Żelewo
53°17′34″N 14°52′02″E/53,292778 14,867222| wieś | |
 Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
74-106[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGR |
| SIMC |
0783255 |
Położenie na mapie gminy Stare Czarnowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
| 53°17′34″N 14°52′02″E/53,292778 14,867222[1]
| |
Żelewo (niem.: Seelow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo.
Dawna osada rybacka, później rolnicza[3]. W 1180 biskup kamieński Konrad I nadał klasztorowi w Kołbaczu prawo do pobierania dziesięciny od ludności Żelewa[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Kościół filialny pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z końca XVII w., konstrukcji ryglowej, okna umieszczone wysoko pod dachem, zabytkowe wyposażenie. Wieża drewniana oszalowana, z dachem pokrytym gontem, hełm barokowy, dzwonowy[5]. (Obiekt zabytkowy – nr rej. 21.12.1963 r.).
Podanie o klasztorze w Kołbaczu[edytuj | edytuj kod]
Opowiada Franciszek Pałasz, l. 70, urodzony w Stężycy pow. Kartuzy, od 1946 r. zam. w Żelewie pow. Gryfino, woj. szczecińskie[6]:
Klasztòr w Kolbaczu, nie, on już tam jest od tysonca sto, zdaje mi se, szedzesontégo roku. Mówio tak: na, w jezorze Mwiedwie nie buło żadn'ych sejów. I w ogóle mało riby, tak tu dużo riby nie buło. To tén przeor z tego Kolbaczy se założył z tym kusym, żeb'y mu ta seja jakos wprowadz.ic, on jego duszä możé zabrac. Diabuł se uceszył, uogonem zamérdał i pojechał na Łotwe panie, tam, na tén Päjpus, zej tam. No jak tam pojechał, náá, wtedy przeor w strachu, nie, buo niedugo bedze północ, a po północy diabéł przylec.i i go weznie. Tak on posłäł tych swoich braciszków wszystkich, tych mnichów, dookoła jezora uobstawił-ił i zaczón drzec se jak kury – piat'. To diabuł lec.i z tá seją, nie? Jak już buł blisko czuje, że kury piejo, tuo se zlonk i sejä pusc.ił [do jeziora Mwiedwie] i uc.iek, jo, a przeor dusze uocalił.
Źródło:[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163606
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1644 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 318, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Hugo Lemcke, Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Pommern.T.2,Bd.2,H 6,Der Kreis Greifenhagen, Stettin: Kommissionsverlag von Léon Saunier, 1902.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 139, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ transkrypcja tekstowa: Jan Sadownik, Zofia Przyłuska-Jaworska
- ↑ Opublikowane w dwumiesięczniku Literatura Ludowa. Pomorze Zachodnie, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Warszawa 1960, rok IV, nr 4-5, s.36 bez zastrzeżenia praw autorskich
- Siedziba gminy: Stare Czarnowo
