Świerząbek gajowy
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | selerowce | |
| Rodzina | selerowate | |
| Rodzaj | świerząbek | |
| Gatunek | świerząbek gajowy | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Chaerophyllum temulum L. Sp. pl. 1:258. 1753[2] | ||
| Synonimy | ||
|
Chaerophyllum temulentum L. | ||
Świerząbek gajowy, świerząbek zwisły[3] (Chaerophyllum temulum L.) – gatunek rośliny dwuletniej z rodziny selerowatych. Występuje w Europie, Północnej Afryce, Zachodniej Azji[2]. W Polsce rośnie w lasach, zaroślach oraz na siedliskach ruderalnych, na całym niżu i w górach[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Pusta w środku, pionowo rosnąca do wysokości 80 cm. Upstrzona czerwonymi plamami[5], pod węzłami zgrubiała[6].
- Liście
- Skrętoległe, 2-3-krotnie pierzaste, szorstko owłosione, szarawe.
- Kwiaty
- Czysto białe, licznie zebrane w baldachy na wierzchołkach łodyg. Kwitnie od maja do lipca[5].
- Owoce
- Nagie, długości 5-7 mm[6].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Rośnie w żyznych lasach liściastych i nitrofilnych okrajkach – jest gatunkiem charakterystycznym dla grądu środkowoeuropejskiego Galio-Carpinetum i zespołu Alliario-Chaerophylletum temuli[7]. Częsty jest w zaroślach i zbiorowiskach chwastów przy płotach i na rumowiskach. Zawiera różne substancje trujące. Sok świerząbka gajowego oddziałuje drażniąco na skórę. po spożyciu zaś wywołuje stany zapalne żołądka i jelit. W ciężkich przypadkach dochodzi do zaburzeń w poruszaniu się i do paraliżu[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2011-12-05].
- ↑ a b Chaerophyllum temulum (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-12-05].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Kraków: PWN, 1960, s. 29.
- ↑ a b c Bruno P. Kremer: Rośliny trujące. Warszawa: Multico, 1996, s. 54, seria: Świat przyrody. ISBN 83-7073-113-9.
- ↑ a b Martin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák: Świat roślin, skał i minerałów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 224. ISBN 83-09-00462-1.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14439-4.