Przejdź do zawartości

Łuk Septymiusza Sewera w Rzymie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łuk Septymiusza Sewera
Ilustracja
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Rzym

Adres

Forum Romanum

Typ budynku

łuk triumfalny

Wysokość całkowita

23 m

Ukończenie budowy

203

Położenie na mapie Rzymu
Mapa konturowa Rzymu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łuk Septymiusza Sewera”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łuk Septymiusza Sewera”
Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łuk Septymiusza Sewera”
Ziemia41°53′34,06″N 12°29′05,06″E/41,892794 12,484739

Łuk Septymiusza Sewerałuk triumfalny znajdujący się w południowo-zachodniej części Forum Romanum w Rzymie, wzniesiony w 203 roku ku czci Septymiusza Sewera i jego synów Karakalli i Gety[1]. Upamiętnia on zwycięstwa cesarza odniesione podczas kampanii wojennych na wschodzie[1], w tym wojen z Partami (195–197 n.e.), które pozwoliły na rozszerzenie granic Imperium Rzymskiego na tereny Mezopotamii i Armenii[2]. Łuk był nie tylko pomnikiem triumfu, ale także narzędziem propagandy, mającym podkreślić potęgę nowo ustanowionej dynastii Sewerów[3].

Damnatio memoriae Gety

[edytuj | edytuj kod]

Po zabójstwie Gety, w 212 roku n.e. przez jego brata Karakallę, zastosowano wobec niego damnatio memoriae. Była to praktyka polegająca na wymazaniu imienia osoby uznanej za wroga państwa z inskrypcji, dokumentów oraz publicznych monumentów. W inskrypcji na łuku triumfalnym usunięto imię Gety, co widoczne jest w nieznacznych zmianach w rozmieszczeniu liter[4][5].

Konstrukcja i dekoracja

[edytuj | edytuj kod]

Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama o szerokości 25 m i wysokości 23 m. Mur ma grubość 11,85 m[4]. Środkowy przelot, przeznaczony dla procesji triumfalnych, ma 12 m wysokości i 7 m szerokości, podczas gdy boczne po 7,8 m wysokości i 3 m szerokości[4]. Boczne przeloty połączone są ze środkowym sklepionymi przejściami wewnątrz łuku[4].

Brama ozdobiona jest kolumnami w porządku kompozytowym, ustawionymi na wysokich cokołach ozdobionych wizerunkami pojmanych barbarzyńców. Nad bocznymi przelotami, w pachwinach łuku, znajdują się płaskorzeźby przedstawiające bóstwa rzeczne, powyżej których znajdują się panele z reliefami ukazującymi alegoryczne sceny triumfu oręża rzymskiego. Nad środkowym, największym przelotem umieszczone zostały boginie Wiktorie i personifikacje pór roku[4].

Wydarzenia w Edessie podczas wojny partyjskiej na płaskorzeźbie

Z przedstawień łuku na monetach wiadomo, że attykę wieńczyła niezachowana do czasów dzisiejszych grupa rzeźbiarska, przedstawiająca cesarza powożącego rydwanem, otoczonego przez jadących konno żołnierzy[4].

Stan zachowania i znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Łuk Septymiusza Sewera zachował się w stosunkowo dobrym stanie, co zawdzięcza solidnej konstrukcji oraz częściowemu zasypaniu przez osady w okresie średniowiecza. Odkrycie łuku w XIX wieku przez archeologów umożliwiło jego zachowanie jako jednego z najlepiej zachowanych łuków triumfalnych w Rzymie. Obecnie jest obiektem regularnych prac konserwatorskich, które mają na celu ochronę detali płaskorzeźb oraz inskrypcji[6].

Łuk stanowi element turystyki w Rzymie, przyciągając zarówno badaczy historii starożytnej, jak i zwiedzających, którzy chcą zobaczyć jeden z symboli potęgi cesarstwa rzymskiego[7].

Łuk Septymiusza Sewera

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. Edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 70-71. ISBN 1-884964-80-X.
  2. David S. Potter, The Roman Empire at Bay, AD 180–395, Routledge, 2004, s. 85–86.
  3. Fergus Millar, The Roman Near East, 31 B.C.-A.D. 337, Harvard University Press, 1993, s. 160–161.
  4. a b c d e f L. Richardson jr: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 28-29. ISBN 0-8018-4300-6.
  5. Eric R. Varner, Mutilation and Transformation: Damnatio Memoriae and Roman Imperial Portraiture, Brill Academic Publishers, 2004, s. 184–186
  6. Henning Börm, A History of the Later Roman Empire AD 284–641, Wiley-Blackwell, 2018, s. 78.
  7. Henning Börm, A History of the Later Roman Empire AD 284–641, Wiley-Blackwell, 2018, s. 78.