Święta Lipka
|
||
 |
||
| Państwo |  Polska |
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie | |
| Powiat | kętrzyński | |
| Gmina | Reszel | |
| Liczba ludności (2016) | 2000 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 | |
| Kod pocztowy | 11-407 | |
| Tablice rejestracyjne | NKE | |
| SIMC | 0487226 | |
|
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
 Święta Lipka
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Święta Lipka
|
||
| 54°01′31″N 21°12′58″E/54,025278 21,216111 | ||
Święta Lipka (niem. Heiligelinde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Znajduje się tutaj jedno z najbardziej znanych w Polsce sanktuariów maryjnych. Świętolipska bazylika pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wraz z obejściem krużgankowym i klasztorem jest jednym z najważniejszych zabytków baroku w północnej Polsce.
Spis treści
Kult Maryjny w Świętej Lipce[edytuj]
Początki kultu i pierwsza kaplica[edytuj]
Początki kultu Matki Boskiej w Świętej Lipce sięgają XIV w. Według ustnie przekazywanej informacji więziony w lochach kętrzyńskiego kościoła skazaniec dzięki interwencji Matki Bożej wyrzeźbił w drewnie Jej figurkę z Dzieciątkiem. Po wykonaniu rzeźby został uwolniony, a figurkę zawiesił na lipie przy drodze z Kętrzyna do Reszla. Rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem zasłynęła cudami. Z czasem wokół lipy wybudowano kaplicę; nie wiadomo, jak ona wyglądała. Kaplicę obsługiwali księża krzyżaccy z Kętrzyna.
Najstarszą udokumentowaną informację o Świętej Lipce znaleziono w aktach kapituły płockiej – zapis z 1473 informujący, że ludzie chodzą na odpusty do Prus, nie precyzujący bliżej, czy w Świętej Lipce jest kaplica. Natomiast z przywileju wielkiego mistrza krzyżackiego Johanna von Tieffena z 1491 wydanego dla karczmarza w Świętej Lipce już jednoznacznie wynika, że kaplica tam była. Do Świętej Lipki przybywały wówczas liczne pielgrzymki. Przybył tu także ostatni wielki mistrz krzyżacki w Prusach Zakonnych Albrecht.
Kaplica w Świętej Lipce została zniszczona w czasie reformacji – według napisu w kościele było to w 1524. Aby odstraszyć pielgrzymów, na miejscu kaplicy postawiono szubienicę.
Druga Kaplica Świętolipska[edytuj]
Dzięki staraniom Stefana Sadorskiego można było przystąpić do odbudowy kaplicy. Jesienią 1618 odsłonięto fundamenty pierwszej kaplicy o wymiarach 40x26 stóp. Budowę kaplicy zrealizowano na starych fundamentach w 1619, a uroczystej jej konsekracji dokonał biskup warmiński Szymon Rudnicki w dniu 19 listopada 1619. Na fasadzie kaplicy znalazły się trzy herby: Zygmunta III Wazy, księcia pruskiego Jana Zygmunta i biskupa Szymona Rudnickiego. Odbudowaną kaplicę dzięki Sadorskiemu przekazano pod opiekę jezuitów. Zaginioną cudowną figurkę zastąpił obraz M.B. Świętolipskiej.
Sława sanktuarium sięgała daleko. Do Świętej Lipki przybywali pielgrzymi nie tylko z Warmii, ale i z dalszych okolic, jak np. Warszawy, Wilna czy Lwowa. Znalazł się wśród nich nawet królewicz Jan Kazimierz. Licznie napływający pielgrzymi nie mieścili się w świętolipskiej kaplicy.
Między Świetą Lipką a Reszlem biegnie Trakt pielgrzymkowy z zabytkowym zespołem kapliczek kalwaryjnych i wiekowymi lipami - pomnikami przyrody.
Bazylika Świętolipska[edytuj]
Bibliografia[edytuj]
- Święta Lipka w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola. Warszawa, 1890.
- Jan Obłąk, Święta Lipka, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1975
- Ireneusz St. Bruski, Sanktuarium Matki Jedności Chrześcijan w Świętej Lipce, Olsztyn 1993
- Jerzy Paszenda, Święta Lipka, Ośrodek Badań Naukowych im Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn,1996, ISSN 1233-0396
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Święta Lipka strona O. Jezuitów
- Święta Lipka w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola. Warszawa, 1890.
Zobacz też[edytuj]
Pobliskie miejscowości[edytuj]
|
|||||||||||||||||
