Żar (761 m)
| ||
 Widok na Żar | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Pasmo | Beskid Mały, Karpaty | |
| Wysokość | 761 m n.p.m. | |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego  | ||
 49°47′14,06″N 19°13′29,53″E/49,787239 19,224869
| ||
Żar (761 m ) – szczyt w Beskidzie Małym. Jego zachodnie stoki opadają do Jeziora Międzybrodzkiego, południowo-wschodnie do doliny potoku Isepnica, północne do doliny potoku Mała Puszcza, w kierunku północno-wschodnim biegnie do Kiczery grzbiet łączący Żar z dalszymi wzniesieniami Grupy Kocierza (część Beskidu Małego)[1].
Turystyka i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Od 2004 na szczyt góry można wjechać w ciągu 5,5 minuty[2] koleją linowo-terenową o długości 1300 m[3], należącą do Polskich Kolei Linowych S.A. W okresie zimowym działają dwa wyciągi i trasy narciarskie wzdłuż nich. Przy dolnej stacji kolejki jest płatny parking. Od 1979 na szczyt góry prowadzi droga asfaltowa, jednak od momentu udostępnienia kolei mogą z niej korzystać tylko pojazdy upoważnione. Można też wyjść na górę szosą asfaltową i dwoma szlakami turystycznymi. Przy górnej stacji kolei znajdują się punkty gastronomiczne, restauracja, grill, lunety widokowe i opisana panorama widokowa[4].
Żar jest bardzo dobrym punktem widokowym. Ze szczytu góry rozciąga się panorama na Kotlinę Żywiecką z Jeziorem Żywieckim, wznoszące się nad nią szczyty Beskidu Żywieckiego i Beskidu Śląskiego, oraz należącą do Beskidu Małego, ale znajdująca się po drugiej stronie Soły Grupę Magurki Wilkowickiej. W grupie tej widoczne są niemal wszystkie szczyty – od Przyszopu na południu, poprzez Rogacz, Magurkę Wilkowicką, Chrobaczą Łąkę po Bujakowski Groń i Zasolniocę na północy. Ponad Jeziorem Czanieckim na północy widać Pogórze Śląskie z jego miastami i kominami zakładów przemysłowych oraz Bukowski Groń, a na wschodzie ponad koroną sztucznego zbiornika wody szczyty Złotej Góry, Kiczery, Cisowej Grapy i Potrójnej[4].
W roku 1936[5] z inicjatywy Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej u podnóża góry powstało szybowcowe lotnisko Żar. Działa tam Górska Szkoła Szybowcowa „Żar” i uprawiane jest paralotniarstwo[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na szczycie góry znajduje się zbiornik wodny elektrowni szczytowo-pompowej (Elektrownia Porąbka-Żar) w kształcie deltoidu, oddany do użytku w 1979, który całkowicie zmienił jej wygląd. Ma on 650 m długości oraz 250 m szerokości w najszerszym miejscu i mieści 2 310 000 m³ wody, której maksymalna głębokość wynosi 28 m. Zbiornik jest uszczelniony kilkoma warstwami asfaltu, przełożonymi żelbetem. Obwałowania mają ponad 30 m wysokości. Jest to najwyżej w Polsce położony zbiornik wodny tego typu i ma największą wysokość tłoczenia wody – 440 m[4].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Mały Szlak Beskidzki na odcinku: Zapora Porąbka – Żar (zbiornik wodny) – Kiczera – Przełęcz Isepnicka – Cisowa Grapa – Wielka Cisowa Grapa – Przysłop Cisowy – Kocierz – Przełęcz Szeroka – Beskid – Błasiakówka – Przełęcz Kocierska. Czas przejścia: 4.05 h, ↓ 3.30 h
Żar (parking) – droga asfaltowa – Przełęcz Isepnicka – stoki Kiczery – Żar (zbiornik wodny). Czas przejścia: 2 h, 1.45 h
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Kolej linowo-terenowa na górę Żar
Wagon kolejki wjeżdżający do budynku dolnej stacji
Stacja meteo na górze Żar
Widok na Jezioro Międzybrodzkie i górę Żar
Widok z Góry Żar na Jezioro Międzybrodzkie i Jezioro Żywieckie
Widok na górę Żar z Magurki Wilkowickiej
Widok z Góry Żar na Międzybrodzie Bialskie
Zbocze góry Żar
Widok z góry Żar w kierunku północnym (Porąbka, Kobiernice, Kęty)
Widok na Żar z Kiczery
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Beskid Makowski. Mapa 1:50 000. Compass. ISBN 978-83-60240-37-3.
- ↑ Lifts – PKL, www.pkl.pl [dostęp 2018-02-08].
- ↑ Kolejką na szczyt
- ↑ a b c Radosław Truś: Beskid Mały. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008. ISBN 978-83-89188-77-9.
- ↑ Historia Adam Skarbiński, witryna Górskiej Szkoły Szybowcowej „Żar”
- ↑ Zar - Miedzybrodzie Zywieckie - opis startowiska, Polski Serwer LeonardoXC, 10 czerwca 2020 [dostęp 2020-12-08].