Łuszczyk wielobarwny

Łuszczyk wielobarwny
	Passerina ciris
	(Linnaeus, 1758)
	; samiec
	; samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	kardynały
Rodzaj	Passerina
Gatunek	łuszczyk wielobarwny
Synonimy
	Emberiza ciris Linnaeus, 1758;
	Emberiza ciris Linnaeus, 1758;
Podgatunki
	P. c. ciris (Linnaeus, 1758); P. c. pallidior Mearns, 1911;
	P. c. ciris (Linnaeus, 1758); P. c. pallidior Mearns, 1911;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; żółty – lęgowy; niebieski – zimuje; 1 – Passerina ciris ciris; 2 – Passerina ciris pallidior
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Łuszczyk wielobarwny^[4], łuszcz papieski^[5] (Passerina ciris) – gatunek małego ptaka z rodziny kardynałów (Cardinalidae). Lęgi wyprowadza w południowych USA i północnym Meksyku; zimuje w Meksyku, Ameryce Centralnej, na południu Florydy, Bahamach, Kubie i kilku okolicznych wyspach. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono dwa podgatunki P. crisis^[2]^[4]^[6]^[7]:

P. ciris ciris – łuszczyk wielobarwny – południowo-wschodnie USA. Zimuje na południu Florydy, na Bahamach i Kubie.
P. ciris pallidior – łuszczyk teksaski – południowo-środkowe USA i północny Meksyk. Zimuje od Meksyku po zachodnią Panamę.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Charakterystyka: Bardzo wyraźny dymorfizm płciowy. Gruby, krótki szary dziób. Samiec ma jasnogranatową głowę do karku i gardła. Jest ono czerwone, tak jak brzuch, pierś i kuper z pokrywami nadogonowymi. Grzbiet oliwkowy. Skrzydła brązowe z zielonymi pokrywami skrzydłowymi II rzędu. Nogi szare, ogon brązowy. Młode i samice mają skromne, szarozielone, oliwkowe i szare upierzenie.
Wymiary

długość ciała: 13–14 cm^[2]
rozpiętość skrzydeł: 22 cm
masa ciała: 13–19 g

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Tereny z rozproszonymi drzewami i krzewami, miejsca zachwaszczone. Często w pobliżu wody.
Zachowanie: Zazwyczaj żeruje na ziemi. Latem trzyma się w parach, zimą w grupach. Śpiewa z wysokiej gałęzi, często się kąpie.
Głos: Przyjemny, lekki szczebiot, piskliwy i bardzo zróżnicowany, wabi głównie „łicz”.
Pożywienie: Nasiona i owady.
Lęgi: 1–3, rzadko 4. Buduje na drzewie miseczkowate gniazdo z trawy i liści, wyścielone delikatnym materiałem, w tym włosiem. Składa 3 lub 4 niebieskobiałe, czerwonobrązowo nakrapiane jaja. Inkubacja trwa 11 lub 12 dni. Młode potrafią latać po 12–14 dniach.

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2018 roku klasyfikuje łuszczyka wielobarwnego jako gatunek najmniejszej troski (Least Concern – LC). Wcześniej (od 2004 roku) miał on status gatunku narażonego (Near Threatened – NT). Organizacja Partners in Flight szacuje (2018) liczebność populacji na około 14 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Passerina ciris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Brewer, D.: Painted Bunting (Passerina ciris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].
↑ ^a ^b Passerina ciris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazewnictwo polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cardinalidae Ridgway, 1901 - kardynały - Cardinals, grosbeaks and allies (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-26].
↑ David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Encyklopedia Ptaki. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2009 ISBN 978-83-01-15733-3.
↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cardinals, grosbeaks and (tanager) allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
↑ Denis Lepage: Łuszczyk wielobarwny (Passerina ciris) (Linnaeus, 1758). Avibase. [dostęp 2013-07-13].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Humme: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. Warszawa: Multico, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Passerina ciris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Brewer, D.: Painted Bunting (Passerina ciris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].

[iucn-3] Passerina ciris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazewnictwo polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cardinalidae Ridgway, 1901 - kardynały - Cardinals, grosbeaks and allies (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-26].

[5] David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Encyklopedia Ptaki. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2009 ISBN 978-83-01-15733-3.

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cardinals, grosbeaks and (tanager) allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).

[avibase-7] Denis Lepage: Łuszczyk wielobarwny (Passerina ciris) (Linnaeus, 1758). Avibase. [dostęp 2013-07-13].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]