Żmija łąkowa
| ||
| Vipera ursinii[1] | ||
| (Bonaparte, 1835) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | zauropsydy | |
| Podgromada | diapsydy | |
| Rząd | łuskonośne | |
| Podrząd | węże | |
| Rodzina | żmijowate | |
| Podrodzina | żmije | |
| Rodzaj | Vipera | |
| Gatunek | żmija łąkowa | |
| Synonimy | ||
| ||
| Podgatunki | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
Żmija łąkowa (łac. Vipera ursinii) – gatunek jadowitego węża z rodziny żmijowatych.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Europie. Zasięg ma nierównomierny charakter. Można ją spotkać w południowej Francji, centralnej części Półwyspu Apenińskiego, Chorwacji, Rumunii, środkowej Grecji, Albanii, europejskiej części Rosji, a także na Węgrzech. Ponadto populacje żmii łąkowej występują w południowej Turcji, północnym Iranie i wschodnich Chinach. Gatunek ten zasiedla zarówno wyżyny jak i niziny, można ją spotkać w górach. Preferuje tereny o charakterze stepowym, często zasiedla trawiaste zbocza gór, jednak można spotkać ją też na łąkach, lasostepach, nad brzegami mórz i rzek.
Cechy charakterystyczne[edytuj | edytuj kod]
Gatunek jadowity. Posiada nieduże zęby jadowe i niewielką w porównaniu z innymi żmijami toksyczność jadu, w związku z czym jej ukąszenie nie stanowi zagrożenia dla człowieka (nie odnotowano do tej pory przypadków śmiertelnych). Zalecana jest jednak ostrożność. Jej ukąszenie może spowodować miejscowy paraliż, obrzmienia i ból.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Ciało krępe, masywne. Grzbiet ciała u tego gatunku ma kolor jasnoszary, żółtoszary, oliwkowy, zielonoszary, żółty lub jasnokasztanowobrązowy z ciemną (czarną, szarą lub zielonkawą) falistą linią (zygzakiem) przebiegającą wzdłuż. Na głowie znajduje się czarny rysunek, kształtem przypominający motyla, składający się z kilku symetrycznie ułożonych plam. Na bokach ciała występują czarne, niewyraźne, drobne plamki. Osobniki występujące w Europie osiągają długość od 35 cm do 50 cm, zaś w azjatyckiej części do 70 cm. Samice są nieco większe od samców.
Głowa – Wyodrębniona z tułowia, spłaszczona, pysk tępo zakończony.
Oczy – Są żółte lub pomarańczowe z ciemną, pionową źrenicą.
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się kilka podgatunków, lecz ich status jest niepewny[3]:
- Vipera ursinii anatolica Eiselt & Baran, 1970 (status niepewny) – południowa Turcja.
- Vipera ursinii ebneri Knöpfler & Sochurek, 1955 (status niepewny) – Iran.
- Vipera ursinii graeca Nilson & Andrén, 1988 (status niepewny) – północna i środkowa Grecja.
- Vipera ursinii macrops (Méhely, 1911) (status niepewny) – Albania.
- Vipera ursinii moldavica Nilson, Andrén & Joger, 1993 – Rumunia.
- Vipera ursinii parursinii Nilson & Andrén, 2001 (status niepewny) – północno-zachodnie Chiny.
- Vipera ursinii rakosiensis Méhely, 1893 – wschodnia Austria, Węgry, Słowenia, Chorwacja, Serbia, południowa Rumunia, północna Bułgaria.
- Vipera ursinii tienshanica Nilson & Andrén, 2001 (status niepewny) – Kazachstan, Kirgistan, Chiny i góry Tienszan.
- Vipera ursinii ursinii (Bonaparte, 1835) – środkowe Włochy.
- Vipera ursinii wettsteini Knöpfler & Sochurek, 1955 (status niepewny) – południowo-wschodnia Francja.
Biotop[edytuj | edytuj kod]
Prowadzi naziemny tryb życia. Aktywna w dzień, unika dużych upałów i słońca. Na noc skrywa się w norach gryzoni lub szczelinach skalnych. Sen zimowy trwa zazwyczaj od października do marca lub kwietnia.
Pokarm[edytuj | edytuj kod]
Owady, pająki, jaszczurki, małe gryzonie, noworodki mysie i pisklęta małych ptaków. Owady uśmierca jadem, zaś kręgowce często połyka jeszcze żywe.
Zagrożenie[edytuj | edytuj kod]
Słabo jadowita i płochliwa.
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Dojrzałość płciową osiąga w wieku trzech lat. Jest gatunkiem jajożyworodnym. Gody następują wkrótce po wybudzeniu się żmij ze snu zimowego. Samce toczą ze sobą rytualne walki, oplatając się wokół siebie. Unoszą górne części i każdy z nich próbuje przygnieść rywala do ziemi. Samica rodzi od 8 – 15 młodych o długości 11 – 17 cm.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Żmija bardzo podobna do innego europejskiego gatunku – żmii zygzakowatej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Vipera ursinii, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Vipera ursinii. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ Vipera ursinii (ang.). The Reptile Database. [dostęp 6 września 2010].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- W. Jaroniewski, – ATLAS Jadowite węże świata
- Arnold E.N., Burton J. A. (1992) – A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe.
| |||||||||||
