Łuk Septymiusza Sewera w Rzymie
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Wysokość całkowita |
23 m |
| Ukończenie budowy | |
Położenie na mapie Rzymu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Lacjum  | |
 41°53′34,06″N 12°29′05,06″E/41,892794 12,484739
| |
Łuk Septymiusza Sewera – łuk triumfalny znajdujący się w południowo-zachodniej części Forum Romanum w Rzymie, wzniesiony w 203 roku ku czci Septymiusza Sewera i jego synów Karakalli i Gety[1]. Upamiętnia on zwycięstwa cesarza odniesione podczas kampanii wojennych na wschodzie[1], w tym wojen z Partami (195–197 n.e.), które pozwoliły na rozszerzenie granic Imperium Rzymskiego na tereny Mezopotamii i Armenii[2]. Łuk był nie tylko pomnikiem triumfu, ale także narzędziem propagandy, mającym podkreślić potęgę nowo ustanowionej dynastii Sewerów[3].
Damnatio memoriae Gety
[edytuj | edytuj kod]Po zabójstwie Gety, w 212 roku n.e. przez jego brata Karakallę, zastosowano wobec niego damnatio memoriae. Była to praktyka polegająca na wymazaniu imienia osoby uznanej za wroga państwa z inskrypcji, dokumentów oraz publicznych monumentów. W inskrypcji na łuku triumfalnym usunięto imię Gety, co widoczne jest w nieznacznych zmianach w rozmieszczeniu liter[4][5].
Konstrukcja i dekoracja
[edytuj | edytuj kod]Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama o szerokości 25 m i wysokości 23 m. Mur ma grubość 11,85 m[4]. Środkowy przelot, przeznaczony dla procesji triumfalnych, ma 12 m wysokości i 7 m szerokości, podczas gdy boczne po 7,8 m wysokości i 3 m szerokości[4]. Boczne przeloty połączone są ze środkowym sklepionymi przejściami wewnątrz łuku[4].
Brama ozdobiona jest kolumnami w porządku kompozytowym, ustawionymi na wysokich cokołach ozdobionych wizerunkami pojmanych barbarzyńców. Nad bocznymi przelotami, w pachwinach łuku, znajdują się płaskorzeźby przedstawiające bóstwa rzeczne, powyżej których znajdują się panele z reliefami ukazującymi alegoryczne sceny triumfu oręża rzymskiego. Nad środkowym, największym przelotem umieszczone zostały boginie Wiktorie i personifikacje pór roku[4].
.jpg)
Z przedstawień łuku na monetach wiadomo, że attykę wieńczyła niezachowana do czasów dzisiejszych grupa rzeźbiarska, przedstawiająca cesarza powożącego rydwanem, otoczonego przez jadących konno żołnierzy[4].
Stan zachowania i znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Łuk Septymiusza Sewera zachował się w stosunkowo dobrym stanie, co zawdzięcza solidnej konstrukcji oraz częściowemu zasypaniu przez osady w okresie średniowiecza. Odkrycie łuku w XIX wieku przez archeologów umożliwiło jego zachowanie jako jednego z najlepiej zachowanych łuków triumfalnych w Rzymie. Obecnie jest obiektem regularnych prac konserwatorskich, które mają na celu ochronę detali płaskorzeźb oraz inskrypcji[6].
Łuk stanowi element turystyki w Rzymie, przyciągając zarówno badaczy historii starożytnej, jak i zwiedzających, którzy chcą zobaczyć jeden z symboli potęgi cesarstwa rzymskiego[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. Edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 70-71. ISBN 1-884964-80-X.
- ↑ David S. Potter, The Roman Empire at Bay, AD 180–395, Routledge, 2004, s. 85–86.
- ↑ Fergus Millar, The Roman Near East, 31 B.C.-A.D. 337, Harvard University Press, 1993, s. 160–161.
- ↑ a b c d e f L. Richardson jr: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 28-29. ISBN 0-8018-4300-6.
- ↑ Eric R. Varner, Mutilation and Transformation: Damnatio Memoriae and Roman Imperial Portraiture, Brill Academic Publishers, 2004, s. 184–186
- ↑ Henning Börm, A History of the Later Roman Empire AD 284–641, Wiley-Blackwell, 2018, s. 78.
- ↑ Henning Börm, A History of the Later Roman Empire AD 284–641, Wiley-Blackwell, 2018, s. 78.