(90377) Sedna
| (90377) Sedna | |
 Sedna – wizja artystyczna |
|
| Odkrywca | M. Brown, C. Trujillo, D. Rabinowitz[1] |
| Data odkrycia | 14 listopada 2003[1] |
| Nr kolejny | 90377 |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Występowanie planetoidy |
TNO, obiekt odłączony lub wewnętrzna część obłoku Oorta |
| Półoś wielka | 524 ± 1[1] j.a. |
| Mimośród | 0,855[1] |
| Peryhelium | 76,09[1] j.a. |
| Aphelium | 973 ± 2[1] j.a. |
| Okres obiegu wokół Słońca |
12 010 ± 35[1] lat |
| Śr. prędkość | ok. 1,0 km/s |
| Inklinacja | 11,93[1]° |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Średnica | ok. 995[2] km |
| Masa | 8,3 × 1020 – 7,0 × 1021 kg |
| Średnia gęstość | 2,0? g/cm3 |
| Okres obrotu | ok. 10,273[1] h |
| Albedo | ok. 0,45[a] |
| Jasność absolutna | 1,5[1]m |
| Średnia temperatura powierzchni | < 33[3] K |
(90377) Sedna – duża planetoida transneptunowa, poruszająca się po bardzo wydłużonej orbicie.
Spis treści
Odkrycie[edytuj | edytuj kod]
Planetoida ta została odkryta 14 listopada 2003 przez Mike’a Browna, Chada Trujillo oraz Davida Rabinowitza, z California Institute of Technology, za pomocą 120-centymetrowego teleskopu Samuela-Oschina, znajdującego się w Obserwatorium Palomar niedaleko San Diego. Odkrycia dokonano w ramach prowadzonego od jesieni 2001 przeglądu zewnętrznych rejonów Układu Słonecznego. Odkrycie zostało zweryfikowane przez obserwatorium Tenagra w Arizonie. Planetoida ta obserwowana była również przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a.
Otrzymała ona najpierw oznaczenie prowizoryczne 2003 VB12.
Obiekt nazwany został na cześć Sedny, mitologicznej bogini mórz w wierzeniach Inuitów – ludów zamieszkujących rejony arktyczne, od Grenlandii po Czukotkę w Rosji[3].
Orbita[edytuj | edytuj kod]
Orbita Sedny nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 11,9°. Na jeden obieg wokół Słońca potrzebuje ok. 12 000 lat. Krąży w średniej odległości ok. 524 j.a., po mocno wydłużonej eliptycznej orbicie o mimośrodzie blisko 0,86. Średnia prędkość orbitalna tej asteroidy to ok. 1,0 km/s.
W momencie odkrycia znajdowała się w odległości 90 j.a. i tym samym okazała się najdalszym[b] obserwowanym obiektem w Układzie Słonecznym. Obecnie Sedna zbliża się do Słońca i w 2076 roku[1] osiągnie peryhelium, znajdując się wtedy w odległości 76 j.a. od naszej Dziennej Gwiazdy (ponad dwa razy dalej niż Pluton). Następnie przez ok. 6000 lat będzie się oddalać, aż osiągnie aphelium w odległości ok. 970 j.a. od Słońca (ok. 20 razy dalej niż Pluton).
Jest to planetoida określana jako obiekt odłączony[2] lub nawet wchodzący w skład wewnętrznej części obłoku Oorta.
Właściwości fizyczne[edytuj | edytuj kod]
Sedna ma średnicę szacowaną na ok. 995 km[2]. Jej albedo wynosi ok. 0,45, a jasność absolutna to 1,5m. Sedna jest prawdopodobnie zimną planetoidą; temperaturę jej powierzchni oszacowano na około -240 do -261 °C (12-33 K)[3]. Naukowcy przypuszczają, że składa się ona ze skał i lodu.
Sedna jest prawdopodobnie pierwszym odkrytym obiektem z wewnętrznej części Obłoku Oorta i zarazem pierwszym bezpośrednim dowodem jego istnienia. Jest to drugi po Marsie najczerwieńszy obiekt w naszym Systemie. Sedna jest jednym z niewielu tak dużych obiektów odkrytych w Układzie Słonecznym od 1930 roku, kiedy to po raz pierwszy zaobserwowano Plutona.
Sedna może zostać uznana w przyszłości za planetę karłowatą i plutoid.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi
- ↑ Na podstawie: Dan Bruton: Conversion of Absolute Magnitude to Diameter for Minor Planets (ang.). Department of Physics & Astronomy (Stephen F. Austin State University). [dostęp 2013-11-04]. – dla średnicy 995 km i jasności absolutnej 1,5m albedo wynosi 0,448.
- ↑ W 2005 roku odkryto Eris, która obecnie znajduje się dalej od Słońca niż Sedna.
Przypisy
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 JPL Small-Body Database Browser: 90377 Sedna (2003 VB12) (ang.). 2014-11-17 last obs. used. [dostęp 2015-01-20].
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Wm. Robert Johnston: List of Known Trans-Neptunian Objects (ang.). Johnston’s Archive, 2014-04-05. [dostęp 2014-09-11].
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Krzysztof Czart: Kosmos. Poznań: Oxford Educational, 2011, s. 24. ISBN 978-83-252-1366-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
|
|||||||||||
