Nandinia palmowa
|
||
| Nandinia binotata[1] | ||
| (J.E. Gray, 1830) | ||
 |
||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | drapieżne | |
| Podrząd | kotokształtne | |
| Rodzina | Nandiniidae Pocock, 1929 |
|
| Rodzaj | Nandinia J.E. Gray, 1843[2] |
|
| Gatunek | nandinia palmowa | |
| Synonimy | ||
|
||
| Podgatunki | ||
|
||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 |
||
| Zasięg występowania | ||
 |
||
Nandinia palmowa[5], łasza palmowa (Nandinia binotata) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny nandiniowatych (Nandiniidae), której jest jedynym przedstawicielem. Wcześniej był zaliczany do wiwerowatych.
Spis treści
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Nandinia palmowa występuje w zeleżności od podgatunku[6]:
- N. binotata arborea – Kenia, południowy Sudan, północna Tanzania i Uganda
- N. binotata binotata – od Gambii do Demokratycznej Republiki Konga, włącznie z Bioko[7].
- N. binotata gerrardi – Malawi, Mozambik, południowa i wschodnia Tanzania (prawdopodobnie także Zanzibar), północno-wschodnia Zambia i wschodnie Zimbabwe
- N. binotata intensa – Angola, południowa Demokratyczna Republika Konga i północno-zachodnia Zambia
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy opisał w 1830 roku brytyjski zoolog John Edward Gray, nadając mu nazwę Viverra binotata[3]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Gray wskazał Region Aszanti w Ghanie (w oryg. ang. Africa, Ashantee)[3]. Jedyny przedstawiciel rodziny nandiniowatych[5] (Nandiniidae) i rodzaju nandinia[5] (Nandinia)[8][6].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 37–62,5 cm, długość ogona 34–76,2 cm; masa ciała 1,2–3 kg[6]. Niewielki ssak o małych uszach, krótkich i silnych kończynach zakończonych mocnymi pazurami. Kształtem ciała przypomina kota. Szarobrązowe futro jest pokryte ciemnymi cętkami, a na ogonie występują poprzeczne pręgi.
Łasze palmowe większość czasu spędzają w koronach drzew, ale obserwowano je żerujące w podszycie. Poza okresem rozrodu prowadzą zwykle samotniczy tryb życia. W czasie żerowania tworzą luźne grupy bez zauważalnych więzi socjalnych. Aktywne po zmierzchu i przed świtem. W dzień natomiast ukrywają się na drzewach w sieci roślin pnących[9]. Komunikują się wykorzystując sygnały zapachowe. Dojrzałość płciową osiągają około trzeciego roku życia. Ciąża trwa 64 dni. Samica rodzi 2 razy w roku po 2-4 młodych w jednym miocie.
Liczne gatunki łaszowatych posiadają gruczoły zapachowe zlokalizowane przy odbycie. Ujście tych gruczołów otwiera się do fałdu skórnego, gdzie gromadzi się nieprzyjemnie pachnąca wydzielina, która jest wykorzystywana w celach obronnych przed innymi organizmami[10].
Łasza palmowa jest gatunkiem wszystkożernym – zjada gryzonie, owady, jaja, opadłe owoce i padlinę. Najchętniej żywi się małymi kręgowcami, bezkręgowcami oraz pokarmem roślinnym[9].
Znaczenie dla gospodarki[edytuj | edytuj kod]
Łasza palmowa jest przyczyną zmartwień wielu rolników, ze względu na rodzaj pożywienia jakim się żywi. Zwierzęta te często napadają na klatki z kurczakami lub indykami, co niesie za sobą duże straty gospodarcze związane z hodowlą drobiu[11]. Pomimo że są to zwierzęta zagrożone wyginięciem, często się na nie poluje, by zdobyć ich mięso (są to najczęściej sprzedawani mięsożercy na rynkach w Gwinei Równikowej i Gwinei) oraz futro - zastosowanie dekoracyjne[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nandinia binotata, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 54. (ang.)
- ↑ a b c J.E. Gray: Spicilegia zoologica or, original figures and short systematic descriptions of new and unfigured animals. Cz. 2. London: Treüttel, Würtz, 1830, s. 9. (ang.)
- ↑ P. Gaubert, L. Bahaa-el-din, J. Ray & E. Do Linh San 2015, Nandinia binotata [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2017-3 [dostęp 2018-01-31] (ang.).
- ↑ a b c W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 143. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b c P. Gaubert: Family Nandiniidae (African Palm Civet). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.)
- ↑ San E.D.L., Ferguson A.W., Belant J.L., Hoffmann M., Gaubert P., Angelici F.M., Somers M.J. 2013. Conservation status, distribution and species richness of small carnivores in Africa. Small Carnivore Conservation 48: 4-18.
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Nandinia binotata. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2018-01-31]
- ↑ a b Sumiński P., Goszczyński J., Romanowski J., 1993. Ssaki drapieżne Europy. Warszawa.
- ↑ Kowalski K., Krzanowski A., Kubiak H., Rzebik-Kowalska B., Sych L., 1991. Mały słownik zoologiczny, Ssaki. Wiedza powszechna. Warszawa. s. 177-178.
- ↑ Animal Diversity Web, http://animaldiversity.ummz.umich.edu [dostęp 10 listopad 2013]
- ↑ Encyclopedia of Life, 2013. http://eol.org/pages/328048/overview [dostęp 10 listopada 2013]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- W. Nocon: Nandinia binotata (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 1999. [dostęp 1 stycznia 2008].
