Żuraw australijski

Żuraw australijski
	Antigone rubicunda
	(Perry, 1810)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	żurawiowe
Rodzina	żurawie
Podrodzina	żurawie
Rodzaj	Antigone
Gatunek	żuraw australijski
Synonimy
	Ardea rubicunda Perry, 1810; Grus rubicunda (Perry, 1810);
	Ardea rubicunda Perry, 1810; Grus rubicunda (Perry, 1810);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Żuraw australijski^[4] (Antigone rubicunda) – gatunek dużego ptaka z rodziny żurawi (Gruidae). Zamieszkuje północną Australię, we wschodniej Australii osiąga wybrzeże południowe. Nielicznie gniazduje na Nowej Gwinei (w dorzeczach rzek Sepik i Fly)^[2]. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Jest to gatunek monotypowy^[2]^[5]. Ptaki z północy zasięgu proponowano wydzielić do podgatunku argentea, ale nie jest on obecnie akceptowany^[2]^[6].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Wygląd zewnętrzny: Duży ptak o upierzeniu ciała srebrnoszarym. Przedłużone wewnętrzne lotki ramieniowe zwisają jako kiść przypominająca ogon. Lotki dłoniowe są czarne. Nieopierzona głowa na czole i górnej części jest jasnoszara, a na policzkach i z tyłu czerwona. Długie, czarne, podobne do włosów pióra tworzą brodę. Długie nogi są koloru ciemnoszarego. Głowa młodych osobników jest początkowo całkowicie opierzona i szara lub jasnobrązowa.
Rozmiary: długość ciała: około 160 cm^[2], wysokość ciała: 100–120 cm, rozpiętość skrzydeł: 200–230 cm^[2]
Masa ciała: samce 4761–8729 g, samice 3628–7255 g^[2]
Zachowanie: W czasie poru suchej koczują i odbywają krótkie wędrówki. Ptaki te przebywają w większych grupach. Nocują w płytkiej wodzie i w ciągu dnia szukają pożywienia. Ptaki latają z wyprostowaną szyją, a nogi sięgają daleko poza krótki ogon. Trąbiące głosy wydawane są zarówno w locie, jak i na ziemi.

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Płytkie i rozległe tereny bagniste, obszary zalane; występuje na łąkach, pastwiskach i nieużytkach.

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Do wygrzebywania pokarmu używają silnych dziobów. Żywią się podziemnymi pędami i korzeniami roślin bagiennych. Dietę uzupełniają owadami, ślimakami i małymi kręgowcami, jak również jedzą zboże i inne uprawy polowe.

Lęgi[edytuj | edytuj kod]

Zachowania godowe: Samce i samice tokują, wykonując taniec godowy. Skaczą z wygiętymi skrzydłami, wydając trąbiące głosy, wyginając szyję i wyrzucają głowę do góry, aż dziób skierowany jest pionowo w górę.
Gniazdo: Budują duże gniazda zbudowane z materiału roślinnego leżące zazwyczaj w płytkiej wodzie lub na małej wyspie. Czasami składają jaja bezpośrednio na gołej ziemi.

Jaja i wysiadywanie: Samica składa zazwyczaj dwa jaja (rzadziej jedno). W wysiadywaniu jaj biorą udział obydwoje rodzice przez okres 28–30 dni.
Pisklęta: Po 2–3 dniach młode opuszczają gniazdo. W razie niebezpieczeństwa chowają się wśród roślinności w najbliższym otoczeniu. Rodzina pozostaje w płytkiej wodzie lub na terenach wilgotnych. Młode są karmione przez rodziców około roku, lecz same już polują na owady i inne małe zwierzęta. Gdy nauczą się latać, jeszcze przez dłuższy czas zostają z rodzicami.

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje żurawia australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku^[3]. Liczebność populacji w latach 1990. szacowano na około 20–100 tysięcy osobników^[6]. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy, choć trendy liczebności niektórych populacji nie są znane^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Grus rubicunda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2021-09-28] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Archibald, G.W., Meine, C.D. & Kirwan, G.M.: Brolga (Antigone rubicunda). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)].
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Grus rubicunda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-09-28] (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Gruinae Vigors, 1825 - żurawie (wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-28].
↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-01]. (ang.).
↑ ^a ^b Meine, Curt D. & Archibald, George W. (red.): The Cranes: Status Survey and Conservation Action Plan. Gland, Switzerland & Cambridge, U.K.: IUCN, 1996, s. 135. ISBN 2-8317-0326-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E. Keller, J. H. Reichholf, G. Steinbach: Leksykon zwierząt: Ptaki cz. 2. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 40. ISBN 83-7311-181-6.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Opis żurawia australijskiego na stronie Birds in Backyards (ang.)

[itis-1] Grus rubicunda, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2021-09-28] (ang.).

[hbwa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Archibald, G.W., Meine, C.D. & Kirwan, G.M.: Brolga (Antigone rubicunda). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)].

[iucn-3] BirdLife International, Grus rubicunda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-09-28] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Gruinae Vigors, 1825 - żurawie (wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-28].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-01]. (ang.).

[cranes-6] Meine, Curt D. & Archibald, George W. (red.): The Cranes: Status Survey and Conservation Action Plan. Gland, Switzerland & Cambridge, U.K.: IUCN, 1996, s. 135. ISBN 2-8317-0326-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]