Przejdź do zawartości

Śmierć i pogrzeb papieża Franciszka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Śmierć i pogrzeb papieża Franciszka
Data

21 kwietnia 2025 (śmierć)
26 kwietnia 2025 (pogrzeb)

Lokalizacja

Domus Sanctae Marthae, Watykan (śmierć)
Plac Świętego Piotra, Watykan (pogrzeb)
Bazylika Matki Bożej Większej, Rzym (pochówek)

Celebrans uroczystości

Kolegium Kardynałów
(pod przewodnictwem kard. Giovanniego Battisty Re)

Liczba uczestników

250 kardynałów, patriarchów, arcybiskupów, biskupów, księży, osób konsekrowanych i świeckich, 400 tys. wiernych

Uwagi

• Pierwszy pogrzeb urzędującego papieża od 2005 roku i pierwszy raz od 1903 roku kiedy papież jest pochowany poza Watykanem

Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews

Śmierć i pogrzeb papieża Franciszka – śmierć i ceremonia pogrzebowa 266. papieża i 8. suwerena Państwa Watykańskiego w latach 2013–2025, pierwszego papieża z Ameryki Południowej i pierwszego spoza Europy od ponad 1200 lat oraz pierwszego papieża jezuity.

Pochodzący z Argentyny papież Franciszek zmarł 21 kwietnia 2025 o godzinie 7:35 w Watykanie w drugim dniu świąt Wielkanocnych. Od 14 lutego do 23 marca 2025 przebywał w ciężkim stanie w klinice Gemelli, pogarszający wpływ na jego zdrowie miało obustronne zapalenie płuc. Po raz ostatni publicznie pojawił się 20 kwietnia 2025 na balkonie Bazyliki Świętego Piotra w celu udzielenia błogosławieństwa Urbi et Orbi z okazji Niedzieli Wielkanocnej. Informację o śmierci podał o godz. 9:47 kardynał kamerling Kevin Farrell. Uroczystości pogrzebowe papieża odbyły się 26 kwietnia 2025.

Był drugim papieżem, który zmarł w trakcie pełnienia urzędu w XXI wieku, po Janie Pawle II w 2005 roku[1]. Po śmierci papieża, zostało zwołane konklawe, w którym kardynałowie wybrali po raz pierwszy od 2005 roku następcę po zmarłym urzędującym papieżu. Został nim papież Leon XIV.

Tło

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze problemy ze zdrowiem pojawiły się 31 grudnia 2020; ogłoszono wówczas, że papież Franciszek ze względu na rwę kulszową nie będzie mógł przewodniczyć I Nieszporom Uroczystości Świętej Bożej Rodzicielki Maryi oraz mszy świętej następnego dnia[2]. Była to pierwsza uroczystość, z której papież musiał zrezygnować z powodów zdrowotnych[3]. 4 lipca 2021 papież Franciszek w klinice Gemelli został poddany zabiegowi chirurgicznemu uchyłkowatości okrężnicy, który polegał na wycięciu części jelita grubego (tzw. hemikolektomia)[4]. W związku z rekonwalescencją papieża Franciszka po operacji, po raz pierwszy od swojego pontyfikatu modlitwie Anioł Pański przewodniczył z apartamentu w klinice[5]. Pobyt w szpitalu papież zakończył 14 lipca 2021[6].

Papież Franciszek w czerwcu 2024

W 2021 roku problemy zdrowotne Franciszka wywołały plotki, że może on zrezygnować[7], które on sam zdementował[8]. 5 maja 2022 podczas spotkania w auli Pawła VI z Międzynarodową Unią Przełożonych Generalnych zgromadzeń żeńskich poruszał się na wózku inwalidzkim z powodu problemów z kolanem. W czerwcu 2022 roku, po przejściu leczenia kolana, Franciszek odwołał zaplanowane podróże do Demokratycznej Republiki Konga i Sudanu Południowego[9]. W wywiadzie dla Reutersa w tym samym miesiącu Franciszek powiedział, że nie rozważał rezygnacji, ale zrobi to, jeśli jego stan zdrowia uniemożliwi mu zarządzanie Kościołem[10].

Podczas swojej podróży do Demokratycznej Republiki Konga w lutym 2023 roku Franciszek powiedział, że rezygnacja „nie jest w jego planach na ten moment”[11]. Od 29 marca do 1 kwietnia 2023 papież Franciszek przebywał w klinice Gemelli, z powodu zapalenia oskrzeli[12], zaś 7 czerwca 2023 przeszedł operację z powodu niedrożności jelit, tzw. laparotomię[13][14]. Pobyt w klinice papież zakończył 16 czerwca 2023[15]. 26 listopada tego samego roku z powodu choroby infekcji płuc, papież Franciszek w kaplicy w Domu Świętej Marii przewodniczył w modlitwie Anioł Pański, jednocześnie mając problemy z płucami nie mogąc czytać rozważań[16]. Podczas środowych audiencji generalnych tj. 28 lutego[17], 6 marca[18], 13 marca 2024[19] i 5 lutego 2025[20] papież z powodu problemów z głosem nie mógł odczytać katechezy.14 lutego 2025 trafił do kliniki Gemelli z powodu trwającego od kilku dni silnego zapalenia oskrzeli[21][22], w związku z tym zostały zawieszone wszelkie spotkania, w tym udział papieża w mszy jubileuszowej Artystów i Świata Kultury (16 lutego)[23] i jubileuszu Diakonów (23 lutego)[24], cotygodniowej modlitwie Anioł Pański (16 i 23 lutego)[25][24] oraz w środowej audiencji generalnej (19 lutego 2025)[26]. Kontrolne badanie TK klatki piersiowej wykazało „początek obustronnego zapalenia płuc”[27][28] i nastąpiła zmiana w terapii leczenia papieża[29]. Do 22 lutego 2025 stan zdrowia papieża lekko się poprawił[30], jednak tego samego dnia rano doszło do kryzysu astmatycznego, który wymagał podania tlenu. Ponadto badania krwi wykazały małopłytkowość połączoną z anemią, przez co konieczna była transfuzja krwi[31]. 23 lutego 2025 papież nadal był w stanie krytycznym, przy czym stwierdzono u niego początek lekkiej niewydolności nerek[32]. Ostatecznie został wypisany ze szpitala 23 marca 2025, jego stan określono wówczas jako stabilny, wcześniej po raz pierwszy od pobytu w klinice ukazał się wiernym na balkonie w klinice, wypowiadając kilka słów oraz udzielił zgromadzonym błogosławieństwa[33].

6 kwietnia 2025 papież pojawił się na wózku inwalidzkim na placu św. Piotra i błogosławił wiernych[34]. 9 kwietnia odbył spotkanie z królem Karolem III oraz królową Kamilą[35]. 10 kwietnia Franciszek pojawił się w bazylice św. Piotra, aby zobaczyć prace remontowe, zainteresowanie mediów przykuł fakt, iż Ojciec Święty ubrany był w czarne spodnie i biały sweter[36]. 13 kwietnia pobłogosławił tłum zgromadzony na placu św. Piotra z okazji Niedzieli Palmowej[37]. 16 kwietnia uczestniczył w pierwszej od 14 lutego audiencji, na której przyjął kierownictwo i personel kliniki Gemelli, Uniwersytetu Katolickiego oraz Dyrekcji Zdrowia i Higieny Państwa Watykańskiego[38]. Ze względu na stan zdrowia nie przewodniczył on uroczystościom triduum paschalnego w Watykanie[39]. W Wielki Czwartek, 17 kwietnia papież odwiedził zakład karny Regina Coeli w Rzymie[40]. 19 kwietnia 2025 ponownie niespodziewanie pojawił się w bazylice św. Piotra[41]. W dzień Wielkanocy udzielił błogosławieństwa Urbi et Orbi oraz złożył świąteczne życzenia na balkonie bazyliki św. Piotra – było to jego ostatnie publiczne wystąpienie[42]. Tego samego dnia Ojciec Święty spotkał się z wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych J.D. Vance’em[43] oraz z premierem Chorwacji Andrejem Plenkoviciem i to był ostatni urzędnik polityczny, z którym spotkał się papież Franciszek[44].

Śmierć i reakcje

[edytuj | edytuj kod]

21 kwietnia 2025 o godzinie 9:47 kardynał kamerling Kevin Farrell w towarzystwie kardynała Pietra Parolina (sekretarza stanu), arcybiskupa Edgara Peña Parry (substytuta ds. ogólnych w Sekretariacie Stanu) oraz arcybiskupa Diega Ravelliego (mistrza papieskich ceremonii) poinformował o śmierci papieża, do której doszło o godzinie 7:35 w Domu Świętej Marty, stanowiącym miejsce zamieszkania Franciszka[45][46]. W oficjalnym komunikacie medycznym dyrektor watykańskiej służby zdrowia profesor Andrea Arcangeli poinformował, że przyczynami śmierci papieża Franciszka były udar mózgu, śpiączka i nieodwracalna zapaść kardiologiczna[47][48].

W związku ze śmiercią papieża Franciszka wiele państw na świecie ogłosiło oficjalną żałobę narodową. Siedmiodniową żałobę ogłoszono w Argentynie[49], Brazylii[50] i Timorze Wschodnim[51], pięciodniową we Włoszech[52], Paragwaju[53] oraz Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej[54], czterodniową w Kostaryce[55] i Filipinach[56], trzydniową w Hiszpanii, Portugalii[57], Bangladeszu[58], Chile[59], Kubie[60], Wenezueli[61], Peru[62], Portoryko[63], Panamie[64], Gwatemali[65], Dominikanie[66], Belize[67], Monako[68], Indiach[69], Ekwadorze[70], Mozambiku[71], Gwinei Równikowej[72], Palestynie[73] i Libanie[74], dwudniową na Malcie[75] i w Republice Zielonego Przylądka[76] a jednodniową w Urugwaju[77], Węgrzech[78], Chorwacji[79], Polsce[80], Rumunii[81], Słowacji[82], Słowenii[83], Litwie[84], Albanii[85], Sri Lance[86], Republice Środkowoafrykańskiej[87], Zambii[88] oraz Bośni i Hercegowinie[89]. Jordania i Tajlandia na znak żałoby opuściła swoje flagi państwowe do połowy masztu na wszystkich rządowych, państwowych i publicznych instytucjach na trzy dni[90][91]. Sudan Południowy na znak żałoby ogłosił dzień (25 kwietnia) dniem wolnym od pracy[92]. Prezydent USA Donald Trump poinformował w poniedziałek, że nakazał opuszczenie flag państwowych do połowy masztu, by uhonorować zmarłego papieża Franciszka. Dodał, że papież był „dobrym człowiekiem, który ciężko pracował” i powiedział, że zgadza się z przesłaniem Franciszka dotyczącym migrantów”[93]. W Wielkiej Brytanii opuszczono Union Flag do połowy masztów na rezydencjach królewskich oraz ambasadach[94]. Rząd Francji zarządził na dzień pogrzebu papieża Franciszka opuszczenie flag na budynkach publicznych[95]. O godzinie 11:00 na cześć zmarłego papieża osiemdziesiąt osiem razy zabiły dzwony katedry Notre-Dame w Paryżu[96] oraz o godz. 12:00 Dzwon Zygmunt w krakowskiej katedrze na Wawelu[97]. Kondolencje wyrazili przedstawiciele wielu państw[98] m.in. prezydent Polski Andrzej Duda, opisując papieża jako „wielkiego apostoła Miłosierdzia”[99].

Uroczystości żałobne (21–26 kwietnia 2025)

[edytuj | edytuj kod]
Procesja z ciałem papieża Franciszka do Bazyliki św. Piotra procesyjnie przeniesiona z kaplicy Domu Świętej Marty
Trumna z ciałem papieża Franciszka, wystawiona w bazylice św. Piotra; obok stoi m.in prezydent Brazylii Luiz Inácio Lula da Silva oraz była prezydent Brazylii Dilma Rousseff

W dniu śmierci Franciszka o godzinie 19:00 odbyła się msza święta dla kapłanów diecezji rzymskiej w bazylice Świętego Jana na Lateranie. O godzinie 20:00 rozpoczęły się obrzędy potwierdzenia śmierci papieża i złożenia jego zabalsamowanego ciała w trumnie w kaplicy Domu Świętej Marty, gdzie żegnali go jego współpracownicy[100][101]. 23 kwietnia 2025 o godz. 9:00 do 25 kwietnia do godz. 19:00 trumna z ciałem papieża została procesyjnie przeniesiona z kaplicy Domu Świętej Marty do bazyliki św. Piotra na Watykanie i po krótkim nabożeństwie pod przewodnictwem kard. Kevina Farrela, kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego, wystawiona na widok publiczny, dając wiernym możliwość oddania hołdu zmarłemu papieżowi[102].

Stolica Apostolska podała, że w trakcie tych dni hołd zmarłemu oddało ok. 100 tys. wiernych; w tym m.in premier Giorgia Meloni[103][104], prezydent Francji Emmanuel Macron z małżonką[105], prezydent Brazylii Luiz Inácio Lula da Silva, premier Węgier Viktor Orbán, prezydent Litwy Gitanas Nausėda[106] oraz prezydent Irlandii Michael D. Higgins[107].

25 kwietnia 2025 o godz. 20:00 nastąpił obrzęd zasłonięcia twarzy białym welonem oraz zamknięcia trumny z ciałem papieża Franciszka[108], której włożono monety wybite podczas jego pontyfikatu oraz rogito – dokument opisujący życiorys i osiągnięcia Franciszka[109][110][111].

26 kwietnia 2025, kilka godzin przed uroczystościami pogrzebowymi, hołd przy trumnie zmarłego papieża oddali król Hiszpanii Filip VI[112], książę Walii Wilhelm wraz z premierem Wielkiej Brytanii Keirem Starmerem[113] oraz prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump[112].

Uroczystości pogrzebowe (26 kwietnia 2025)

[edytuj | edytuj kod]
Uroczystość pogrzebowa papieża Franciszka
Trumna z ciałem papieża Franciszka procesyjnie wchodzi do bazyliki św. Piotra po zakończonej eucharystii
Kondukt żałobny z trumną z ciałem papieża zmierzający do Bazyliki Matki Bożej Większej na wysokości Koloseum
Papamobile z trumną papieża Franciszka, zmierzające procesyjnie do Bazyliki Matki Bożej Większej
Trumna z papieżem Franciszkiem przed wejściem do Bazyliki Matki Bożej Większej

26 kwietnia 2025 ok. godziny 10:00 na placu św. Piotra rozpoczęła się msza święta pogrzebowa wraz z wyniesieniem trumny z ciałem zmarłego papieża Franciszka. Podczas uroczystości, liturgii słowa i liturgii eucharystycznej przy ołtarzu oraz obrzędom pogrzebowym przewodniczył dziekan Kolegium Kardynalskiego Giovanni Battista Re[114]; na trumnę położono ewangeliarz, gdzie lekki wiatr przewracał kartki księgi[115][116]. W homilii, kardynał zaznaczył że papież wybierając imię, wiedział jaką drogą ma zmierzać przez swój pontyfikat[117].

Na zakończenie eucharystii nastąpił obrzęd ostatniego pożegnania, podczas którego odśpiewano litanię do Wszystkich Świętych, a kardynał Baldassare Reina – wikariusz generalny Jego Świątobliwości dla diecezji rzymskiej, odmówił modlitwę przy trumnie papieża. Następnie to samo uczynili patriarchowie, arcybiskupi więksi i metropolici stojący na czele katolickich Kościołów wschodnich[118].

Grób papieża Franciszka w bazylice Matki Bożej Większej

Po uroczystej eucharystii na placu św. Piotra trumna z drewna cyprysowego wyruszyła procesyjnie do bazyliki św. Piotra i stamtąd leżąc na specjalnym papamobile została przetransportowana w kondukcie żałobnym liczącą 6 km trasą przebiegającą rzymskimi ulicami, m.in. przez plac Wenecki, koło Koloseum i koło bazyliki św. Jana na Lateranie, do bazyliki Matki Bożej Większej, którą zmarły papież wybrał na miejsce swojego pochówku[119][120][121][122]. Po dotarciu do bazyliki Matki Bożej Większej, pod przewodnictwem kardynała Kevina Farrella – kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego, odbyła się mająca prywatny charakter ceremonia pochówku, w której oprócz Farrella wzięli udział także m.in. Giovanni Battista Re oraz polscy kardynałowie: Stanisław Ryłko, członek Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego i Konrad Krajewski, jałmużnik papieski[122][120][119]. Podczas niej trumnę z ciałem Franciszka złożono, zgodnie z jego wolą, w położonym w niszy w nawie bocznej między dwoma kaplicami prostym ziemnym grobie nakrytym płytą z jedynym napisem: Franciscus, nad którym umieszczono reprodukcję krzyża, który nosił na piersi[122][119][120]. Papież Franciszek został pierwszym papieżem pochowanym poza Watykanem od czasów papieża Leona XIII w 1903[114][123][124] i siódmym pochowanym w tej bazylice[125].

W uroczystości uczestniczyło 250 kardynałów, patriarchów, arcybiskupów, biskupów, księży, osób konsekrowanych i świeckich[126]. W ostatnim pożegnaniu uczestniczyło 250 tys. wiernych zgromadzonych na placu św. Piotra, zaś 150 tys. ustawiło się wzdłuż trasy konduktu z trumną Franciszka, zmierzającego do miejsca jego pochówku[127].

Przedstawiciele państw i organizacji

[edytuj | edytuj kod]
Przywódcy państwowi na pogrzebie papieża Franciszka, w tym m.in były prezydent USA Joe Biden, premier Czech Petr Fiala, premier Szwecji Ulf Kristersson, prezydent Mozambiku Daniel Chapo, prezydent Republiki Zielonego Przylądka José Maria Neves, prezydent Brazylii Luiz Inácio Lula da Silva, prezydent Bośni i Hercegowiny Borjana Krišto, premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer oraz Matylda, królowa Belgów i Filip I Belgijski, prezydent Austrii Alexander Van der Bellen, prezydent Armenii Wahagn Chaczaturian, Henryk, wielki książę Luksemburga, prezydent Litwy Gitanas Nauseda, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier
Państwa, których oficjalne delegacje zapowiedziały udział w pogrzebie papieża Franciszka

Swój udział w uroczystościach pogrzebowych papieża Franciszka m.in ogłosili:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ What happens next after a pope dies, according to recent history. npr.org, 21 kwietnia 2025. [dostęp 2025-04-25].
  2. ↑ Dichiarazione del Direttore della Sala Stampa della Santa Sede, Matteo Bruni. press.vatican.va, 2020-12-31. [dostęp 2020-12-31]. (wł.).
  3. ↑ Papież nie odprawi nabożeństwa i Mszy na przełomie roku. gosc.pl, 2020-12-31. [dostęp 2021-01-01].
  4. ↑ Papież Franciszek w klinice Gemelli. Przeszedł zabieg chirurgiczny. wp.pl. 4 lipca 2021. [dostęp 2021-07-06].
  5. ↑ Papież z Kliniki Gemelli: każdy potrzebuje gestu, który łagodzi ból i podnosi w chorobie. niedziela.pl. [dostęp 2021-07-11].
  6. ↑ Franciszek opuścił klinikę Gemelli i wrócił do Watykanu. niedziela.pl. [dostęp 2021-07-14].
  7. ↑ Analysis: What's behind rumors that Pope Francis will resign?. catholicnewsagency.com, 30 sierpnia 2021. [dostęp 2025-04-27].
  8. ↑ Pope denies resignation report, says leads normal life after surgery. yahoo.com. [dostęp 2025-04-27].
  9. ↑ Pope Francis cancels trip to Congo and South Sudan over health issues. france24.com. [dostęp 2025-04-27].
  10. ↑ EXCLUSIVE Pope Francis denies he is planning to resign soon. reuters.com. [dostęp 2025-04-27].
  11. ↑ Disabled Catholics praise pope's example in publicly using a wheelchair. ncronline.org. [dostęp 2025-04-27].
  12. ↑ Papież Franciszek wyszedł ze szpitala. „Wciąż żyję”. rmf24.pl. [dostęp 2023-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  13. ↑ Papieża Franciszka czeka laparotomia. Na czym polega ten zabieg?. kobieta.onet.pl, 7 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-09].
  14. ↑ Franciszek po operacji, stan zdrowia papieża. Najnowszy komunikat Watykanu. tvn24.pl. [dostęp 2023-06-09].
  15. ↑ Papież Franciszek opuścił rzymską klinikę Gemelli. pap.pl. [dostęp 2023-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  16. ↑ Choroba papieża Franciszka. Nie był w stanie odczytać tekstu rozważań. polsatnews.pl, 26 listopada 2023. [dostęp 2023-11-27].
  17. ↑ Papież Franciszek nie czuje się dobrze. Podczas audiencji zastąpił go ksiądz. rp.pl, 28 lutego 2024. [dostęp 2024-03-07].
  18. ↑ Problemy zdrowotne papieża. Na audiencji generalnej nie przeczytał katechezy. polsatnews.pl, 6 marca 2024. [dostęp 2024-03-07].
  19. ↑ Paulina Eliza Godlewska: Kłopoty papieża ze zdrowiem. Franciszek nie zdołał odczytać katechezy. wydarzenia.interia.pl, 13 marca 2024. [dostęp 2024-03-13].
  20. ↑ Papież Franciszek zachorował. "Proszę o przebaczenie". polsatnews.pl, 5 lutego 2025. [dostęp 2025-02-08].
  21. ↑ Papież Franciszek nie żyje. Zmarł w wieku 88 lat [online], Wirtualna Polska, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21] (pol.).
  22. ↑ Papież Franciszek trafił do szpitala. Jest komunikat Watykanu. wiadomosci.onet.pl, 14 lutego 2025. [dostęp 2025-02-17].
  23. ↑ Jubileusz Artystów i Świata Kultury: zachowanie i przekaz dziedzictwa kulturowego. vaticannews.va, 15 lutego 2025. [dostęp 2025-02-17].
  24. ↑ a b PILNE: Papieski kalendarz anulowany aż do 23 lutego. Papież dalej w szpitalu. deon.pl. [dostęp 2025-02-18].
  25. ↑ Franciszek w szpitalu Gemelli: poprawa zdrowia, Papież nie poprowadzi niedzielnej modlitwy Anioł Pański. vaticannews.va, 15 lutego 2025. [dostęp 2025-02-17].
  26. ↑ Kolejne wydarzenia z papieżem odwołane. Stan Franciszka wymaga hospitalizacji. misyjne.pl. [dostęp 2025-02-18].
  27. ↑ Papież ma obustronne zapalenie płuc, prosi o modlitwę. vaticannews.va, 18 lutego 2025. [dostęp 2025-02-19].
  28. ↑ "Panuje oczywisty lęk". Niepokojące doniesienia o stanie zdrowia papieża. wydarzenia.interia.pl. [dostęp 2025-02-19].
  29. ↑ "Świat niepokoi się o papieża". Włoskie media komentują pogorszenie stanu zdrowia Franciszka. wiadomosci.onet.pl, 19 lutego 2025. [dostęp 2025-02-19].
  30. ↑ Przewodniczący Konferencji Episkopatu: Papież zmierza do pełnego powrotu do zdrowia. deon.pl, 19 lutego 2025. [dostęp 2025-02-22].
  31. ↑ Watykan: stan zdrowia papieża dalej jest krytyczny. deon.pl. [dostęp 2025-02-22].
  32. ↑ Papież dalej w stanie krytycznym. Nowy komunikat Watykanu. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-02-23].
  33. ↑ Przełom w Watykanie. Papież Franciszek opuszcza szpital. interia.pl, 23 marca 2025. [dostęp 2025-03-23].
  34. ↑ Elisabetta Povoledo, Recovering Pope Surprises Pilgrims With a Public Appearance, „The New York Times”, 6 kwietnia 2025, ISSN 0362-4331 [dostęp 2025-04-21] (ang.).
  35. ↑ Król Karol III i królowa Kamila spotkali się w Watykanie z papieżem Franciszkiem [online], Rzeczpospolita [dostęp 2025-04-21].
  36. ↑ Papież Franciszek zaskoczył wiernych. Uwagę zwrócił jego ubiór [online], Wprost, 10 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  37. ↑ Papież Franciszek na placu św. Piotra: Dobrej Niedzieli Palmowej! [online], www.rmf24.pl [dostęp 2025-04-21].
  38. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Serwis prasowy KAI, Pierwsza od lutego oficjalna audiencja papieża Franciszka | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 16 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  39. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Serwis prasowy KAI, Papież powierzył kardynałom przewodniczenie celebracjom wielkanocnym | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 17 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  40. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Serwis prasowy KAI, Papież spotkał się z więźniami w rzymskim zakładzie karnym | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 17 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  41. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Serwis prasowy KAI, Franciszek niespodziewanie pojawił się w bazylice watykańskiej. ZOBACZ WIDEO | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 19 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  42. ↑ Papież pojawił się na balkonie bazyliki Świętego Piotra [online], Rzeczpospolita [dostęp 2025-04-21].
  43. ↑ Papież spotkał się z wiceprezydentem USA J.D. Vance'm [ZDJĘCIA] [online], www.pap.pl [dostęp 2025-04-21].
  44. ↑ Andrej Plenković posljednji je svjetski političar koji je vidio Papu prije smrti. tportal.hr. [dostęp 2025-04-27].
  45. ↑ Papież Franciszek odszedł do Domu Ojca - Vatican News [online], www.vaticannews.va, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  46. ↑ Katarzyna Kulik-Libuda, Nie żyje papież Franciszek. Miał 88 lat. Watykan poinformował o jego śmierci. "Nauczył nas żyć wartościami Ewangelii" [online], Głos Wielkopolski, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  47. ↑ Watykan podaje przyczynę śmierci papieża Franciszka. Jest komunikat.. Onet.pl, 2025-04-21. [dostęp 2025-04-21].
  48. ↑ Pope's death due to stroke and irreversible cardiocirculatory collapse. vaticannews.va, 2025-04-21. [dostęp 2025-04-21]. (ang.).
  49. ↑ Dawniej go obrażał, później przepraszał. Prezydent Argentyny pożegnał papieża Franciszka. "Adios". wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2025-04-21].
  50. ↑ Brazil's Lula decrees seven-day mourning in Pope Francis' memory. ynetnews.com. [dostęp 2025-04-21].
  51. ↑ Catholic-majority East Timor Declares Week Of Mourning For Pope Francis. barrons.com. [dostęp 2025-04-21].
  52. ↑ Proclamati 5 giorni di lutto nazionale per la morte di Papa Francesco: cosa comporta la decisione del Cdm. fanpage.it. [dostęp 2025-04-25].
  53. ↑ Santiago Peña declara duelo oficial en Paraguay por la muerte del papa Francisco. ultimahora.com. [dostęp 2025-04-25].
  54. ↑ Governo decreta 5 dias de luto nacional em homenagem ao Papa Francisco. stp-press.st. [dostęp 2025-04-25].
  55. ↑ Costa Rica decreta cuatro días de duelo nacional por fallecimiento del Papa Francisco. elmundo.cr. [dostęp 2025-04-21].
  56. ↑ Philippines declares period of national mourning for Pope Francis. philstar.com. [dostęp 2025-04-25].
  57. ↑ Morte do Papa: luto nacional de 24 a 26 de abril. abola.pt. [dostęp 2025-04-25].
  58. ↑ Bangladesh to observe 3-day state mourning following Pope Francis’ death. unb.com.bd. [dostęp 2025-04-25].
  59. ↑ Boric declara tres días de duelo nacional por muerte de papa. emol.com. [dostęp 2025-04-21].
  60. ↑ Duelo Oficial en Cuba por deceso del papa Francisco. prensa-latina.cu. [dostęp 2025-04-25].
  61. ↑ Venezuela decreta varios días de duelo nacional por el fallecimiento del papa Francisco. meridiano.net. [dostęp 2025-04-25].
  62. ↑ Duelo nacional por la muerte del papa Francisco: Gobierno de Dina Boluarte declarará luto por 3 días. infobae.com. [dostęp 2025-04-21].
  63. ↑ Jenniffer González decrees three days of mourning for Pope Francis’ death. elnuevodia.com. [dostęp 2025-04-21].
  64. ↑ Panamá declara tres días de duelo nacional por fallecimiento del papa Francisco pero no serán libres. telemetro.com. [dostęp 2025-04-21].
  65. ↑ Guatemala decreta tres días de duelo nacional por muerte del Papa. emisorasunidas.com. [dostęp 2025-04-21].
  66. ↑ Gobierno declara duelo oficial de tres días por fallecimiento del papa Francisco. elnuevodiario.com.do. [dostęp 2025-04-21].
  67. ↑ Office of the Prime Minister Announces Period of Mourning on the Passing of His Holiness, Pope Francis. pressoffice.gov.bz. [dostęp 2025-04-25].
  68. ↑ Monaco declares national mourning for Pope Francis with flags at half-mast and moment of silence. monacolife.net. [dostęp 2025-04-25].
  69. ↑ The passing of Pope Francis: India announces three-day morning. economictimes.indiatimes.com. [dostęp 2025-04-21].
  70. ↑ El presidente de Ecuador declara duelo nacional de tres días por el fallecimiento del papa. swissinfo.ch. [dostęp 2025-04-25].
  71. ↑ Decretado Luto Nacional de três dias pela morte do Papa Francisco. opais.co.mz. [dostęp 2025-04-25].
  72. ↑ El Presidente de la República declara 3 días de luto nacional por la muerte del Papa Francisco. ahoraeg.com. [dostęp 2025-04-25].
  73. ↑ President Abbas Declares Three Days of Mourning for Pope Francis. hcc.ps. [dostęp 2025-04-25].
  74. ↑ Lebanon declares three days of mourning for late Pope Francis. nna-leb.gov.lb. [dostęp 2025-04-21].
  75. ↑ Malta declares tomorrow a national day of mourning for Pope Francis. independent.com.mt. [dostęp 2025-04-21].
  76. ↑ Cabo Verde decreta luto nacional pela morte do Papa Francisco. e-global.pt. [dostęp 2025-04-25].
  77. ↑ Gobierno enviará una delegación oficial al Vaticano y se decretará duelo oficial el día del sepelio del papa Francisco. subrayado.com.uy. [dostęp 2025-04-21].
  78. ↑ Ferenc pápa temetésének napja nemzeti gyásznap lesz Magyarországon. kormany.hu. [dostęp 2025-04-21].
  79. ↑ U subotu 26. travnja 2025. bit će Dan žalosti u Republici Hrvatskoj povodom smrti Svetog Oca Franje. vlada.gov.hr. [dostęp 2025-04-25].
  80. ↑ Prezydent leci na pogrzeb papieża. Ogłosił żałobę narodową. tvn24.pl. [dostęp 2025-04-22].
  81. ↑ Guvernul va declara zi de doliu național în România, sâmbătă, la înmormântarea papei Francisc. Ce presupune măsura. digi24.ro. [dostęp 2025-04-25].
  82. ↑ Fico: Gov't Should Be Represented at Pope's Funeral by Foreign Affairs Minister. tasr.sk. [dostęp 2025-04-25].
  83. ↑ Vlada za soboto razglasila dan žalovanja ob smrti papeža. n1info.si. [dostęp 2025-04-25].
  84. ↑ Lithuania to observe national mourning on pope’s funeral day. lrt.lt. [dostęp 2025-04-25].
  85. ↑ Qeveria shqiptare shpall 26 prillin ditë zie kombëtare në nder të Papa Françeskut. euronews.al. [dostęp 2025-04-25].
  86. ↑ April 26 Declared National Day of Mourning for Pope Francis. newsfirst.lk. [dostęp 2025-04-25].
  87. ↑ RCA : le président Touadera décrète une journée de deuil national en mémoire du Pape François. [dostęp 2025-04-27].
  88. ↑ President Hichilema pays tribute to late Pope Francis, declares day of national mourning. zambiamonitor.com. [dostęp 2025-04-27].
  89. ↑ U subotu Dan žalosti u BiH povodom smrti pape Franje. slobodnaevropa.org. [dostęp 2025-04-25].
  90. ↑ Marcin Mroczko (oprac.), Egzotyczny kraj ogłasza trzydniową żałobę po śmierci papieża Franciszka [online], Podróże Onet, 23 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-08].
  91. ↑ AF, Jordan orders flags flown at half-mast to mourn Pope Francis [online], Jordan News Agency (Petra), 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-08].
  92. ↑ Public Holiday in South Sudan in 2025. officeholidays.com. [dostęp 2025-04-29].
  93. ↑ Adam Zygiel (oprac.), Śmierć Franciszka. Trump nakazał opuścić flagi [online], Wirtualna Polska, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2025-05-02].
  94. ↑ World's Catholics mourn Pope Francis who has died aged 88 [online], BBC News [dostęp 2025-04-21] (ang.).
  95. ↑ Rząd Francji zapowiedział opuszczenie flag w dniu pogrzebu papieża Franciszka [online], iFrancja, 22 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-08].
  96. ↑ Nie żyje papież Franciszek. Dzwony katedry Notre Dame zabiły 88 razy [online], TYSOL.PL, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21].
  97. ↑ Dla upamiętnienia papieża Franciszka o godz. 12 zabrzmi Dzwon "Zygmunt" [online], www.onet.pl [dostęp 2025-04-21].
  98. ↑ Natasha Turak, 'A man of the people': World leaders react to the death of Pope Francis [online], CNBC, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21] (ang.).
  99. ↑ „Spojrzał z miłosierdziem i wybrał”. Nie żyje Papież Franciszek [online], www.prezydent.pl [dostęp 2025-04-21] (pol.).
  100. ↑ W jaki sposób zabalsamowano ciało papieża Franciszka?. deon.pl. [dostęp 2025-04-24].
  101. ↑ Ciało Papieża Franciszka w kaplicy Domu św. Marty [online], vaticannews.va, 22 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-22] (pol.).
  102. ↑ Watykan: ciało papieża Franciszka przeniesiono do bazyliki watykańskiej. niedziela.pl. [dostęp 2025-04-23].
  103. ↑ Włochy/ Burmistrz Rzymu: prawie 100 tys. osób oddało już hołd papieżowi Franciszkowi. niedziela.pl. [dostęp 2025-04-25].
  104. ↑ Papa Francesco, Meloni rende omaggio al feretro in San Pietro. stream24.ilsole24ore.com. [dostęp 2025-04-25].
  105. ↑ Macron rend un dernier hommage au pape François au Vatican. lesinguliersete.fr. [dostęp 2025-04-25].
  106. ↑ Delegacje państwowe z Libanu, Węgier, Brazylii i Łotwy przy trumnie Papieża Franciszka. youtube.com, 25 marca 2025. [dostęp 2025-04-26].
  107. ↑ President Michael D Higgins visits body of Pope Francis in Vatican before funeral. youtube.com, 25 kwietnia 2025. [dostęp 2025-04-26].
  108. ↑ Obrzęd zamknięcia trumny z ciałem Papieża Franciszka. niedziela.pl. [dostęp 2025-04-26].
  109. ↑ Ogłoszono treść rogito, aktu wkładanego do trumny Franciszka. vaticannews.va, 25 kwietnia 2025. [dostęp 2025-04-27].
  110. ↑ Trumna z papieżem zamknięta. W środku znalazł się dokument i monety. polsatnews.pl. [dostęp 2025-04-26].
  111. ↑ Ten dokument schowano do trumny Franciszka. Opublikowano treść. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-04-26].
  112. ↑ a b El rey Felipe VI saluda a Donald Trump al inicio del funeral por el papa Francisco. infobae.com. [dostęp 2025-04-26]. (hiszp.).
  113. ↑ Prince William and UK's Keir Starmer pay their respects in front of coffin. youtube.com. [dostęp 2025-04-26].
  114. ↑ a b Bez kamer. Papież spoczął w skromnym grobie [RELACJA NA ŻYWO]. [dostęp 2025-04-26].
  115. ↑ Watykan zatrzymał się w hołdzie dla papieża Franciszka. Symboliczny znak na pogrzebie poruszył cały świat. viva.pl. [dostęp 2025-04-26].
  116. ↑ To samo stało się podczas pogrzebu Jana Pawła II. "Znak z niebios" na pogrzebie papieża Franciszka. goniec.pl. [dostęp 2025-04-26].
  117. ↑ Najważniejsza postać pogrzebu. Oto, co powiedział kardynał Re. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-04-26].
  118. ↑ Watykan: obrzęd ostatniego pożegnania papieża Franciszka. niedziela.pl. [dostęp 2025-04-26].
  119. ↑ a b c Joanna Mazur: Ostatnie pożegnanie papieża Franciszka. Setki tysięcy ludzi w Watykanie. [w:] Świat [on-line]. wydarzenia.interia.pl, 2025-04-26. [dostęp 2025-04-27]. (pol.).
  120. ↑ a b c Pogrzeb Franciszka bez kamer. Skromny pochówek w Santa Maria Maggiore. [w:] Świat [on-line]. polsatnews.pl, 2025-04-26. [dostęp 2025-04-27]. (pol.).
  121. ↑ Pope Francis laid to rest after funeral brings together politicians, royalty and 400,000 mourners. [w:] Europe [on-line]. bbc.com, 2025-04-26. [dostęp 2025-04-27]. (ang.).
  122. ↑ a b c Francesca Merlo: Pope Francis' mortal remains buried in St. Mary Major. [w:] Pope [on-line]. vaticannews.va, 2025-04-26. [dostęp 2025-04-27]. (ang.).
  123. ↑ Gdzie spocznie papież? Pierwsza taka sytuacja od 120 lat [online], www.pap.pl [dostęp 2025-04-21].
  124. ↑ Złożono trumnę z ciałem Papieża Franciszka do grobu. vaticannews.va. [dostęp 2025-04-26].
  125. ↑ Papież Franciszek został pochowany w bazylice Matki Bożej Większej. niedziela.pl. [dostęp 2025-04-26].
  126. ↑ Tłumy w Watykanie. Więcej niż na pogrzebie Benedykta. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-04-26].
  127. ↑ Co najmniej 400 tys. ludzi pożegnało Ojca Świętego Franciszka. vaticannews.va. [dostęp 2025-04-26].
  128. ↑ a b La Coordinadora exigeix una resposta a les seves demandes abans del cinc de maig. cadenaser.com. [dostęp 2025-04-23].
  129. ↑ a b c d e f g Who's attending Pope Francis's funeral?. thedailystar.net, 2025-04-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  130. ↑ Javier Milei viajará a Roma para participar del funeral del papa Francisco. infobae.com. [dostęp 2025-04-22].
  131. ↑ a b Papst-Begräbnis am Samstag mit Van der Bellen, Stocker und Lackner. katholisch.at. [dostęp 2025-04-22].
  132. ↑ Governor general likely to represent Australia at funeral of ‘people’s pope’, Anthony Albanese says. theguardian.com. [dostęp 2025-04-22].
  133. ↑ Yunus to attend Pope Francis’ funeral in Vatican. thedailystar.net, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  134. ↑ Who will be attending Pope Francis' funeral? A list of world leaders. reuters.com. [dostęp 2025-04-22].
  135. ↑ a b c d e f Who will be attending Pope Francis' funeral? A list of world leaders. reuters.com. [dostęp 2025-04-22].
  136. ↑ Brazil's Lula to attend Pope Francis' funeral. reuters.com. [dostęp 2025-04-22].
  137. ↑ Българска делегация, водена от премиера Желязков, ще присъства на погребението на папата. dariknews.bg. [dostęp 2025-04-23].
  138. ↑ a b Plenković i Milanović idu na Papin sprovod, ali ne zajedno:Razlog su signurnosna pravila. 24sata.hr. [dostęp 2025-04-23].
  139. ↑ Christodoulides to attend Pope’s funeral. cyprus-mail.com. [dostęp 2025-04-23].
  140. ↑ Na pohřeb papeže pojede premiér Fiala. novinky.cz. [dostęp 2025-04-22].
  141. ↑ Phoebe Tatham: Queen Mary to make sombre overseas trip - without King Frederik. hellomagazine.com, 2025-04-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  142. ↑ a b c d e f g h i j k Steffie Banatvala: The dignitaries, politicians and royalty attending Pope Francis’ funeral. independent.co.uk, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  143. ↑ Daniel Noboa confirma su asistencia al funeral del papa Francisco. eluniverso.com. [dostęp 2025-04-23].
  144. ↑ a b Zełenski i Macron zdecydowali ws. pogrzebu papieża Franciszka. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-04-22].
  145. ↑ Mariam Razmadze: Georgian delegation to attend Pope Francis’ funeral in Vatican. georgiatoday.ge, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  146. ↑ Los reyes encabezarán la representación española en el funeral del papa: "Es un enorme faro ético de nuestro tiempo". rtve.es. [dostęp 2025-04-22].
  147. ↑ a b c d e f Pope Francis funeral on Saturday: who is attending?. newvision.co.ug, 2025-04-24. [dostęp 2025-04-24]. (ang.).
  148. ↑ President Murmu to attend Pope Francis’ funeral in Vatican City. indianexpress.com, 2025-04-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  149. ↑ Jokowi Arrives in Rome to Attend Pope Francis' Funeral. jakartaglobe.id, 2025-04-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  150. ↑ a b c Pope Francis latest updates: Vatican releases date and details of funeral. thetimes.com. [dostęp 2025-04-22].
  151. ↑ Crowds gather in Reykjavík to mourn Pope Francis. icelandmonitor.mbl.is, 2025-04-23. [dostęp 2025-04-24]. (ang.).
  152. ↑ Israel to merely send envoy to pope’s funeral as Jerusalem-Vatican ties fray amid Gaza war. The Times of Israel, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  153. ↑ Japan plans to send foreign minister to pope's funeral. japantimes.co.jp, 2025-04-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  154. ↑ Prime Minister of Canada: Prime Minister Carney announces Canadian delegation to the funeral of His Holiness Pope Francis. pm.gc.ca, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  155. ↑ Laban Wanambisi: Wetang’ula to represent Kenya at Pope Francis’ funeral in Vatican. capitalfm.co.ke, 2025-04-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  156. ↑ Culture minister to lead Korean delegation to Pope Francis' funeral. koreajoongangdaily.joins.com, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  157. ↑ Nausėda dalyvaus popiežiaus Pranciškaus laidotuvėse. lrt.lt. [dostęp 2025-04-22].
  158. ↑ a b Grand Duke Henri and PM Luc Frieden to join global leaders at papal funeral. today.rtl.lu. [dostęp 2025-04-22].
  159. ↑ Latvian President plans to attend Pope Francis’ funeral. bnn-news.com. [dostęp 2025-04-22].
  160. ↑ Malaysia sends ministers Azalina and Ewon to Pope Francis’ funeral in Vatican, honours his interfaith and climate legacy. malaymail.com, 2025-04-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  161. ↑ a b c Karl Azzopardi: President, Prime Minister and Opposition leader to be in attendance for pope’s funeral. maltatoday.com.mt, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  162. ↑ Ben Jureidini: Meet Crown Prince Moulay Hassan of Morocco, the 21-year-old future king ‘destined for greatness’, as he prepares to attend the funeral of Pope Francis. tatler.com, 2025-04-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  163. ↑ Mauritius Minister Glover to Attend Pope Francis’ Funeral. africa-press.net, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  164. ↑ Mexico’s interior minister to attend pope’s funeral in Rome on Saturday. mexiconewsdaily.com, 2025-04-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  165. ↑ Macron, Zelensky, Trump among world leaders to attend pope's funeral on Saturday. france24.com, 2025-04-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  166. ↑ Bundespräsident Steinmeier reist zu Papst-Beisetzung nach Rom. stern.de. [dostęp 2025-04-22].
  167. ↑ PNG Ambassador to Brussels to represent nation at Pope Francis' Funeral. postcourier.com.pg, 2025-04-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  168. ↑ Prezydent leci na pogrzeb papieża. Ogłosił żałobę narodową. tvn24.pl. [dostęp 2025-04-22].
  169. ↑ Komunikat: Przedstawiciele Sejmu wezmą udział w uroczystościach pogrzebowych papieża Franciszka [online], X.com [dostęp 2025-04-22] (pol.).
  170. ↑ a b Marcelo assina livro de condolências na Santa Sé. Luto nacional deverá ser de 24 a 26 de abril. dn.pt. [dostęp 2025-04-22].
  171. ↑ Russia to send culture minister to pope funeral. ucanews.com, 2025-04-24. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  172. ↑ Rachel King: Who’s Attending Pope Francis’s Funeral?. townandcountrymag.com, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  173. ↑ a b The world leaders set to attend Pope Francis's funeral. france24.com. [dostęp 2025-04-22].
  174. ↑ Trump to attend Pope Francis' funeral. axios.com. [dostęp 2025-04-22].
  175. ↑ Biden złożył deklarację ws. pogrzebu Franciszka. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-04-26].
  176. ↑ a b Who will attend Pope Francis' funeral? Confirmed dignitaries and royals revealed. hellomagazine.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  177. ↑ Former VP Chen heads to Rome as envoy to Pope Francis' funeral. focustaiwan.tw, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)]. (ang.).
  178. ↑ Turkish parliament speaker to attend Pope Francis’ funeral at Vatican. aa.com.tr, 2025-04-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-25)]. (ang.).
  179. ↑ Sam Ibanda Mugabi: Speaker Among to Lead Ugandan Delegation to Pope Franci's Burial. nilepost.co.ug, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-23)]. (ang.).
  180. ↑ Sulyok Tamás köztársasági elnök is ott lesz Ferenc pápa temetésén Rómában. telex.hu. [dostęp 2025-04-22].
  181. ↑ Orbán Viktor is lerótta kegyeletét Ferenc pápa ravatalánál. portfolio.hu. [dostęp 2025-04-26].
  182. ↑ Sean Coughlan: Prince William to attend funeral of Pope Francis. bbc.com, 2025-04-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-22)]. (ang.).
  183. ↑ An Unexpected Senior Royal Is Set to Attend Pope Francis's Funeral at the Vatican. marieclaire.com. [dostęp 2025-04-22].
  184. ↑ a b Pope Francis dies aged 88. BBC News. [dostęp 2025-04-22].
  185. ↑ President Hichilema sends delegates to Pope’s funeral. rcv.co.zm, 2025-04-23. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-04-24)].
  186. ↑ No Putin, but Argentina's Milei, Brazil's Lula, and EU's von der Leyen to attend funeral. theguardian.com. [dostęp 2025-04-22].
Papież Franciszek
  • 13 marca 2013 – 21 kwietnia 2025

Biografia
Pontyfikat
Dokumenty papieskie
Książki Franciszka
Współpracownicy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Śmierć_i_pogrzeb_papieża_Franciszka&oldid=76834972”