa śląskiego[9].

Obecnie w budynku mieści się siedziba Inspektoratu PZU Życie SA. W 2005 na fasadzie budynku odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci Richarda Holtze – współzałożyciela miasta Katowice[7][10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-03-16]
  2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-06-05].
  3. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-06-05].
  4. Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-05].
  5. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 32. ISBN 83-85831-35-5.
  6. Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 103, ISBN 978-83-7729-502-1.
  7. a b Przemysław Jedlecki: Raport z ulicy Mickiewicza w Katowicach. gazeta.pl, 2005-09-05. [dostęp 2011-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-28)].
  8. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 58. ISBN 83-913341-0-4.
  9. Tomasz Taczewski: Współczesna architektura Katowic. Katowice: Wydawnictwo GIA, 2002, s. 91, 95. ISBN 83-904135-2-3.
  10. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice katowice.uw.gov.pl [dostęp 2011-06-05]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 19. ISBN 83-905115-0-9.
  • Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, ss. 10, 13.
  • Barbara Klajmon: Katowicka kamienica mieszczańska 1840−1918, wyd. I, Katowice 1997.
  • Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 71. ISBN 978-83-7729-021-7.