Żagwiak zmienny
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
żagwiak zmienny |
| Nazwa systematyczna | |
| Cerioporus varius (Pers.) Zmitr. & Kovalenko Syst. mycol. (Lundae) 1: 352 (1821) | |
.JPG)
Żagwiak zmienny (Cerioporius varius (Pers.) Zmitr. & Kovalenko) – gatunek grzybów należący do rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cerioporus, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Persoon nadając mu nazwę Boletus varius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2016 r. Ivan Zmitrovich i Alexander Kovalenko, przenosząc go do rodzaju Cerioporus[1].
Synonimów naukowych posiada ponad 70. Niektóre z nich[2]:
- Leucoporus petaloides (Fr.) Pat. 1900
- Polyporus varius (Pers.) Fr. 1821
- Polystictus varius (Pers.) G. Cunn. 1965
Nazwę polską żagiew zmienna podał Franciszek Błoński w 1889 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też inne nazwy: żagiew wysmukła, huba zmienna, huba okazała[3]. Wszystkie te nazwy stały się niespójne z aktualną nazwą naukową po przeniesieniu taksonu do rodzaju Cerioporus. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów ustaliła aktualna nazwę tego gatunku – żagwiak zmienny. Jest ona spójna z naukową nazwą zaakceptowaną przez Index Fungorum[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2–10 cm, kształt okrągły lub nerkowaty, u młodych okazów wypukły, u starszych płasko rozpostarty. Powierzchnia gładka i naga. Brzeg kapelusza czasami pofalowany. Kolor u młodych okazów płowoczerwony lub cynamonowy, u starszych szarożółty[5][6].
Drobne, o średnicy 0,1–0,2 mm i długości 0,5–1,5 mm, zbiegające jedną stroną trzonu. Tworzą tylko jedną warstwę[6]. Pory początkowo białe, u starszych okazów brązowawe[5].
Wysokość 0,5–2 cm, grubość 0,5–1,5 cm. Zazwyczaj wyrasta bocznie. W górnej części ma taką samą barwę jak kapelusz, w dolnej natomiast jest czarny[6].
Biały, o słabym zapachu i nieco gorzkim smaku[6].
Biały. Zarodniki cylindryczne lub kiełbaskowate, gładkie, o rozmiarach 10–7 × 2–3,5 μm[5].
Gatunek o dość dużej zmienności morfologicznej. Poszczególne osobniki dość znacznie różnią się kolorem oraz kształtem kapelusza. Przy suchej pogodzie często jego rozwój zatrzymuje się, a pory przyjmują brązowy kolor[5].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej i w Europie[5]. W Polsce jest pospolity, szczególnie w górach[3].
Owocniki pojawiają się od czerwca do października na różnych gatunkach drzew liściastych[6]. Stwierdzono występowanie na następujących drzewach: Fagus, Acer negundo, Alnus, Betula pendula, Quercus robur, Quercus sp., Salix caprea, Ulmus minor[3].
Grzyb niejadalny. Jest saprotrofem, rozkładając martwe drewno powoduje białą zgniliznę drewna[5].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- czarnostopka ciemnonoga (Picipes melanopus). Ma kapelusz ciemnobrązowy i zamszowaty[6],
- czarnostopka kasztanowa (Picipes badius) ma cały trzon czarny[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-10-06]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-10-06]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacjanr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa GrzybówPolskiego Towarzystwa Mykologicznego
- ↑ a b c d e f MushroomsExpert. [dostęp 2013-02-15].
- ↑ a b c d e f g Grzyby. Żagiew zmienna. [dostęp 2013-02-15].