Żuchwowce, szczękowce[1], szczękouste[2] (Gnathostomata) – grupa kręgowców (Vertebrata) tradycyjnie definiowana jako obejmująca wszystkie kręgowce mające szczęki. Nazwę Gnathostomata można również zdefiniować jako odnoszącą się do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka celakantokształtnych i płazów bezogonowych i wszystkich jego potomków lub ostatniego wspólnego przodka spodoustych i płazów bezogonowych i wszystkich jego potomków[3], jednak zdaniem Martina i Bentona taki klad jest mało interesujący z ewolucyjnego punktu widzenia – w przeciwieństwie do kladu obejmującego wszystkie zwierzęta mające szczęki[4]. Analizy molekularne sugerują, że żuchwowce wyewoluowały około 528 mln lat temu[5].
Uproszczony kladogram żuchwowców według Vienne'a i współpracowników (2003)[5]
↑Jeremy E. Martin, Michael J. Benton. Crown clades in vertebrate nomenclature: correcting the definition of Crocodylia. „Systematic Biology”. 57 (1), s. 173–181, 2008. DOI: 10.1080/10635150801910469(ang.).
↑ abAlexandre Vienne, Jeffrey Rasmussen, Laurent Abi-Rached, Pierre Pontarotti, André Gilles. Systematic Phylogenomic Evidence of en Bloc Duplication of the Ancestral 8p11.21–8p21.3-like Region. „Molecular Biology and Evolution”. 20 (8), s. 1290–1298, 2003. DOI: 10.1093/molbev/msg127(ang.).
