Łysostopek wodnisty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łysostopek wodnisty |
| Nazwa systematyczna | |
| Gymnopus aquosus (Bull.) Antonín & Noordel Mycotaxon 63: 363 (1997) | |
_Anton%C3%ADn_%26_Noordel_86533.jpg)
Łysostopek wodnisty (Gymnopus aquosus (Bull.) Antonín & Noordel.) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Gymnopus, Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1781 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus aquosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1997 r. Vladimir Antonín i Machiel Evert Noordeloos, przenosząc go do rodzaju Gymnopus[1].
- Agaricus aquosus Bull. 1781
- Collybia aquosa (Bull.) P. Kumm. 1871
- Collybia aquosa (Bull.) P. Kumm. 1871 var. aquosa
- Collybia dryophila var. aquosa (Bull.) Quél. 1886
- Collybia dryophila var. oedipus Quél. 1888
- Marasmius dryophilus var. aquosus (Bull.) Rea 1922
- Marasmius dryophilus var. oedipus (Quél.) Rea 1922
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r., dawniej gatunek ten w polskim piśmiennictwie mykologicznym opisywany był przez Franciszka Błońskiego jako bedłka wodnista[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O średnicy 2,5–6,5 cm, gładki i nagi. Za młodu półkulisty lub łukowaty, u starszych okazów natomiast płaski, o lekko wklęśniętym środku. Brzeg ostry, za młodu podwinięty, potem wyprostowany, u starszych okazów faliście powyginany i czasami wygięty do góry. Jest higrofaniczny; w czasie suchej pogody jest niemal biały, w czasie wilgotnej natomiast ma kolor od jasnożółtego do ochrowego i brzegi prześwitująco karbowane[3][4].
Gęste, cienkie, przyrośnięte do trzonu, w kolorze od białego do kremowego. Ich ostrza są tego samego koloru i oszronione[3].
Wysokość 2–7 cm, grubość 2–4 mm, cylindryczny, rurkowato dęty, kruchy. Charakterystyczną cechą jest rozszerzenie trzonu u podstawy oraz różowawa grzybnia obrastająca podstawę trzonu. Powierzchnia gładka i naga, w górnej części ma barwę bladożółtą, poza tym w takim samym kolorze jak kapelusz[3].
Cienki, jasnożółty, wodnisty. Smak nieznaczny, zapach przyjemny, grzybowy[3].
Biały. Zarodniki o kształcie od elipsoidalnego do wrzecionowatego, gładkie. Na jednym z końców posiadają dzióbek. Rozmiary: 5–7,5 × 3–4 μm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znany jest tylko w Europie. Jest szeroko rozprzestrzeniony, ale niezbyt częsty[5]. W Polsce jego rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. Do 2003 r. w piśmiennictwie naukowym podano 6 jego stanowisk na terenie Polski[2].
Zazwyczaj występuje w grupkach składających się z kilku owocników[4]. Występuje na niżu i na terenach podgórskich w lasach liściastych, mieszanych i iglastych i na torfowiskach. Rośnie na ziemi, zazwyczaj w trawach, mchach i w ściółce leśnej. Owocniki pojawiają się od maja do sierpnia[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- łysostopek pospolity (Gymnopus dryophilus) ma ciemniejszy kapelusz, niezgrubiały trzon i nie posiada grzybni na podstawie trzonu[3]
- łysostopek bursztynowy (Gymnopus ocior) jest ciemniejszy i często ma żółtawe blaszki[4]
- twardzioszek przydrożny (Marasmius oreades) ma elastyczny trzon, rzadkie blaszki i rośnie na łąkach i pastwiskach[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d Łysostopek wodnisty Gymnopus aquosus [online] [dostęp 2013-02-25].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].