Żuraw australijski
| Antigone rubicunda[1] | |||
| (Perry, 1810) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
żuraw australijski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Żuraw australijski[4] (Antigone rubicunda) – gatunek dużego ptaka z rodziny żurawi (Gruidae). Zamieszkuje północną Australię, we wschodniej Australii osiąga wybrzeże południowe. Nielicznie gniazduje na Nowej Gwinei (w dorzeczach rzek Sepik i Fly)[2]. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Jest to gatunek monotypowy[2][5]. Ptaki z północy zasięgu proponowano wydzielić do podgatunku argentea, ale nie jest on obecnie akceptowany[2][6].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd zewnętrzny
- Duży ptak o upierzeniu ciała srebrnoszarym. Przedłużone wewnętrzne lotki ramieniowe zwisają jako kiść przypominająca ogon. Lotki dłoniowe są czarne. Nieopierzona głowa na czole i górnej części jest jasnoszara, a na policzkach i z tyłu czerwona. Długie, czarne, podobne do włosów pióra tworzą brodę. Długie nogi są koloru ciemnoszarego. Głowa młodych osobników jest początkowo całkowicie opierzona i szara lub jasnobrązowa.
- Rozmiary
- długość ciała: około 160 cm[2], wysokość ciała: 100–120 cm, rozpiętość skrzydeł: 200–230 cm[2]
- Masa ciała
- samce 4761–8729 g, samice 3628–7255 g[2]
- Zachowanie
- W czasie poru suchej koczują i odbywają krótkie wędrówki. Ptaki te przebywają w większych grupach. Nocują w płytkiej wodzie i w ciągu dnia szukają pożywienia. Ptaki latają z wyprostowaną szyją, a nogi sięgają daleko poza krótki ogon. Trąbiące głosy wydawane są zarówno w locie, jak i na ziemi.
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Płytkie i rozległe tereny bagniste, obszary zalane; występuje na łąkach, pastwiskach i nieużytkach.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Do wygrzebywania pokarmu używają silnych dziobów. Żywią się podziemnymi pędami i korzeniami roślin bagiennych. Dietę uzupełniają owadami, ślimakami i małymi kręgowcami, jak również jedzą zboże i inne uprawy polowe.
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
- Zachowania godowe
- Samce i samice tokują, wykonując taniec godowy. Skaczą z wygiętymi skrzydłami, wydając trąbiące głosy, wyginając szyję i wyrzucają głowę do góry, aż dziób skierowany jest pionowo w górę.
- Gniazdo
- Budują duże gniazda zbudowane z materiału roślinnego leżące zazwyczaj w płytkiej wodzie lub na małej wyspie. Czasami składają jaja bezpośrednio na gołej ziemi.
- Jaja i wysiadywanie
- Samica składa zazwyczaj dwa jaja (rzadziej jedno). W wysiadywaniu jaj biorą udział obydwoje rodzice przez okres 28–30 dni.
- Pisklęta
- Po 2–3 dniach młode opuszczają gniazdo. W razie niebezpieczeństwa chowają się wśród roślinności w najbliższym otoczeniu. Rodzina pozostaje w płytkiej wodzie lub na terenach wilgotnych. Młode są karmione przez rodziców około roku, lecz same już polują na owady i inne małe zwierzęta. Gdy nauczą się latać, jeszcze przez dłuższy czas zostają z rodzicami.
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje żurawia australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Liczebność populacji w latach 1990. szacowano na około 20–100 tysięcy osobników[6]. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć trendy liczebności niektórych populacji nie są znane[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Grus rubicunda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2021-09-28] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Archibald, G.W., Meine, C.D. & Kirwan, G.M.: Brolga (Antigone rubicunda). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)].
- ↑ a b c BirdLife International, Grus rubicunda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-09-28] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Gruinae Vigors, 1825 - żurawie (wersja: 2017-06-25). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-28].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-01].
- ↑ a b Meine, Curt D. & Archibald, George W. (red.): The Cranes: Status Survey and Conservation Action Plan. Gland, Switzerland & Cambridge, U.K.: IUCN, 1996, s. 135. ISBN 2-8317-0326-3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- E. Keller, J. H. Reichholf, G. Steinbach: Leksykon zwierząt: Ptaki cz. 2. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 40. ISBN 83-7311-181-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.
- Opis żurawia australijskiego na stronie Birds in Backyards (ang.)