Żydostwo w muzyce
Żydostwo w muzyce (także tłum. Naród żydowski w muzyce[1], niem. Das Judenthum in der Musik) – antysemicka broszura autorstwa Richarda Wagnera z 1850 r.[1], poszerzona w wydaniu z 1869 r.
W tekście broszury autor opisywał i agitował przeciwko destruktywnemu wpływowi Żydów w zakresie sztuk pięknych. Wyrażał pogląd, że żydowska odrębność sprowadza się do rasy, a zatem szczególnej biologiczno-duchowej jakości[1]. W szczególności atakował Giacomo Meyerbeera oraz Felixa Mendelssohna[1]. Tekst zakończył wezwaniem Żydów do zagłady (Untergang) lub samozniszczenia (Selbstvernichtung)[2]: Zwróćcie jednak uwagę, że wybawieniem z ciążącego na was przekleństwa może być tylko wybawienie Ahaswera – zagłada![3] (w oryg.: Aber bedenkt, daß nur Eines eure Erlösung von dem auf euch lastenden Fluche sein kann: die Erlösung Ahasvers, – der Untergang![4]).
Antysemityzm Wagnera dobitnie wybrzmiewa w liście do Ludwika I Bawarskiego, w którym pisał: Ja z przekonaniem uważam rasę żydowską za urodzonego wroga ludzkości i wszystkiego, co w niej szlachetne[3]. Żydów (mających w sobie pierwiastek żeński) obwiniał o upadek rasy aryjskiej: Przy mieszaniu się ras szlachetniejszą krew pierwiastka męskiego psuje się przez mniej szlachetną krew pierwiastka żeńskiego[3].
Według niemieckiego pisarza i kompozytora, Gottfrieda Wagnera (prawnuka Richarda) jest to jedno z najohydniejszych, podżegających do nienawiści dziewiętnastowiecznych pism antysemickich[3].
Wpływ na powstanie dzieła miała bliska znajomość Wagnera z Arthurem de Gobineau, autorem Eseju o nierówności ras ludzkich[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Hedwig Wahle, Współdziedzictwo. Judaizm i chrześcijaństwo w kontekście dziejów zbawienia, Wyd. Biblos, Tarnów, 1993, s. 103, ISBN 83-85380-12-4.
- ↑ Maciej Kucharski, Wagner i Żydzi, w: Dwutygodnik. Strona Kultury.
- ↑ a b c d e Wilhelm Rengaw, Trudny przypadek Ryszarda Wagnera. Muzyk dobry, człowiek zły?, w: Medium. mediumpubliczne.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-03)]..
- ↑ Richard Wagner, Das Judenthum in der Musik, Lepizig: J. J. Weber 1869.