Świadkowie Jehowy w Macedonii Północnej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świadkowie Jehowy w Macedonii Północnej
Państwo

 Macedonia Północna

Liczebność
(2023)

1233

% ludności kraju
(2023)

0,06%

Liczba zborów
(2023)

23

Rozpoczęcie działalności

1887

Mapa konturowa Macedonii Północnej, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Skopje”
Biuro Oddziału w Macedonii Północnej

Świadkowie Jehowy w Macedonii Północnej – społeczność wyznaniowa w Macedonii Północnej, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 1233 głosicieli, należących do 23 zborów[1][a][b]. Na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej w 2023 roku zgromadziło się 2540 osób[2][c]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Biuro Oddziału w Skopje[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki[edytuj | edytuj kod]

Działalność kaznodziejską na terenie Macedonii Północnej, należącym wówczas do europejskiej części Turcji, zapoczątkował około roku 1887 Basil Stephanoff. Jednakże na skutek fałszywych pogłosek na temat jego działalności znalazł się on w więzieniu[4].

Później, w Królestwie Jugosławii, do którego należała obecna Macedonia Północna, pierwsza korporacja prawna reprezentująca Badaczy Pisma Świętego (Świadków Jehowy) – „Latarnia Morska – Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego w Królestwie Jugosławii” została założona w słoweńskim Mariborze w połowie lat 20[5]. Alfred Tuček w drodze ze Słowenii do Bułgarii zostawił publikacje biblijne Dimitarowi Jovanovičowi w miejscowości Strumica. Wkrótce został on pierwszym macedońskim Świadkiem Jehowy. Zapoznał ze swoimi wierzeniami braci Aleksego i Kostę Arsov. Za pomocą czasopism i płyt gramofonowych prowadzili oni działalność kaznodziejską w Macedonii Północnej. Jedno z czasopism trafiło do Tušo Carčeva, który nawiązał kontakt z biurem w Mariborze, dzięki czemu utworzono pierwszą grupę w Macedonii[6]. Później wyświetlano film Dramat stworzenia[7].

Po napaści Niemiec na Jugosławię 6 kwietnia 1941 roku, łączność pomiędzy Biurem Oddziału a głosicielami w Macedonii została przerwana. Nawiązano ją ponownie dopiero po zakończeniu II wojny światowej[8].

Legalizacja[edytuj | edytuj kod]

9 września 1953 roku Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii pod rządami marszałka Tito oficjalnie zarejestrowała Chrześcijańską Wspólnotę Religijną Świadków Jehowy[9]. Rejestracja pozwalała zgromadzać się w wyznaczonych salach i rozsyłać literaturę biblijną, lecz nie można było prowadzić działalności kaznodziejskiej od domu do domu, za którą groziły grzywny. Dlatego głoszono potajemnie i nieoficjalnie[10]. Dalej też młodzi Świadkowie Jehowy odbywali kilkuletnie wyroki więzienia za odmowę podjęcia służby wojskowej[11].

W 1957 roku w Zagrzebiu, w dawnym warsztacie przerobionym na Salę Królestwa miał miejsce pierwszy powojenny kongres dla jugosłowiańskich Świadków Jehowy. Tam też urządzono lokalne biuro, utrzymujące łączność ze współwyznawcami w Macedonii[12]. W 1958 roku w Chorwacji powielano publikacje religijne dla wyznawców z całej Jugosławii, które zaczęły docierać również do Macedonii[12]. Pod koniec lat 60. XX wieku powstała grupa głosicieli w Kočani[13]. W okresie tym głosiciele z Macedonii mieli ograniczony kontakt z Biurem Oddziału w Zagrzebiu[13]. Austriackie Biuro Oddziału umacniało współwyznawców pod względem organizacyjnym[14].

W 1967 roku w kongresie pod hasłem „Dzieło czynienia uczniów” w Klagenfurcie w Austrii uczestniczyło 889 jugosłowiańskich wyznawców. Rok później w austriackim Villach odbył się kolejny kongres, pod hasłem „Dobra nowina dla wszystkich narodów” dla Świadków Jehowy z Jugosławii, w którym uczestniczyło 2319 osób[15]. W 1969 roku zorganizowano ośmiodniowy kongres międzynarodowy pod hasłem „Pokój na ziemi” w Norymberdze w Niemczech. Program był przedstawiany również w językach serbsko-chorwackim oraz słoweńskim[16].

Rozwój działalności[edytuj | edytuj kod]

Od 16 do 18 sierpnia 1991 roku w Zagrzebiu odbył się pierwszy w Jugosławii kongres międzynarodowy Świadków Jehowy pod hasłem „Lud miłujący wolność Bożą”. Uczestniczyły w nim 14 684 osoby, w tym macedońscy wyznawcy[17]. W roku 1993 na kongres przybyły 642 osoby. W tym samym roku Świadkowie Jehowy zostali uznani prawnie w Macedonii. Otwarto biuro pracujące pod nadzorem austriackiego Komitetu Oddziału oraz zakupiono w Skopje budynek przy ulicy Alžirskiej, do którego z Zagrzebia przeniósł się macedoński zespół tłumaczy. Utworzono macedoński Komitet Kraju i Dom Betel[18].

W latach 1994–1998 władze ograniczały ilość importowanych publikacji Świadków Jehowy. Z tego względu niektóre materiały były kopiowane. Czasopisma wysyłano do Macedonii również pocztą, a także w niewielkich ilościach wwozili je turyści. Ograniczenia te ustały po korzystnym wyroku Sądu Najwyższego, zezwalającym na nieskrępowany import literatury biblijnej[19].

W roku 1999 w ówczesnej Macedonii ukończono dwie nowe Sale Królestwa (w Strumicy i Bitoli), zakończono również prace nad kompleksem dwóch Sal Królestwa w Skopje. W latach 2001–2007 wybudowano 9 nowych miejsc wielbienia[20].

W 2000 roku liczba głosicieli przekroczyła 1000 osób. W 2001 roku w stolicy otwarto Biuro Oddziału, 17 maja 2003 roku uroczyście oddano do użytku nowe obiekty biura Świadków Jehowy. Prace budowlane trwały dwa lata. Dotychczasowe obiekty czterokrotnie powiększono. W trzech osobnych budynkach mieści się administracja, dział tłumaczeń, pokoje mieszkalne, kuchnia i pralnia. Przemówienie inauguracyjne wygłosił członek Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy Guy H. Pierce. Przybyli też delegaci z 10 krajów[21].

W 2001 roku wydano Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata (Nowy Testament) w języku macedońskim.

W dniach 20–22 listopada 2003 roku na zaproszenie Macedońskiego Centrum Współpracy Międzynarodowej na trzydniowych targach Świadkowie Jehowy zaprezentowali swoje publikacje. W lipcu 2004 roku do pomocy w działalności kaznodziejskiej wśród albańskojęzycznych mieszkańców Macedonii przyjechały dwa małżeństwa albańskich współwyznawców[22], powstały też 3 zbory romskie[23]. Od kwietnia do lipca 2007 roku przeprowadzono kampanię, w trakcie której 337 głosicieli z 7 krajów prowadziło działalność kaznodziejską w ponad 200 miejscowościach, w których dotąd jeszcze nie była ona prowadzona[24].

W 2006 roku w kongresie pod hasłem „Wyzwolenie jest blisko!” w stolicy uczestniczył członek Ciała Kierowniczego – Gerrit Lösch, który ogłosił wydanie całego Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata w języku macedońskim[25].

W 2017 roku publikacje biblijne zaczęto wydawać w miejscowej odmianie języka romani[26].

17 grudnia 2008 roku tamtejszy Trybunał Kraju potwierdził legalność działalności wyznania w Macedonii[27]. W 2008 roku w kraju zanotowano liczbę 1339 głosicieli, a 3677 osób spotkało się na Pamiątce. W 2010 roku zanotowano liczbę 1363 głosicieli, a w roku 2014 – 1342.

W styczniu 2014 roku utworzono stałą grupę tłumaczy lokalnego języka romani, zapisywanego alfabetem łacińskim oraz cyrylicą[28].

W lipcu 2015 roku delegacja Świadków Jehowy z Macedonii brała udział w kongresie specjalnym pod hasłem „Naśladujmy Jezusa!” w Sofii w Bułgarii[29], w czerwcu 2017 roku w kongresie specjalnym pod hasłem „Nie poddawaj się!” w Wiedniu[30], a w 2019 roku w kongresie międzynarodowym pod hasłem „Miłość nigdy nie zawodzi!” w Atenach[31].

W 2017 roku zorganizowano po raz pierwszy kongres w języku romskim. W kongresie pod hasłem „Nie poddawaj się!” uczestniczyły delegacje z 12 krajów. Program został przedstawiony w kilku odmianach języka romani używanych w Macedonii, Bułgarii i Serbii[26].

Od sierpnia do października 2019 roku zorganizowano specjalną kampanię głoszenia w języku macedońskim i albańskim, w której wzięło udział 476 głosicieli z 7 krajów[32]. W 2020 roku osiągnięto liczbę 1279 głosicieli.

8 stycznia 2023 roku Daniel Jovanovic, członek Komitetu Oddziału Macedonia Północna, ogłosił podczas specjalnego spotkania w Skopje wydanie Ewangelii według Mateusza w Przekładzie Nowego Świata w języku romani cyrylicą i pismem łacińskim. Poprzez „JW Stream–Studio” program zgromadzenia był transmitowany online do zborów posługujących się tym językiem w Europie Środkowej. W 2023 roku posługiwało się nim 317 głosicieli w Macedonii Północnej[33].

Macedońskie Biuro Oddziału nadzoruje tłumaczenie literatury na język macedoński oraz język romani używany w Macedonii Północnej[3].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Są to zbory macedońskojęzyczne, języka romani, a także grupy albańskojęzyczne i serbskiego języka migowego.
  2. Grupy posługujące się językiem macedońskim działają również w Austrii, Stanach Zjednoczonych i we Włoszech, a językiem romani działają również w Austrii, Belgii, we Francji, Niemczech i we Włoszech.
  3. W związku z pandemią COVID-19 od marca 2020 roku działalność od domu do domu jest zawieszona (prowadzona jest obecnie listownie, telefonicznie, w formie elektronicznej, od 31 maja 2022 roku wznowiono publiczną działalność ewangelizacyjną). Od 1 kwietnia 2022 roku program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa oraz zebrań zborowych przeprowadzany jest w formie hybrydowej: w Sali Królestwa i poprzez wideokonferencje. Do 31 grudnia 2022 roku wstrzymano organizowanie kongresów regionalnych i zgromadzeń obwodowych z osobistym udziałem obecnych. Ich program został zamieszczony w oficjalnym serwisie internetowym jw.org.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Macedonia – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  2. Watchtower, Sprawozdanie z działalności Świadków Jehowy w poszczególnych krajach w roku 2023 [online], jw.org [dostęp 2023-01-17].
  3. a b Watchtower, Biuro Oddziału w Macedonii Północnej [online], jw.org [dostęp 2013-12-12].
  4. Watchtower, Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 1995, s. 406, ISBN 83-903551-0-8.
  5. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 145, 146.
  6. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 157-159.
  7. Watch Tower Bible and Tract Society, „Dramat stworzenia” — niezapomniana produkcja [online], jw.org, 29 listopada 2022.
  8. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 164.
  9. Status prawny w Unii Europejskiej, Watchtower, 2016, s. 4 (ang.).
  10. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 173, 174.
  11. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 172, 173.
  12. a b Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 178.
  13. a b Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 181, 182.
  14. Watchtower, Gerrit Lösch: Zachowywanie jedności w czasie zakazu [online], jw.org, 4 stycznia 2019 [dostęp 2020-06-18].
  15. Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 1989, Towarzystwo Strażnica, 1989, s. 144 (ang.).
  16. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 183-185.
  17. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 190-192.
  18. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 219.
  19. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 219, 220.
  20. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 220, 221.
  21. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 220.
  22. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 222.
  23. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 225, 226.
  24. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 222, 223.
  25. Rocznik Świadków Jehowy 2009 ↓, s. 221.
  26. a b Watchtower, Kamień milowy w historii języka romani [online], jw.org, 27 września 2021 [dostęp 2021-09-27].
  27. Jehovas Zeugen in Deutschland, Pressmitteleilung, Nr 1/09 [online], jehovaszeugen.de, 5 stycznia 2009 [dostęp 2015-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-08] (niem.).
  28. Rocznik Świadków Jehowy 2015, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2015, s. 40, 41.
  29. Pozdrowienia ze specjalnego kongresu w Bułgarii [online], jw.org, 19 września 2016 [dostęp 2016-09-19].
  30. Watchtower, Kongresy specjalne 2017 [online], jw2017.org, 1 października 2016 [dostęp 2017-09-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-29].
  31. Watchtower, Kongresy międzynarodowe 2019 [online], jw2019.org, 8 sierpnia 2018 [dostęp 2019-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-24].
  32. Watchtower, ‛Przeprawianie się do Macedonii’ na specjalną kampanię głoszenia [online], jw.org, 18 listopada 2019 [dostęp 2019-11-21].
  33. Watchtower, Wydanie Ewangelii według Mateusza w języku romani (Macedonia) [online], jw.org, 18 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-23].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]