113 Pułk Artylerii

113 Pułk Artylerii
	; Znak na pojazdach Pułku
	Historia
Państwo	Polska
	Tradycje
Święto	9 września
Rodowód	113 pah (1951-1955); 36 dah (1955-1968)
	Organizacja
Numer	JW 3330
Dyslokacja	Kostrzyn nad Odrą
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	5 Saska Dywizja Pancerna; 4 Dywizja Zmechanizowana

113 Pułk Artylerii (113 pa) – oddział Wojsk Rakietowych i Artylerii ludowego Wojska Polskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

17 maja 1951 Minister Obrony Narodowej wydał rozkaz o sformowaniu 113 pułku artylerii haubic, w terminie do 1 grudnia 1952, w garnizonie Gubin-Komorów, w składzie 19 Dywizji Zmechanizowanej. W terminie do 20 grudnia 1955 pułk przeformowany został w 36 dywizjon artylerii haubic. Zmiana etatu związana była z przeformowaniem 19 DZ w 19 Dywizji Pancernej, która dwa lata później przemianowana została na 5 Saską Dywizję Pancerną. W 1968 ponownie przeformowany został w 113 pułk artylerii.

Stacjonował w garnizonie Kostrzyn nad Odrą. W 1989 pułk podporządkowany został dowódcy 4 Dywizji Zmechanizowanej. W 1994 oddział przemianowany został na 13 pułk artylerii.

Tradycje[edytuj | edytuj kod]

9 września 1996 jednostka otrzymała nazwę wyróżniającą „Kostrzyński” i imię patrona – pułkownika Mikołaja Gomólickiego oraz przyjęła dziedzictwo tradycji:

1 pułku artylerii polowej 1918–1919
13 Kresowego pułku artylerii lekkiej 1919–1939
113 pułku artylerii haubic 1951–1955
36 Dywizjonu artylerii haubic 1956–1968
113 pułku artylerii 1968–1994

Na podstawie tej samej decyzji^[2] Ministra Obrony Narodowej dzień 9 września ustanowiony został świętem pułku. W terminie do 31 grudnia 1998 jednostka została rozformowana, lecz jej tradycje pielęgnowane są przez kostrzyńskie Towarzystwo Miłośników 13 Kostrzyńskiego pułku artylerii.

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

dowództwo, sztab
bateria dowodzenia
- plutony: rozpoznania, łączności, topograficzno-rachunkowy, rozpoznania dźwiękowego
dywizjon haubic 122 mm
dywizjon haubic 152 mm
pluton przeciwlotniczy
kompanie: zaopatrzenia, remontowa, medyczna

Razem w pułku artylerii: 18 haubic 122 mm, 18 haubic 152 mm i 4 zestawy ZU-23-2.

Dowódcy jednostki[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy 36 dah:

mjr Edward Dziwisz (był w 1956)^[3]

Przekształcenia[edytuj | edytuj kod]

113 pułk artylerii haubic (1951-1955) → 36 dywizjon artylerii haubic (1955-1968) → 113 pułk artylerii → 13 pułk artylerii

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
↑ Decyzja Nr 98/MON Ministra Obrony Narodowej z 20 czerwca 1996, Dziennik Rozkazów MON z 1996, poz. 198.
↑ Nalepa 1992 ↓, s. 86.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Edward,Jan Nalepa: Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07959-5.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.

[1] Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy

[2] Decyzja Nr 98/MON Ministra Obrony Narodowej z 20 czerwca 1996, Dziennik Rozkazów MON z 1996, poz. 198.

[CITEREFNalepa199286-3] Nalepa 1992 ↓, s. 86.

[1]

[2]

[3]

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 5 DAA 6 DAP 8 DAP 10 DAA
Brygady artylerii	1 BAC 1 SBM 2 BAH 3 BAH 4 BAPpanc 5 BAC 6 BAL 6 BAP (6 BAA) 7 BAH 8 BAC 9 BAPpanc 10 BAC 11 BAPpanc 12 BAC 13 BAC 14 BAC (14 BAA) 14 BAPpanc 15 BAC 16 BAA 17 BAH 18 BROT 19 BAH 20 BROT (2 BROT) 21 BAC (21 BAA) 22 BAPpanc 23 BAPpanc 24 BMC 25 BAH 26 BAH 27 BM 28 BAPpanc 29 BAH 30 BAHC 31 BAA 32 BROT 33 BAC (33 BAA) 34 BAHC 35 BAA 36 BROT (3 BROT)
Pułki moździerzy	1 pm 2 pm 3 pm 5 pm 6 szkol. pm 8 pm 10 pm 11 pm 12 pm 14 pm 15 pm 17 pm 18 pm 19 pm 21 pm 23 pm
Pułki artylerii lekkiej	1 pal 2 pal 3 pal 5 pal 6 pal 22 pal 23 pal 33 pal 34 pal 35 pal 36 pal 37 pal 38 pal 39 pal 40 pal 41 pal 42 pal 43 pal 45 pal 48 pal 54 pal 55 pal 114 pal 117 pal 119 pal 121 pal 122 pal 132 pal 134 pal 138 pal
Pułki artylerii ciężkiej	67 pac 71 pac 80 pac 82 pac 85 pac 112 pac 118 pac 120 pac 135 pac 139 pac 148 pac 159 pac
Pułki artylerii przeciwpancernej	4 pappanc 19 pappanc 14 pappanc 20 pappanc 29 pappanc 30 pappanc 31 pappanc 53 pappanc 56 pappanc 58 pappanc 63 pappanc 72 pappanc 78 pappanc 91 pappanc 92 pappanc 101 pappanc 105 pappanc 106 pappanc 110 pappanc 144 pappanc 156 pappanc
Pułki artylerii haubic	7 pah 8 pah 9 pah 10 pah 11 pah 12 pah 33 pah 34 pah 39 pah 41 pah 44 pah 47 pah 50 pah 68 pah 70 pah 73 pah 74 pah 87 pah 90 pah 103 pah 105 pah 108 pah 109 pah 113 pah 114 pah 116 pah 123 pah 127 pah 131 pah 140 pah
Pułki artylerii	1 pa 2 pa 3 pa 4 pa 5 pa 9 pa 16 pa 21 zpa 22 pa 33 pa 36 pa 37 pa 39 pa 40 pa 41 pa 59 zpa 76 mpa 113 pa
Polowe Techniczne Bazy Rakietowe	11 PTBR 15 PTBR 18 PTBR 21 PTBR
Dywizjony rakiet taktycznych	1 drt 10 drt 18 drt 19 drt 2 drt 22 drt 24 drt 4 drt 41 drt 42 drt 44 drt 5 drt 7 drt 8 drt
Dywizjony dowozu rakiet	25 ddr 28 ddr
Dywizjony artylerii BROT	27 da 28 da 16 da 17 da 9 da 13 da 3 da 6 da

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW