Łohoza
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet |
Łohoza |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375-1774 |
| Kod pocztowy |
223141 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°13′46,3″N 27°45′41,2″E/54,229528 27,761444
| |
Łohoza (biał. Лагаза, ros. Логоза) – wieś na Białorusi, w rejonie łohojskim obwodu mińskiego, około 7 km na północny zachód od Łohojska, siedziba sielsowietu.
Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie łohojskim w powiecie mińskim województwa mińskiego[2]
Historia[edytuj | edytuj kod]
W XVII wieku Łohoza należała – wraz z innymi majątkami w okolicy Łohojska – do rodziny Tyszkiewiczów. W 1800 roku Łohozę nabył Jan Pawlikowski herbu Cholewa, łowczy, a następnie podczaszy i sędzia ziemski miński, poseł województwa mińskiego na sejm w 1764 roku i Sejm Czteroletni w 1788 roku. Jego syn Michał, kolejny właściciel Łohozy, nie pozostawił potomstwa. Majątek odziedziczył Stefan (ur. w 1812 roku), syn Dominika, brata Michała. W 1878 roku Łohoza została sprzedana Stanisławowi Andrzejowi Houwaltowi, spolonizowanemu Niemcowi[3]. Ostatnim dziedzicem majątku był jego syn Stanisław Houwalt[3][4][5].
W wyniku II rozbioru Polski wieś znalazła się w 1793 roku w Imperium Rosyjskim. W latach 1919–1920 była pod polskim zarządem wszedłszy w skład powiatu borysowskiego. W 1921 roku znalazła się w ZSRR, a od 1991 roku – na Białorusi.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego odnotowuje, że za czasów okupacji rosyjskiej folwark ten zamieszkiwało 106 dusz męskich[5].
Dawne zabytki[edytuj | edytuj kod]
Prawdopodobnie zaraz po nabyciu Łohozy w 1800 roku Jan Pawlikowski pobudował tu dwór istniejący do 1917 roku. Był to duży prostokątny budynek o trzynastoosiowej elewacji, w centralnej, pięcioosiowej części piętrowy, z czterokolumnowym portykiem w wielkim porządku. Wnętrze miało układ dwutraktowy, amfiladowy. Dwór był otoczony ogrodem spacerowym, w którym znajdowały się aleje lipowe i sadzawka z wyspą. Niedaleko sad owocowy i warzywnik.
Obecnie po majątku nie ma śladu. Został on opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 90.
- ↑ a b c Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 100–102, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Profil Stefana Pawlikowskiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 2015-03-28].
- ↑ a b Łohoza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 684.