10 groszy polskich (1816–1831)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
10 groszy polskich (1816–1831)
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Królestwo Kongresowe

Nominał

10 groszy

Rocznik

1816, 1820, 1821, 1822, 1823, 1825, 1826, 1827, 1828, 1830, 1831

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

11 188 422 sztuk

Data emisji

1 grudnia 1815

Data wycofania

1 stycznia 1891

Opis fizyczny
Masa

2,90 g

Średnica

19 mm

Materiał

bilon Ag194

Rant

gładki

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

10 groszy polskich (1816–1831) – moneta dziesięciogroszowa Królestwa Kongresowego okresu autonomii, wprowadzona ukazem cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., bita w bilonie w latach 1816–1831, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[1]. Moneta została wycofana z obiegu 1 stycznia 1891 r.[2]

Awers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie umieszczono średni herb Królestwa Kongresowego, tzn. orła rosyjsko-polskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, dużą pośrodku i dwiema małymi na głowach orła, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza herbowa z polskim orłem[3]. Po obu stronach dużej korony rok bicia 1816, 1820–1823, 1825–1828, 1830 lub 1831. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak intendenta mennicy w Warszawie –

  • I.B. (Jakuba Benika 1816–1827),
  • F.H. (Fryderyka Hungera 1827–1830) lub
  • K.G. (Karola Gronaua 1830–1831)[4].

Rewers[edytuj | edytuj kod]

Na tej stronie umieszczono nominał „10", pod nim napis „GROSZY”, poniżej „POLS•”, całość otoczona wieńcem[5][4].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w bilonie (próby 194), na krążku o średnicy 19 mm, masie 2,90 grama, z rantem gładkim[4][5]. Według sprawozdań mennicy w latach 1816–1831 w obieg wypuszczono 11 188 422 sztuk[6].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik Znak intendenta Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Uwagi Zdjęcie
10 groszy polskich 1816 I.B. R[7] 80 001–400 000
10 groszy polskich 1820 I.B. R3[8] 601–3000
10 groszy polskich 1821 I.B. R[9] 80 001–400 000
10 groszy polskich 1822 I.B. R[10] 80 001–400 000
10 groszy polskich 1823 I.B. R3[11] 601–3000
10 groszy polskich 1825 I.B. R[12] 80 001–400 000
10 groszy polskich 1826 I.B. R[13] 80 001–400 000
10 groszy polskich 1827 I.B. R[14] 80 001–400 000
F.H. R1[15] 15 001–80 000
10 groszy polskich 1828 F.H. R1[16] 15 001–80 000
10 groszy polskich 1830 F.H. R2[17] 3001–15 000
K.G. R1[18] 15 001–80 000
10 groszy polskich 1831 K.G.[19] ponad 400 000 bito również monety Królestwa Polskiego 1831

Dla roczników 1827 i 1830 istnieją monety ze dwoma różnymi znakami intendenta mennicy.

W roku 1835 monetę zastąpiono dziesięciogroszówką polsko-rosyjską[4].

Ze względu na fakt, że okres bicia monety przypada na czas rządów dwóch carów, w numizmatyce rosyjskiej moneta, w zależności od wybitej daty, zaliczana jest do dwóch odrębnych kategorii[20]:

Nowe bicie[edytuj | edytuj kod]

Istnieją monety nowego bicia z 1857 r. z mennicy w Warszawie roczników 1832 oraz 1833, dla których monet obiegowych nie było[21].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  2. ↑ Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 200.
  3. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  4. ↑ a b c d Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  5. ↑ a b Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 272.
  6. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  7. ↑ 10 groszy (1816). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  8. ↑ 10 groszy (1820). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  9. ↑ 10 groszy (1821). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  10. ↑ 10 groszy (1822). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  11. ↑ 10 groszy (1823). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  12. ↑ 10 groszy (1825). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  13. ↑ 10 groszy (1826). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  14. ↑ 10 groszy (1827) I.B.. fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  15. ↑ 10 groszy (1827) F.H.. fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  16. ↑ 10 groszy (1828). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  17. ↑ 10 groszy (1830) F.H.. fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  18. ↑ 10 groszy (1830) K.G.. fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  19. ↑ 10 groszy (1831). fortresscatalogue.com. [dostęp 2023-11-01]. (pol.).
  20. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 790,856.
  21. ↑ Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 144-184.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=10_groszy_polskich_(1816–1831)&oldid=71662334”